در سی و یکم اردیبهشت ماه در گذر سالهای معاصر ایران، رویدادهای گوناگونی رقم خورده است؛ از واکنش تند آیتالله هاشمی رفسنجانی به استانداردهای دوگانه غرب در قبال نفت و تحریم، تا اعلام عزای عمومی برای کارگران جانباخته شوشتری و همبستگی گروههای اسلامی پاکستان با ایران در عزای شهدای عتبات. این روز همچنین شاهد تهدید جمشید آموزگار، نخستوزیر وقت ایران به قطع کمک مالی به پاکستان در پی احتمال اعدام ذوالفقار علی بوتو، و ارزیابی سفارت آمریکا از وضعیت روحی شاه در سال 1357 و در آستانه تحولات بزرگ بوده است. در کنار این مسائل سیاسی و اجتماعی، تاسیس دانشگاه به روش آلمان در رشت و قتل دو سرهنگ آمریکایی در تهران توسط سازمان مجاهدین خلق نیز از جمله وقایع مهم این روز در تاریخ ایران به شمار میرود.
آقای هاشمی رفسنجانی گفت غربیها تهدید قطع جریان نفت کشورهای اسلامی را «استفاده سیاسی از حربه نفت» می خوانند ولی خود هر بار بخواهند با تحریم خرید نفت کشورهای تولیدکننده را تحت فشار سیاسی قرار می دهند و حتی فراتر از آن از کمک های غذایی نیز به عنوان «ابزار سیاسی» استفاده می کنند.
به مناسبت مرگ 15 کارگر شوشتری عضو سازمان کشت و صنعت کارون که در حادثه رانندگی جان خود را از دست دادند، امروز از سوی امام جمعه، فرماندار، نماینده شوشتر در مجلس شورای اسلامی، در این شهر عزای عمومی اعلام شد.
نهضت اجرای فقه جعفر پاکستان و سایر گروههای اسلامی این کشور اعلام کردند به تبعیت از فرمان حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران در اعلام عزای عمومی به خاطر جنایات صدام در عتبات عالیات در شهرهای مختلف پاکستان به سوگ می نشینیم.
طارق عزیز وزیر خارجه عراق گفت بابت مرگ 37 نظامی آمریکایی که در حمله عراق به ناو جنگی «استارک» در خلیج فارس کشته شده اند به خانواده هایشان غرامت خواهد پرداخت. وی گفت کشورش ناو استارک را با یک ناو ایرانی اشتباه گرفته بود.
150 نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نامه ای به امام خمینی، تصمیمات شرعی و قانونی شورای نگهبان را مورد تأیید قرار دادند.
استنفیلد ترنر رئیس سابق سازمان جاسوسی آمریکا «سیا» گفت بهترین راه حل بحران خلیج فارس جنگ علنی آمریکا با ایران است.
مسعود رجوی سرکردة سازمان مجاهدین خلق در نامه ای به روزنامه انقلاب اسلامی از طرح پیشنهادی این روزنامه مبنی بر برگزاری رفراندوم برای حل اختلافات جاری میان مسئولان حمایت کرد. وی در نامة دیگری در همین روز خواستار برپایی یک راهپیمایی به سوی جماران برای اصرار بر «تغییرات» شد.
دکتر ابراهیم یزدی وزیر امور خارجه از سفیر جدید آمریکا در تهران ـ والتر کاتلر ـ خواست تا روشنشدن جو سیاسی بین دو کشور مسافرت خود به ایران را به تعویق بیندازد.
«سازمان سیاسی خلق عرب» که یک گروه شورشی در خوزستان است امروز در پایان ضرب الاجل تعیین شده از سوی فرمانداری خرمشهر جهت تخلیه ساختمانهای دولتی تصرف شده، اعلام کردند تا زمان خلع سلاح همه گروههای سیاسی کشور سلاحهای خود را تحویل نخواهد داد.
جمشید آموزگار نخستوزیر تهدید کرد اگر رئیس حکومت جدید پاکستان ـ ضیاءالحق ـ تصمیم خود را برای اعدام ذوالفقار علی بوتو به اجرا گذارد، ایران کمک 300 میلیون دلاری خود به پاکستان را قطع خواهد کرد.
