عصر ایران؛ الناز چراغی- محمد علی الستی، جامعه شناس در گفت و گو با «عصر ایران» درباره رابطه جنگ و انسان ها اظهار داشت: جنگ پدیدهای منحصر به فرد در زندگی انسان است. یعنی فقط انسانها هستند که پدیده جنگ را ایجاد میکنند. البته نزاع بین حیوانها هم مشاهده میشود، اما اینطور نیست که حیوانها برای نابودی یکدیگر نقشه بکشند و سلاح داشته باشند. جنگ از آنجایی عجیب است که عدهای که همدیگر را نمیشناسند، باهم درگیر میشوند.
«ژرژ گورویچ» جامعه شناس فرانسوی درباره جنگ می گوید: «جنگ عبارت از بسیج عده زیادی است که یکدیگر را نمیشناسند، اما میخواهند یکدیگر را بکشند. آنهم تحت فرماندهی کسانی که همدیگر را میشناسند، اما یکدیگر را نمیکشند».
این جامعه شناس گفت: بنابراین جنگ پدیده ای بسیار دردآور است که به اندازه قدمت بشر طول عمر دارد. یعنی از دوره انسان های نئاندرتال، انسان کرومانیون نشانههایی از جنگ مشاهده شده است.
جنگ امروز هم آثار مخرب و همان آثار احساس امنیت را دارد و برای همه نامطلوب است. دقیقا به همین دلیل در طول تهاجم 12 روزه اسرائیل به ایران شاهد بودیم، سرسختترین منتقدان و معترضان و حتی مخالفان حکومت در ایران، وقتی دیدند دشمن به میهن تجاوز کرده، مشکلات و کاستی ها را فراموش کرده و بین همه طیف و سلیقه های مردم نوعی همبستگی و انسجام به طرز ملموسی شکل گرفت.
همچنین در مسئولین هم در راستای دامن زدن به همبستگی عمومی نوعی همگرایی خودنمایی کرد. چه کسی باور میکرد، در ایام عزاداری ماه محرم آهنگ ها و تصنیف های ملی _ میهنی خوانده شود و مردم سینه بزنند؟ این رویداد با حضور مقام رهبری هم رخ داد تا بتوانیم به این نتیجه برسیم، مسئولین و مقامات کشور نیاز ملی را درک کرده و به مردم نزدیک شدند. بنابراین می توان گفت، مخالفت با جنگ رنگ باخته است و مردم و مسئولین ایران در حال حاضر آمادگی جنگیدن دارد تا از استقلال و امنیت کشور دفاع شود.
او افزود: هر چند که جنگ می تواند برای حفظ امنیت باشد، اما این را هم باید بدانیم بالاخره فضای جنگی در دراز مدت موجب از بین رفتن سرمایه های ملی، اجتماعی، استعدادهای کشور و . . . می شود. دقیقا به همین دلیل باید جهت گیری کلی سیاست های مسئولین و مردم در راستای ضدیت یا مقابله با آسیب های جنگ باشد.
این چهره خاطرنشان کرد: این نکته هم حائر اهمیت است ،در شرایط صلح هم باید آموزش عمومی مدنظر قرار بگیرد تا بدانیم، استرس و اظطراب جنگی را باید چطور مدیریت کنیم تا جامعه با آسیب های مادی و معنوی کمتری مواجه شوند. با همه این تفاصیل تاکید موکد چیزی غیر از این نیست که جنگ اصولا پدیده ای منفی و مذموم است. اما اگر مجبور به جنگیدن باشیم، نباید از آن رویگردان باشیم و در همه شرایط صلح و آرامش آمادگی رویارویی با شرایط جنگی را داشته باشیم.
وی توضیح داد: درباره رسالت نظام حکمرانی نسبت به مردمی که در روزهای جنگی پای کار کشورشان ایستادند، باید متذکر شد، اساسا تعامل حاکمیت با افکار عمومی باید طوری باشد تا مردم به این تشخیص برسند که تصمیم گیران نسبت دغدغه و مطالبه های به آنها احساس مسئولیت می کنند. در شرایط جنگی مردم وحدت را حفظ کردند، به طوریکه شعار «شعار ایران برای همه ایرانیان» به طور عینی تحقق پیدا کرد. برای امتداد این انسجام، می طلبد که مسئولین در برابر لیاقت ها و ظرفیت های مردمی، انعطاف های متناسب با تنوع و رنگارنگ ملی را از خودشان به نمایش بگذارند. همچنین نمی شود انتظار داشت همه مردم از ایدوئولوژی حاکم استقبال کنند و همه رفتاری شبیه به هم داشته باشند. وقتی می گوییم، ایران برای همه ایرانی ها به این معنی است که ایران به همه اقوام، مذاهب و رویکردهای سیاسی تعلق دارد.
الستی یادآور شد: بنابراین نباید بر طبل انشقاق کوبیده شود. مثلا از صدا و سیما توقع این است که حالت ملی پیدا کند و شبیه سازمانی نباشد که متعلق به یک گروه کوچکی است. یا مثلا اگر فردی تخلفی داشت و اتهامی را متوجه خود دید، مسئولیت و جایگاهش را پس بدهد تا در ذهن مردم این تلقی به وجود نیاید که نظام حکمرانی با مردم لج کرده است.