شاهزاده خانم من تنها از دو چیز می ترسم: زن و موش / رازهای باغ نگارستان

باغ نگارستان، نگین تاریخی تهران، نه تنها یادآور هنر و معماری قاجار است بلکه شاهد یکی از تلخ‌ترین وقایع تاریخ ایران؛ قتل میرزا ابوالقاسم قائم‌مقام فراهانی، صدراعظم اصلاح‌طلب محمدشاه، بوده است. صدراعظمی که از نیرنگ زنان و حیله موش‌ها بیم داشت و سرانجام قربانی توطئه‌های درباریان شد.

عصر ایران - باغ نگارستان، فراتر از یک بنای تاریخی، مکانی است که سیاست و هنر به هم گره خورده‌اند. این باغ زیبا که یکی از جاذبه‌های تاریخی تهران است که گنجینه‌ای از هنر، فرهنگ و طبیعت را در دل خود جای داده که روزی محل تصمیم‌گیری‌های مهم قاجار بود، شاهد رویدادهای تاریخی بسیاری بوده است که از آن جمله می‌توان به جشن ولیعهدی محمد میرزا و یکی از مهم‌ترین و تلخ‌ترین اتفاقات تاریخ ایران؛ قتل میرزا ابوالقاسم قائم‌مقام فراهانی، صدراعظم اصلاح‌طلب محمدشاه، بوده است اشاره کرد.

صدر اعظمی که زمانی خطاب به گوهر ملک خانم همسرش که دختر فتحعلیشاه بود گفت:

شاهزاده خانم من تنها از دو چیز می ترسم: زن و موش

چون هر دو برای من نماد نیرنگ و حیله اند.

و آخر هم جان خود را بر اثر نیرنگهای درباریان از دست داد.

شاید امروز، در میان درختان بلند و تالارهای قدیمی این باغ، دیگر ردپای آن روزهای پرتلاطم دیده نشود، اما تاریخ هرگز سکوت نمی‌کند.

این باغ که در دوره فتحعلیشاه قاجار در سال 1222 هجری قمری احداث شد، نمونه‌ای عالی از معماری اصیل ایرانی به شمار می‌رود که با استفاده هنرمندانه از تزییناتی همچون آینه‌کاری، جلوه‌ای باشکوه و منحصربه‌فرد پیدا کرده است.

در سال ۱۲۵۱ هجری قمری (۱۸۳۵ میلادی)، این مکان به صحنه‌ی قتل میرزا ابوالقاسم قائم‌مقام فراهانی تبدیل شد؛ صدراعظمی که تلاش‌هایش برای استقلال ایران، او را به یکی از قربانیان رقابت‌های قدرت دربار قاجار بدل کرد. او کاتب عهدنامه ترکمنچای بود و حدود هفت ماه در زمان سلطنت محمد شاه قاجار صدراعظم ایران بود و ماجرای عزل و قتلش نیز چنین روزهایی از اواخر بهار و اوایل تابستان ۱۲۱۴ خورشیدی روی داد.»

قائم‌مقام در به سلطنت رسیدن محمدشاه، بعد از شاه درگذشته، نقش زیادی داشت و صدارت او همزمان بود با رقابت ٢ دولت روس و انگلیس برای نفوذ در ایران آن زمان. در گزارش وزیر مختار انگلیس به وزارت متبوع کشورش آمده: «یک نفر در ایران هست که با پول نمی‌شود خریدش.»

قائم‌مقام فراهانی؛ اصلاح‌طلبی که دشمنان زیادی داشت:

او در دوران صدارت خود تلاش کرد تا نفوذ خارجی را کاهش دهد، دربار را اصلاح کند و استقلال سیاسی ایران را حفظ کند. اما این اقدامات، مخالفت شدید برخی درباریان و شاه را برانگیخت.

در سال ۱۲۵۱ هجری قمری محمد شاه با تحریک اطرفیان و حسودان قائم مقام، دستور قتل وی را صادر کرد. بنابراین در روز ۲۴ صفر این سال او را به‌مدت شش روز در حوض‌خانه باغ نگارستان، که احتمال می‌رود مکان فعلی آن موزه هنرهای ملی در داخل محوطه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد، محبوس کرده و در این مدت به او آب و غذایی نمی دهند تا شاید از گرسنگی بمیرد و مرگش طبیعی باشد

و از هرگونه ارتباط با دنیای بیرون محروم شد.

و در اخر شاه با تصمیم دشمنان قائم‌مقام اجازه داد - بی‌آنکه خونش را بریزند - او را خفه‌اش کنند.

پیکر او را در حرم عبدالعظیم حسنی در شهر ری دفن کردند.