.png "عصر ایران")
۱۵ شهريور ۱۴۰۴
به روز شده در: ۱۵ شهريور ۱۴۰۴ - ۱۵:۰۵
مقایسه مضرات سوسیس و کالباس؛ کدام برای سلامت خطرناک‌تر است؟ (فیلم) آیا روانشناس داره مغزتو هک میکنه؟
وقتی به یک روانشناس فکر می‌کنید، بلافاصله تصویر فردی صبور، شنونده خوب و شفقت زیادی را به ذهنتان خطور می‌کند. در حالی که این‌ها ویژگی‌های مهمی برای داشتن یک روانشناس خوب هستند، بسیاری از ویژگی‌های حیاتی دیگر وجود دارد که فرد برای تبدیل شدن به یک روانشناس موفق باید داشته باشد. بنابراین، مهمترین ویژگی‌های شخصیتی برای دنبال کردن این حرفه چیست؟
این روزها که تب و تاب توجه به سلامت روان بالا گرفته، خیلی از ما به فکر کمک گرفتن از یک متخصص روانشناس افتاده‌ایم. اما سوال اینجاست که چطور یک روانشناس “خوب” پیدا کنیم؟ کسی که واقعاً دلسوز باشه و بتونه گره از مشکلاتمون باز کنه؟
خیلی از خانواده‌ها نگران این هستند که چطور قبل از شروع درمان، یک انتخاب مطمئن داشته باشند. این راهنما با نگاهی دقیق و با در نظر گرفتن نکات کلیدی، به شما کمک میکنه تا با خیال راحت، روانشناس مناسب خودتون رو پیدا کنید.
ما در این مطلب، با استناد به تجربیات متخصصان تصویر روشنی از ملاک‌های انتخاب درست درمانگر ارائه می‌دیم تا با آگاهی کامل، بهترین تصمیم رو بگیرید و بتونید مسیری درست و ثمربخش رو در جهت بهبود سلامت روان خودتون آغاز کنید.
کار در حرفه روانشناسی باید چگونه باشد؟
کار روانشناس می‌تواند استرس زا، طاقت فرسا باشد، و همیشه آن‌قدر موفق نیست. این متخصص با قرار گرفتن در تماس با افرادی که اغلب در مدیریت احساسات خود مشکل دارند یا درگیری‌های جدی را تجربه می‌کنند، نیاز به آمادگی ویژه ای دارد و نه تنها در زمینه تکنیک‌های تشخیص و درمان، بلکه در مورد مدیریت احساسات، ناامیدی‌ها و تکانه‌ها نیز نیاز دارد. به همین دلیل ویژگی‌های روانشناس مورد تأکید قرار می‌گیرد و معمولاً آزمون‌های نگرش قبل از ورود به حرفه، آزمایش‌های متعددی برای ارزیابی پتانسیل‌هایی که متقاضی از نظر روابط انسانی و خودکنترلی دارد، انجام می‌شود.
روانشناس توصیۀ مستقیم نمی‌کند!
یک روانشناس خوب به شما توصیه مستقیم نمی کند و تلاش می کند توانایی حل مسأله را آموزش دهد تا خودتان بتوانید مشکلتان را حل کنید. او با همکاری شما مشکل مطرح شده را تحلیل و به شما کمک می کند که بهترین انتخاب را داشته باشید اما به جای شما انتخاب نمی کند. این ضرب المثل قدیمی در جلسات مشاوره کاربرد زیادی دارد: روانشناس خوب کسی است که به شما ماهیگیری یاد بدهد نه ماهی!
مهمترین ویژگی‌های یک روانشناس چیست؟
1. خودکنترلی عاطفی
احتمالاً این مهمترین ویژگی است، حداقل از نظر تعادل روانی حرفه ای این ویژگی به او اجازه می‌دهد تا احساسات خود را قاطعانه و مستقل با آنچه برای بیمار اتفاق می‌افتد تنظیم کند. البته خودکنترلی عاطفی به این معنا نیست که برخی از رویدادها روی روانشناس تاثیری نداشته باشد، زیرا در نهایت او فردی با احساسات و گذشته است، بلکه به او اجازه می‌دهد تا احساسات خود را در مواجهه با فرد تنظیم کند، زیرا به او پاسخ نمی‌دهد. با یک انفجار در سوگواری و عصبانی شدن.
خودکنترلی عاطفی همچنین باعث ایجاد اعتماد به نفس در بیمار می شود و درمانگر به عنوان فردی با ثبات برای تکیه کردن در نظر گرفته می شود.
2. همدلی
یک روانشناس نه تنها باید نسبت به فرد مقابل احساس همدردی کند، بلکه باید قدمی فراتر بگذارد و خود را به جای بیمار بگذارد تا احساسش را بکند و به آنچه فکر می کند فکر کند. فقط از این طریق می‌تواند واقعاً به دیگری کمک کند. شخص، زیرا این نگرش به او اجازه می‌دهد تا بزرگی مشکلی را که بیمار تجربه می‌کند درک کند. در واقع، چندین مطالعه آزمایشگاهی توانسته‌اند درک کنند که مغز افرادی که بسیار همدل هستند، واکنشی مشابه با کسانی که این مشکل را دست اول تجربه می کنند، نشان می‌دهد. مثل این است که هنگام خواندن یک کتاب در پوست شخصیت قرار می‌گیرید و همان ناامیدی، درد یا اندوه را احساس می کنید.
اگر روانشناس نتواند همدلی کند، احتمالاً مشکل یا دلیل بیمار را به حداقل می رساند و در نهایت از تکنیک های درمانی نامناسب استفاده می کند.
3. ذهن باز
مردم به روانشناس اعتماد می کنند، به طوری که اغلب حقایقی را به او می‌گویند که خلاف سیستم اعتقادات و ارزش‌های حرفه ای است. در چنین مواردی، روانشناس باید از گشودگی ذهنی کافی برخوردار باشد تا بفهمد چرا فرد به شیوه‌ای خاص رفتار می‌کند و به اندازه کافی مدارا می‌کند تا چنین رفتاری را بپذیرد.
زمانی که روانشناس نتواند فرد مقابل خود را بپذیرد، علائم خارج از کلامی طرد می‌کند و در نهایت توسط بیمار تشخیص داده می‌شود که احساس راحتی نمی‌کند و احتمالا درمان را رها می‌کند.
4. درون نگری
این یکی از ویژگی‌های کمتر مورد توجه یک روانشناس است اما یکی از مهمترین آنهاست. از طریق فرآیند درون نگری، روانشناس نه تنها حالت‌های عاطفی خود را برای درک انگیزه‌ها و خواسته‌های خود متعادل می‌کند، بلکه حتی به دنیای روان نیز نزدیکتر می‌شود.
درون نگری، تنها ماندن با خود، سنگ بنای رشد شخصی است، اما همچنین کلیدی برای کشف نحوه عملکرد ذهن است.
5. صبر
روان‌درمانی اغلب یک فرآیند طولانی است که در آن معکوس‌ها رخ می‌دهد. برخلاف تصور بسیاری، عقب‌نشینی‌های بیماران بر روانشناس نیز تأثیر می‌گذارد، زیرا این بخش از فرآیند او را به زیر سؤال بردن روش یا حتی توانایی‌اش برای کنار آمدن با پرونده سوق می‌دهد. به همین دلیل و از آنجایی که مقابله با برخی از رفتارهایی که می‌تواند بر هر کسی تأثیر بگذارد همیشه آسان نیست، صبر یک ویژگی ضروری است که هر روانشناس باید داشته باشد.
6. صداقت
روانشناس باید اعتماد به نفس را القا کند تا مردم از گفتن مشکلاتی که احتمالاً جرأت نکرده اند برای کسی آشکار کنند، احساس راحتی کنند. این حس اعتماد را می توان از جزئیات کوچک شروع کرد، مانند حرکات بدن درمانگر تا دکور اتاق، اما اساس آن در سیستم ارزشی روانشناس قرار دارد. وقتی فردی احساس می کند که حرفه ای اعتماد به نفس دارد، خودش را به خوبی می شناسد، اهداف روشنی دارد و با آنچه فکر می کند سازگار است، آن شخص متکی می شود و خودش را به روی آن روانشناس باز می کند.
7. مهارت‌های ارتباطی
کلمه ابزار اولیه کار روانشناختی است، اما مهارت‌های ارتباطی به این محدود نمی‌شود. روانشناس قبل از هر چیز باید شنونده خوبی باشد، باید مراقب زبان بدن بیمار باشد تا بتواند آن را رمزگشایی کند و ایمان و آرامش را از طریق حرکات خود منتقل کند.
8.شنونده خوب بودن
روانشناس خوب شنونده فعال خوبی است و در جلسه مشاوره این حس را به شما می دهد که حرفهایتان شنیده و به شما توجه می شود. او در طول جلسه با گوشی خود سرگرم نیست یا مدام به تلفن یا موبایل پاسخ نمی دهد و تمام حواسش به شما و صحبت های شماست.
9 رازداری
از مهمترین عواملی که در موفقیت جلسات مشاوره نقش دارد راز نگهداری روانشناس است. که به معنای پنهان نگه داشتن مطالب مطرح شده در جلسه مشاوره از دیگران، توسط روانشناس است. مُراجع تا زمانی که چنین اعتمادی برای نگه داشتن راز خود نزد روانشناس نداشته باشد از بحث عمیق درباره مشکل خودداری می‌کند.
10. رابطه حسنه ایجاد می‌کند
خوش رویی و خوش خلقی مشاور باعث ایجاد احساس اعتماد و امنیت در مراجع می‌شود.
معیارهای کلیدی برای تشخیص یک روانشناس حرفه‌ای
برای اینکه بتونید یک روانشناس خوب رو از بقیه تشخیص بدید، باید به یه سری ویژگی‌های اساسی توجه کنید. این ویژگی‌ها به شما کمک می‌کنن که مطمئن بشید درمانگرتون صلاحیت و دانش کافی رو برای کمک به شما داره.
۱) مدرک، مجوز و عضویت‌های حرفه‌ای
داشتن مدرک معتبر دانشگاهی در روانشناسی (کارشناسی ارشد یا دکتری): اولین و مهمترین چیز اینه که روانشناس مورد نظرتون، تحصیلات آکادمیک مرتبط داشته باشه. یعنی حداقل مدرک کارشناسی ارشد روانشناسی یا دکترای روانشناسی بالینی رو از یک دانشگاه معتبر گرفته باشه.
داشتن مجوز فعالیت از مراجع ذی‌صلاح: صرف داشتن مدرک کافی نیست، روانشناس باید مجوز رسمی فعالیت از سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ایران داشته باشه. این مجوز نشون میده که صلاحیت علمی و حرفه‌ای اون‌ها تایید شده.
عضویت‌های حرفه‌ای/شرکت در آموزش‌های به‌روز: یه روانشناس خوب، همیشه به دنبال یادگیری و ارتقای دانش خودشه. عضویت در انجمن‌ها و سازمان‌های علمی معتبر (مثل کارگاه‌ها و سوپرویژن‌ها) نشون میده که درمانگر به پیشرفت حرفه‌ای خودش اهمیت میده و سعی میکنه دانشش رو به‌روز نگه داره.
۲) تجربه مرتبط با مسئله شما
استرس، اضطراب، افسردگی، سوگ، وسواس، تعارض‌های زناشویی، مسائل کودک و نوجوان و… هر کدوم از این‌ها، حوزه‌های تخصصی خودشون رو دارن. به دنبال درمانگری باشید که در زمینه مشکل شما، تجربه و تخصص داشته باشه.
۳) رویکرد درمانی روشن و قابل توضیح
یک روانشناس حرفه‌ای، به راحتی میتونه به سوالات زیر پاسخ بده:
هدف درمان چیست؟
در هر جلسه چه کارهایی انجام می‌دهیم؟
حدود زمانی و شاخص‌های سنجش پیشرفت کدامند؟
۴) مهارت‌های ارتباطی و همدلی بالا (که “قابل احساس” است)
احساس امنیت، شنیده شدن و نبود قضاوت، از همان دقایق اول جلسه قابل تشخیص است. اگر احساس امنیت نمی‌کنید، حق دارید درمانگر دیگری را امتحان کنید.
۵) اخلاق حرفه‌ای و رازداری
پایبندی به اصول اخلاقی، عدم ایجاد وابستگی ناسالم
شفافیت در هزینه‌ها و قوانین لغو جلسه
حفظ حریم خصوصی و اطلاعات شما و امانتداری
۶) برنامه درمانی و ارزیابی پیشرفت
برنامه درمانی خوب، سنجش‌پذیر است: اهداف مشخص، بازبینی دوره‌ای، تکلیف خانگی (در صورت نیاز) و امکان ارجاع بین‌رشته‌ای (مثلاً به روانپزشک) در موقعیت‌های لازم.
