تنش هند و پاکستان؛ انتخاب دشوار طالبان

او در ۲۸ آوریل به خبرگزاری رویترز گفت: «ما نیروهای خود را تقویت کرده‌ایم، زیرا این چیزی است که اکنون قریب‌الوقوع است. بنابراین در این شرایط باید تصمیم‌های استراتژیک گرفته شود و این تصمیم‌ها گرفته شده است.»

مردان مسلح در ۲۲ آوریل در منطقه پهلگام کشمیر تحت کنترل هند ۲۶ گردشگر را کشتند.

تاکنون هیچ گروهی مسئولیت این حمله را برعهده نگرفته، اما منابع امنیتی هند شاخه‌ای از گروه «لشکر طیبه» پاکستان، را در پس این حمله می‌داند اما اسلام‌آباد این اتهامات را «قویا» رد می‌کند.

سفر اخیر جی‌دی‌ ونس، معاون رئيس جمهور آمریکا، به دهلی در زمانی که آمریکا روی همکاری هند در برابر چین حساب می‌کند، ظاهرا در شدت واکنش هند به رویداد کشمیر در برابر پاکستان بی‌تاثیر نبوده است.

دونالد ترامپ در پاسخ به سوالی در مورد تنش میان پاکستان و هند گفت: «ما با هند و پاکستان خیلی نزدیکیم، آنها هزاران سال، شاید بیشتر از آن بر سر کشمیر می‌جنگند.»

در واقع اختلاف میان دو کشور در مورد کشمیر به سال ۱۹۴۷ در زمان استقلال بر می‌گردد که کشمیر میان پاکستان و هند تقسیم شد. هند و پاکستان بر سر کشمیر در ۱۹۴۷ و ۱۹۶۵ جنگیده‌اند.

حکومت طالبان به هند نزدیک شده است؟

وزارت خارجه طالبان در بیانیه‌ای حمله در کشمیر تحت کنترل هند را محکوم و با قربانیان اظهار همدردی کرد و آن را «برهم زدن تلاش‌ها برای ثبات و امنیت منطقه» خواند.

همزمان، آنند پرکاش، معاون وزیر خارجه هند در امور افغانستان، پاکستان و ایران در ۲۷ آوریل به کابل سفر کرد. او در دیدار با امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان روابط دو کشور را «مهم» خواند وگفت که هند می‌خواهد پروژه‌های زیربنایی سابق خود در افغانستان را از سر بگیرد.

«هند به همکاری خود با افغانستان ادامه خواهد داد و می‌خواهد در برخی از پروژه‌های زیربنایی سرمایه‌گذاری و پروژه‌های متوقف شده را دوباره آغاز کند.»

در بیانیه وزارت خارجه طالبان بدون اشاره به تنش اخیر هند و پاکستان آمده است که «در این دیدار درباره اوضاع سیاسی منطقه گفتگو شد.»

برخی رسانه‌ها و تحلیل‌گران پاکستانی تعبیر به جانبداری حکومت طالبان از هند در تنش کنونی با پاکستان کرده‌اند و برعکس، برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی هندی، تعامل اخیر طالبان با هند را مهم دانسته‌اند.

مایکل کوگلمن، تحلیلگر جنوب آسیا از واشنگتن به بی‌بی‌سی گفت: «این دیدار اصلاً تعجب‌آور نیست. طالبان از زمان بازگشت به قدرت، چندین بار در سطوح بالا با هند تعامل داشته‌ است.» اما او معتقد است که هند درصدد «منزوی‌سازی» پاکستان در منطقه است: «با توجه به اینکه روابط طالبان با پاکستان در وضعیت بدی قرار دارد، این گروه دیدار با هند را ارزشمند خواهد دانست. در همین حال، هند امیدوار است پاکستان را در منطقه منزوی کند، هدفی که پس از حمله هفته گذشته در کشمیر اهمیت بیشتری پیدا کرده است. برای دهلی‌نو، یک راه قدرتمند به حاشیه راندن پاکستان در منطقه، تقویت روابط با طالبان، دوست دیرینه پاکستان، است.»

