عصر ایران _ در برخی مناطق لرستان و بخشهای لرنشین ایران، عزاداری برای امام حسین (ع) تنها به زندهها محدود نمیشود؛ اینجا حتی مردگان هم در روز عاشورا عزادارند.
این رسم که قدمتی دیرینه دارد، فارغ از فصل و جنسیت، هر سال از هفتم محرم آغاز میشود و تا شام غریبان امام حسین (ع) ادامه مییابد.
در روز هفتم، مردم به جمعآوری هیزم برای برپا کردن آتش میپردازند. در تاسوعا، گل رس با آب و گلاب ترکیب میشود تا برای مراسم گلمالی در روز عاشورا آماده شود.
روز عاشورا، صحنهای متفاوت شکل میگیرد. عزاداران، زنان با چادرهای سیاه و مردان با پیراهنهای مشکی، در تکیههای محلی گرد هم میآیند و گل را بر سر و صورت خود میمالند. کمی بعد، کنار آتش و در میان صدای نوحه و عزاداری، این آیین به اوج خود میرسد.
یکی از نوحههای سنتی این مراسم چنین آغاز میشود:
«ای برادر بیدست امام حسین (ع) / کسی که پشت و پناه او بوده، کمک من هم بکن»
این نوحه که بهویژه در شهر بروجرد شهرت دارد، سالهاست که با همین وزن و آهنگ توسط عزاداران تکرار میشود.
از نکات جالب این مراسم، رایگان بودن گرمابههای عمومی در روز عاشورا است؛ فرصتی برای عزاداران تا گل را از سر و صورت خود بشویند.
اما گلمالی فقط به عزاداران زنده محدود نیست. در این آیین، مردم گل را بر عکسهای درگذشتگان خود نیز میمالند تا آنها را در سوگواری خود سهیم کنند؛ رسمی که نشان از عمق پیوند مردم این دیار با فرهنگ عاشورا دارد.