چرا انتخاب درست در سلامت روان این‌قدر مهمه؟
روابط، کار، تحصیل و کیفیت زندگی شما به سلامت روان گره خورده است. انتخاب درمانگر مناسب، می‌تواند مسیر درمان را کوتاه‌تر، کم‌هزینه‌تر و اثربخش‌تر کند. این راهنما برای افراد پرمشغله و خانواده‌هایی نوشته شده که می‌خواهند سریع، مطمئن و آگاهانه تصمیم بگیرند.
ضرورت موضوع از منظر عمومی
به گفته متخصصان حوزه سلامت، کیفیت رابطه درمانی و تناسب تخصص روانشناس با مسئله فرد، می‌تواند طول دوره درمان، هزینه‌ها و میزان اثربخشی را به‌طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار دهد. در وضعیتی که تقاضا برای خدمات مشاوره رو به افزایش است، شناخت معیارهای انتخاب، از سردرگمی مراجعان می‌کاهد و امکان تصمیم‌گیری آگاهانه را فراهم می‌سازد.
نشانه‌های هشدار (Red Flags) که بهتر است جدی بگیرید
وعده‌های تضمینی (“در سه جلسه قطعی درمان می‌شوید!”)
ابهام در مدارک یا طفره رفتن از پاسخ درباره‌ی مجوز
نقص رازداری یا مرزبندی حرفه‌ای
تحقیر، نصیحت‌گریِ مطلق یا ایجاد ترس برای نگه‌داشتن شما
عدم شفافیت در هزینه‌ها و قوانین
عدم پذیرش نقد یا ارجاع ندادن در موارد خارج از حیطه
قبل از شروع درمان، این ۸ سؤال کلیدی را بپرسید
حوزه اصلی تخصص شما چیست و با مسائلی شبیه به مشکل من تجربه موفقی داشته‌اید؟
فرایند درمان و هدف‌های جلسات چگونه تعریف می‌شوند؟
معیارهای سنجش پیشرفت من چیست و هر چند جلسه بازبینی می‌کنیم؟
معمولاً چند جلسه نیاز است و فواصل جلسات چگونه است؟
در صورت نیاز به دارو، همکاری بین‌رشته‌ای با روانپزشک چگونه انجام می‌شود؟
قوانین رازداری، لغو جلسه و پرداخت چگونه است؟
اگر بعد از چند جلسه پیشرفت نداشتم، چه گزینه‌های جایگزینی پیشنهاد می‌کنید؟
جلسه اول چه شکلی است؟ (انتظار واقع‌بینانه)
ارزیابی اولیه: شرح حال، تاریخچه مشکل، اهداف شما.
توافق درمانی: اهداف، حدود زمانی، قوانین، نقشه‌ها.
حس ایمنی: باید بتوانید راحت صحبت کنید و سؤال بپرسید.
جمع‌بندی: قرارِ جلسه‌ی بعد و تکلیف احتمالی.
نکته: تغییر درمانگر اگر “بهتر بودن تناسب” را هدف بگیرید، کاملاً حرفه‌ای و اخلاقی است.
درمان آنلاین یا حضوری؟
حضوری: ارتباط چشمی و غیرکلامی قوی‌تر؛ برای برخی اختلالات و زوج‌درمانی ترجیح‌دادنی
آنلاین: دسترسی آسان‌تر، صرفه‌جویی در زمان، حفظ پیوستگی درمان حتی در سفر یا مهاجرت
اصل مشترک: فضای امن و ساکت، اینترنت پایدار، حفظ محرمانگی.
هزینه و شفافیت مالی
هزینه خدمات، تابع عوامل متعددی است: از جمله رعایت تعرفه اعلامی سازمان نظامی روانشناسی که سالانه از سوی هیات وزیران ابلاغ و رسانه ای می شود بر اساس تخصص و سابقه درمانگر، مدت زمان جلسه، نوع مداخله و امکانات تکمیلی.