در ژوئیه ۲۰۲۵، امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، با ویکرام میسری، معاون وزیر خارجه هند، در دوبی دیدار کرد. این دیدار بلندپایه‌ترین تماس رسمی از زمان تسلط طالبان در ۲۰۲۱ بود.

نزدیکی روابط میان حکومت طالبان و هند سبب نگرانی پاکستان شده است.

فرید ماموندزی، سفیر پیشین افغانستان در دهلی به بی‌بی‌سی گفت که افغانستان مرکز رقابت میان هند و پاکستان شده و همیشه از این موضوع آسیب دیده است. او افزود که حکومت طالبان «هنوز نمی‌داند که جانب کدام طرف را بگیرد».

افغانستان به طور سنتی سعی کرده که در تنش‌های میان هند و پاکستان بی‌طرفی خود را حفظ کند. در دو دهه نظام جمهوری سعی داشت هند و پاکستان را قانع بسازد که فعالیت آنها در افغانستان علیه دیگری تلقی نشود. پیامی که در دهلی و اسلام‌آباد به این صورت دریافت نمی‌شد.

ارتش پاکستان: تی‌تی‌پی از افغانستان از طرف اربابان هندی عملیات می‌کنند

در همین حال، ارتش پاکستان می‌گوید طی روزهای اخیر ۷۱ شبه‌نظامی را کشته‌اند که «از افغانستان» وارد این کشور شدند.

آیا ارتش پاکستان با اعلام خبر کشتن شمار زیاد اعضای تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) که مدعی است از افغانستان وارد شده‌اند و برخی از آنها «اتباع افغانستان» هستند، می‌خواهد پای حکومت طالبان را به این تنش بکشاند؟

ارتش پاکستان می‌گوید شبه‌نظامیان «از طرف آمران هندی عمل می‌کردند».

منابع امنیتی پاکستانی به برخی از خبرنگاران محلی گفته‌اند که هویت این افراد را شناسایی کرده و مدعی شده که از میان آنها «۳۰ نفر اتباع افغانستان هستند، بقیه اعضای گروه حافظ گل بهادر، لشکر اسلام و حرکت انقلاب اسلامی» هستند. گروه‌هایی که بخشی از یک اتحاد شبه‌نظامی تازه تاسیس هستند که در مناطق مرزی میان دو کشور فعالیت می‌کنند.

گفته شده است که ارتش پاکستان در این عملیات‌ها از هواپیماهای بدون سرنشین استفاده کرده است.

قندیل عباس، تحلیلگر سیاسی و استاد دانشگاه از اسلام‌آباد، به بی‌بی‌سی گفت که دیپلمات‌های هندی «با این امید که حمایت طالبان را علیه پاکستان بدست آورند» به افغانستان سفر کردند.

حکومت پاکستان هویت افراد کشته‌شده را اعلام نکرده است. آقای عباس می‌گوید «این اولین بار نیست که اتباع افغانستان در میان اعضای تی‌تی‌پی کشته شده‌اند.»

اخیرا، شهباز شریف نخست وزیر پاکستان هشدار داد تا زمانی که شبه‌نظامیان از خاک افغانستان بر علیه پاکستان استفاده کنند، روابط مسالمت‌آمیز با حکومت طالبان ممکن نیست.

در دسامبر ۲۰۲۴ نیروی هوایی پاکستان به ولایت‌های پکتیکا و خوست حمله کرد و مدعی شد «مخفیگاه‌های» طالبان پاکستانی در آنجا است. حکومت طالبان اما گفت که ده‌ها غیرنظامی از جمله زنان و کودکان کشته شدند و تهدید به تلافی کرد.

حکومت طالبان و گروه تی‌تی‌پی به خبر کشته‌شدن این افراد واکنشی نشان نداده‌اند اما ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان پیش‌تر، تی‌تی‌پی را «مشکل داخلی امنیتی پاکستان» دانسته بود.

تنها یک هفته پیش از دیدار مقام هندی، در ۱۹ آوریل، محمد اسحاق‌دار، وزیر خارجه و معاون نخست‌وزیر پاکستان در راس هیئت بلندپایه‌ به کابل سفر کرد و با مقام‌های ارشد حکومت طالبان دیدار و گفتگو کرد. سفر مقام‌های پاکستانی در این سطح که پس از دو سال انجام شد، نشانه‌ای از بهبود روابط میان اسلام‌آباد و کابل تلقی شد و آقای اسحاق‌دار از امیرخان متقی برای سفر به اسلام‌آباد دعوت کرد.

محور گفتگو‌های آنها علاوه بر مسائل تجاری و ترانزیتی و پروژه‌های اقتصادی منطقه‌ای، دور تازه اخراج‌های گروهی افغان‌ها از پاکستان بود و آقای متقی از همتای پاکستانی خود خواست که با پناهندگان و مهاجران افغان «بدرفتاری» نشود.

اتاق تجارت افغانستان می‌گوید سالانه به ارزش تقریبی ۵۰۰ میلیون دلار کالا به هند صادر می‌کند که ۸۰ درصد آن از مسیر بندر واگه انجام می‌شود که پس از تنش اخیر میان هند و پاکستان مسدود شده است.

در دو سال اخیر حدود یک میلیون افغان از پاکستان اخراج شده‌اند.

در دور تازه بیش از صد هزار مهاجر افغان برگردانده شده‌اند و پاکستان مصمم است که این روند را ادامه دهد. حکومت طالبان تاکنون نتوانسته مانع این اخراج‌ها شود و هنوز روشن نیست که تنش میان هند و پاکستان اخراج مهاجران افغان‌ها را کندتر یا بیشتر می‌‌کند.

گاهشمار درگیری‌های نظامی هند و پاکستان

اکتبر ۱۹۴۷- اولین جنگ بین هند و پاکستان بر سر کشمیر، تنها دو ماه پس از استقلال آنها.

اوت ۱۹۶۵- دو همسایه جنگ کوتاه دیگری بر سر کشمیر کردند.

دسامبر ۱۹۷۱- هند از تلاش پاکستان شرقی برای استقلال حمایت کرد و نیروی هوایی هند حملات هوایی را در داخل پاکستان انجام داد. جنگ با تاسیس کشور بنگلادش پایان یافت.

مه ۱۹۹۹- سربازان و شبه‌نظامیان پاکستانی پست‌های نظامی هند را در کوه‌های کارگیل اشغال کردند. هند با حملات هوایی و زمینی آنها را عقب راند.

اکتبر ۲۰۰۱ - حمله‌ای به مجلس ایالتی تحت کنترل هند در کشمیر، ۳۸ کشته برجای گذاشت. دو ماه بعد، در حمله‌ای به پارلمان هند در دهلی، ۱۴ تن کشته شدند.

نوامبر ۲۰۰۸ - حملات هماهنگ به ایستگاه اصلی راه‌آهن بمبئی، هتل‌های لوکس و یک مرکز فرهنگی یهودیان، ۱۶۶ کشته برجای گذاشت. هند، گروه «لشکر طیبه» را عامل آن دانست.

ژانویه ۲۰۱۶ - در حمله چهار روزه به پایگاه هوایی هند در پاتانکوت، هفت سرباز هندی و شش شبه‌نظامی کشته شدند.

سپتامبر ۲۰۱۶- در حمله به پایگاه ارتش در اوری در کشمیر تحت کنترل هند، ۱۹ سرباز کشته شدند.

سپتامبر ۲۰۱۶ - هند اعلام کرد که حملاتی محدود علیه شبه‌نظامیان در کشمیر پاکستان انجام داده است، اسلام‌آباد وقوع آن را انکار کرد.

فوریه ۲۰۱۹- هند گفت که حملات هوایی علیه شبه‌نظامیان در خاک پاکستان انجام داده است.