در دنیای امروز، اغلب فعالیت و مشغول بودن را تحسین میکنیم. تقویمهای ما پر از کار، ورزش، گشتوگذار در شبکههای اجتماعی و فهرستهای بیپایان کارهای روزانه است. اما دانشمندان اعصاب و روانشناسان اکنون بر نکتهای غیرمنتظره تأکید میکنند: هیچ کاری نکردن در واقع برای سلامت مغز و رفاه کلی شما ضروری است.
به گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ وقتی درگیر فعالیت خاصی نیستیم، مغز ما وارد حالتی میشود که دانشمندان آن را شبکهی حالت پیشفرض (Default Mode Network – DMN) مینامند. DMN مجموعهای از مناطق مغز است که در زمان استراحت فعال هستند. این حالت به مغز اجازه میدهد احساسات را پردازش کند، حافظه را تثبیت کند و مفاهیم جدید را به هم پیوند دهد. به زبان ساده، هیچ کاری نکردن به مغز کمک میکند بازسازی، شارژ مجدد و آمادهسازی برای چالش بعدی را انجام دهد.
۱. کاهش استرس و جلوگیری از فرسودگی شغلی
فعالیت مداوم باعث میشود هورمونهای استرس مانند کورتیزول در سطح بالایی باقی بمانند. اختصاص دادن زمانی برای استراحت، مانند دراز کشیدن روی کاناپه، خیالپردازی یا نگاه کردن به بیرون پنجره، تعادل این هورمونها را برقرار میکند. این کار نهتنها اضطراب را کاهش میدهد، بلکه احتمال فرسودگی طولانیمدت را هم کم میکند.
۲. افزایش خلاقیت و توان حل مسئله
تا به حال ایدههای خلاقانهتان هنگام دوش گرفتن یا پیادهروی آرام به ذهنتان خطور کرده است؟ این اتفاق به این دلیل است که زمان استراحت ذهن، اجازه میدهد آزادانه پرسه بزند و ارتباطاتی ایجاد کند که هنگام مشغول بودن متوجهشان نمیشوید. با استراحت ذهن، راههای جدیدی برای بینش و خلاقیت ایجاد میکنید.
۳. تقویت وضوح ذهنی
مانند عضلات که پس از ورزش به استراحت نیاز دارند، مغز نیز برای عملکرد بهینه به زمان استراحت نیاز دارد. تحقیقات نشان میدهد افرادی که بهطور منظم لحظاتی برای «هیچ کاری نکردن» در برنامه روزانهشان دارند، تمرکز بهتری دارند، تصمیمگیریشان شفافتر است و کنترل عاطفی بیشتری دارند.
هیچ کاری نکردن به معنای تنبلی نیست؛ بلکه شامل ایجاد وقفههای هدفمند در طول روز است:
• در سکوت بنشینید بدون تلویزیون یا تلفن همراه.
• چرت کوتاه یا استراحت انرژیبخش داشته باشید.
• به آسمان، درختان یا تنفس خود نگاه کنید.
• «فضای سفید» در برنامه روزانهتان تعیین کنید.
حتی ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در روز میتواند تفاوت چشمگیری ایجاد کند.
وقتی فرهنگ ما فعالیت بیوقفه را تحسین میکند، بسیار مهم است که به خودتان اجازه دهید هیچ کاری نکنید. علوم اعصاب تأیید میکنند که این یکی از مولدترین کارهایی است که میتوانید برای مغزتان انجام دهید. با پذیرش سکون، زمان خود را هدر نمیدهید؛ بلکه در حال سرمایهگذاری برای تمرکز بهتر، خلاقیت بیشتر و سلامت روانی بالاتر هستید.
پس دفعهی بعد که بیهدف و در سکوت نشستهاید، به یاد داشته باشید که مغزتان در واقع سخت کار میکند، خود را ترمیم و شارژ میکند و شما را برای چالش بعدی آماده میسازد. گاهی بهترین کار، فقط توقف کردن است.