آنچه اهمیت دارد، پیش‌فاکتور روشن و توضیح صریح قوانین لغو یا جابه‌جایی جلسه است. تمرکز صرف بر نرخ کمتر، لزوماً به معنای انتخاب به‌صرفه نیست؛ زیرا عدم تناسب تخصص یا نبود برنامه سنجش‌پذیر، هزینه‌های زمانی و روانی را در بلندمدت افزایش می‌دهد.
ملاحظات حقوقی و اخلاقی در انتخاب
نهادهای حرفه‌ای بر رعایت اصول اخلاقی (از جمله حفظ کرامت انسانی مراجع، محرمانگی اطلاعات و مرزبندی) تاکید دارند. هرگونه انتشار تجربه درمانی در شبکه‌های اجتماعی بدون رضایت آگاهانه مراجع، یا استفاده تبلیغاتی از وضعیت سلامت افراد، خلاف استانداردهاست. آگاهی مراجع از حقوق خود از حق پرسش تا حق تغییر درمانگر – به کاهش آسیب‌های احتمالی کمک می‌کند.
روانشناس خوب در صورت نیاز ارجاع می‌دهد
هیچ روانشناسی نیست که بر همه شاخه‌ها و اختلالات روانشناسی تسلط داشته باشد. برخی از درمانگران روانشناس کودک هستند، برخی بیشتر در حوزه خانواده و برخی در حوزه مشکلات فردی تخصص دارند و هر روانشناسی بر رویکردهای درمانی مشخصی تسلط دارد.
روانشناسی که همه نوع مراجعی از کودک تا بزرگسال را می‌پذیرد باید بر توانایی های او شک کرد.
جمع‌بندی
روانشناس خوب می‌داند که جلسه درمان متعلق به مراجع است و امور خود را وارد جلسه درمان نمی‌کند. او از واکنش‌های خود به مشکلات مراجع آگاه است و می‌تواند احساسات و افکار خود را در جلسه درمان مدیریت کند. اگر متوجه شدید که درمانگر به جای تمرکز بر مسائل شما بیشتر درباره مسائل خودش در جلسه درمان صحبت می‌کند و به آنها می‌پردازد مشخص است که نتوانسته افکار و احساسات خود را مدیریت کند.
درمانگری که در جلسه درمان از کوره در می رود مطمئنا نمی تواند در حل مشکلتان به شما کمکی کند.
تصویر روشن از «روانشناس خوب» در چند محور خلاصه می‌شود: صلاحیت مستند و به‌روز، تجربه مرتبط با مسئله، قابلیت توضیح و سنجش، پایبندی به اخلاق حرفه‌ای و آمادگی برای کار تیمی. مراکز مشاوره روانشناسی معتبر مانند مراکز مشاوره زیر نظر نهادها و دستگاههای دولتی با تأکید بر این اصول، الگویی قابل استناد برای انتخاب آگاهانه فراهم می‌آورند.
در نهایت، احساس امنیت و فهم مشترک در جلسه نخست، مهمترین شاخص کیفی برای شروع مسیری است که باید علمی، شفاف و انسانی بماند.
منبع: میگنا
لینک کوتاه: کپی لینک
راهنمای کامل افزایش طول عمر رایانه و لپ‌تاپ با روش های ساده چرا خرما شکرک میزند؟ راهکارهای ساده برای جلوگیری از آن دندان دایناسور راز آب و هوای زمین در میلیون ها سال قبل را فاش می‌کند کدام زبان در جهان بیشترین تعداد سخنگویان بومی را دارد؟ جدال لفظی خبرنگار اشترن با شاه بر سر وجود رشوه در ایران باریک ترین گوشی نمایشگر خمیده در دنیا شیائومی 15T با طراحی بسیار جذاب رؤیت شد آیا این اولین تصویر از شیائومی ۱۶ است؟ پنج پرنده که در لانۀ پرندگان دیگر تخم میگذارند ساندویچ فیله مرغ و بادام هندی رژیمی دارابی؛ بزرگترین میوه مرکبات ایران که بسیار خوشمزه است قناری اسکات فَنسی؛ قناری اسکاتلندی که شبیه هلال ماه است و آواز محشری دارد طرز تهیه سالاد لوبیا سبز و ذرت روش کاشت و نگهداری هسته زغال اخته در گلدان کالری کره چقدر است؟