سفارت آمریکا امروز طی گزارشی که به وزارت امور خارجه آن کشور ارسال کرد نوشت: شاه عصبی، ترسیده، متزلزل و مأیوس به نظر می رسد. تردیدهای او به عنوان عدم اعتماد به نفس معنی شده، بین او و مردم فاصله ایجاد شده و سماجتهای غیرعادی او علیه خودش به کار رفته است.
امام خمینی در نامه ای به جلال الدین فارسی از ایشان درخواست کردند جزوه و کتاب در موضوع انحراف مکاتب مضره طبع و نشر شود و میان جوانان ایران و خارج و عرب و عجم توزیع گردد.
محمد رضا پهلوی اعلام کرد استفاده از چادر در مدارس یا دانشگاهها امکان ندارد. وی از اسدالله علم وزیر دربار خواست این دستور العمل را به دولت ابلاغ کند.
به موجب یک قرارداد فرهنگی که امروز میان ایران و آلمان به امضا رسید قرار است در رشت دانشگاهی تأسیس شود که به روش آلمان اداره شود. این دانشگاه را اداره فرهنگ ایالت «باون گوتنبرگ» خواهد ساخت.
دو سرهنگ امریکایی ـ پل.آر.شفر و جک. اچ. ترنر ـ در تهران توسط سازمان مجاهدین خلق به قتل رسیدند.
لایحه تشکیل سازمان بازرسی شاهنشاهی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
دکتر محمد مصدق، نخست وزیر، گزارشی از عدم فروش نفت به انگلیس، بازگرداندن کارشناسان انگلیسی به کشورشان، تعطیل کردن کنسولگریهای انگلیس در شهرهای ایران و همچنین مشتریان جدید نفت ایران به نمایندگان مجلس شورای ملی ارایه داد.
دریاسالار هیوز ـ فرمانده نیروی دریایی امریکا ـ وارد تهران شد.
14 ماه پس از ملی شدن صنعت نفت، «دانکن سندیز» داماد وینستون چرچیل عضو مجلس عوام انگلستان پیشنهاد کرد ایران دوباره میان انگلیس و روسیه تقسیم شود.
دهها هزار نفر از مردم تهران برای ابراز انزجار از مداخلات انگلیس در امور داخلی ایران اجتماع عظیمی در میدان بهارستان برگزار کردند. این اجتماع با سخنرانی آیت الله کاشانی آغاز و با صدور قطعنامه ای علیه دخالتهای انگلیس در ایران خاتمه یافت.
سه ماه قبل از اشغال ایران و سقوط رضاشاه توسط انگلیسیها دولت آلمان از ایران خواست آبراه اروند رود را به روی کشتیهای جنگی انگلیس ببندد . دولت ایران این درخواست را رد کرد .
«سر ریدر بولارد» وزیرمختار آمریکا در تهران به تمام کنسولگری های کشورش در ایران اعلام کرد فعالیت جماعت عظیم و رو به افزایش آلمانی ها در ایران باید به عنوان دشمنی با منافع انگلستان تلقی شود.
علی سهیلی وزیر مختار ایران در لندن، به تهران فراخوانده شد و به سمت وزیر امور خارجه منصوب گردید.
سر پرسی لورن وزیرمختار انگلیس در تهران در نامه ای به لرد کرزن وزیر خارجه کشورش تصریح کرد «رضاخان کسی است که هیچگاه نسبت به مصالح ریشه دار ما در ایران بی اعتنایی نشان نداده است.»
احمدشاه قاجار در بازگشت از سفر اروپایی خود و در سر راه ورود به تهران، وارد بغداد شد و به دیدار فرمانده کل نظامیان انگلیسی مستقر در عراق و فرمانده نظامیان انگلیسی مستقر در بغداد شتافت.
سر پرسی سایکس فرمانده نظامیان انگلیسی در ایران در گزارشی اظهار داشت 6000 نفر قشقایی در اطراف خان زنیان و به همین میزان در دشت ارژن، برای مبارزه با نیروهای انگلیسی مستقر شده و روحانیون به تبلیغ جهاد مشغولند و جمعاً متحد کارزار شده اند.
منبع: موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی