سیمان عریان: سفری به دنیای معماری بروتالیست (+تصاویر)

زبره‌کاری یا معماری بروتالیست، سبکی جنجالی که با بتن عریان و فرم‌های زمخت خود، دهه‌هاست بحث و جدل برانگیخته است. از کتابخانه‌های غول‌پیکر تا ساختمان‌های مسکونی، این سبک، ردپای خود را در سراسر جهان به جا گذاشته است.

عصر ایران - بروتالیسم، که در لغت به معنای «خام» یا «وحشی» است، در اواسط قرن بیستم، به عنوان واکنشی به معماری مدرن و رویکردهای تزئینی آن ظهور کرد. معماران بروتالیست، با الهام از لو کوربوزیه و معماری پس از جنگ جهانی دوم، به دنبال خلق فضاهایی بودند که صداقت، عملکرد و مواد اولیه را به نمایش بگذارند.

ویژگی‌های کلیدی بروتالیسم

بتن عریان: استفاده از بتن بدون روکش، اصلی‌ترین مشخصه این سبک است.
فرم‌های هندسی: ساختمان‌ها اغلب دارای فرم‌های مکعبی، زاویه‌دار و تکراری هستند.
نمایش عملکرد: عناصر سازه‌ای و تاسیسات ساختمان، به جای پنهان شدن، به نمایش گذاشته می‌شوند.
مقیاس بزرگ: ساختمان‌های بروتالیست معمولاً در مقیاس بزرگ و عظیم ساخته می‌شوند.

تاریخچه پر فراز و نشیب

بروتالیسم در ابتدا به عنوان سبکی پیشرو و نوآورانه مورد استقبال قرار گرفت، اما به تدریج با انتقادات زیادی مواجه شد. برخی، این ساختمان‌ها را سرد، بی‌روح و ناهمگون با محیط اطراف می‌دانستند. با این حال، بروتالیسم همچنان طرفداران خود را دارد و حتی مدتی است در مسیر افزایش محبوبیت قرار گرفته است. برخی از آثار این سبک، امروزه به عنوان شاهکارهای معماری شناخته می‌شوند.

معماران برجسته بروتالیست

لو کوربوزیه
آلیسون و پیتر اسمیتسون
ارنو گلدفینگر
پل رودولف
مارسل برور

انتقادات و احیا

بروتالیسم، علاوه بر زیبایی‌شناسی خاص خود، به دلیل مشکلات فنی و اجتماعی نیز مورد انتقاد قرار گرفته است. دوام کم بتن در برخی شرایط آب و هوایی، هزینه‌های نگهداری بالا و ایجاد فضاهای ناامن و غیردوستانه، از جمله این مشکلات هستند. با این وجود، بروتالیسم در سال‌های اخیر دوباره مورد توجه قرار گرفته و معماران معاصر، با رویکردهای نوآورانه، سعی در احیای این سبک دارند.

معماری بروتالیست، با تمام موافقان و مخالفانش، بخشی مهم از تاریخ معماری قرن بیستم است. این سبک، با ویژگی‌های منحصر به فرد خود، همواره الهام‌بخش و مورد بحث بوده است. آیا بروتالیسم را دوست دارید یا از آن متنفرید، نمی‌توانید تاثیر آن را بر معماری نادیده بگیرید.

کتابخانه اسکات، دانشگاه یورک (کانادا)، تورنتو، انتاریو