پرونده‌اي براي ترورهاي موساد

اسرائيل در كنار حملات زميني و هوايي به مردم فلسطين و حتي لبنان، دست به ترور هدفمند در خاك ديگر كشورها هم مي‌زند.

اين ماهيت رژيمي است كه سال‌هاست با نام غاصب در دنيا شناخته مي‌شود. اين بار اما يكي از همين ترورها به جنجالي رسواكننده براي اين رژيم تبديل شده و دامان آن را گرفته‌است. دليل اينكه اين بار ترور هدفمند اسرائيل سر و‌صداي زيادي به راه انداخته و صداي اروپا و آمريكا را درآورده‌است، استفاده تروريست‌ها از مدارك اروپايي و آمريكايي است.

ماه گذشته يك مقام جنبش مقاومت اسلامي حماس در يكي از هتل‌هاي دوبي ترور شد. چندروز بعد، مقامات پليس دوبي با استفاده از دوربين‌هاي هتل محل اقامت اين فرد، تصوير تروريست‌ها را شناسايي كرده و نام و مشخصات آنها را منتشر كردند.

 در همين تحقيق معلوم شد كه اين گروه 11 نفره از پاسپورت‌هاي اروپايي و كارت اعتباري آمريكايي استفاده كرده‌اند. اكنون مقامات اروپايي به‌شدت خشمگين شده‌ و سفراي اسرائيل و وزير خارجه اين رژيم را براي اعتراض فراخوانده‌اند. اين اما پرونده‌اي قديمي براي رژيمي است كه نامش با ترور و كشتار گره خورده‌است.

ماه نوامبر گذشته در تل آويو، زني به نام نيوا بن هاروش در خياباني خلوت متوجه جواني شد كه در حال نصب شيئي مشكوك شبيه بمب، زير يك اتومبيل پارك شده بود. وي بلافاصله موضوع را به پليس اطلاع داد. هنگامي كه پليس، جوان مشكوك را دستگير كرد، وي مدعي شد كه از ماموران سازمان اطلاعاتي اسرائيل (موساد) و در حال انجام يك تمرين آموزشي است. ساختگي‌بودن بمب، ادعاي جوان مذكور را ثابت كرد.دفتر نخست‌وزير اسرائيل به‌رغم اينكه مسئول رسمي اقدامات موساد است، هيچ اظهار نظري درباره اين ماجرا نكرد و اين اتفاق بازتاب مختصري تنها در برنامه خبري تلويزيون‌هاي محلي داشت. اما اتفاق ديگري مرتبط با موساد كه 2سال پيش رخ داد، بازتابي جهاني يافت.

در آن زمان انفجار بمب در جيپ پاجيروي مردي به نام عماد مغنيه در دمشق، موجب  شهادت  او شد. مغنيه از فرماندهان جنبش حزب‌الله لبنان بود. واكنش اسرائيل به حادثه ترور عماد مغنيه، از تأييد و ابراز رضايت ضمني از شهادت چهره با نفوذ حزب‌الله در پايتخت سوريه فراتر نرفت، هرچند اين باور عمومي وجود دارد كه ترور مغنيه از تكان دهنده‌ترين و پيچيده‌ترين عمليات‌هاي مخفي سازمان اطلاعاتي اسرائيل بوده است.

موساد نيز مانند ساير سازمان‌هاي اطلاعاتي، تنها هنگامي درصدد جلب توجه افكار عمومي
بر مي‌آيد كه اشتباهي رخ داده باشد يا به موفقيت مهمي رسيده باشد و بخواهد به دشمنان خود اخطار دهد.

به‌نظر مي‌رسد كه ترور ماه گذشته يك مقام ارشد حماس در دوبي كه اينك به كانون مشاجره ديپلماتيك شديد بين اسرائيل و اروپا به‌ويژه كشور انگليس مبدل شده (ماموران مخفي موساد براي انجام اين عمليات از گذرنامه‌هاي جعلي بريتانيايي استفاده كرده بودند)، هم ناشي از اشتباه موساد بوده و هم هشداري از سوي اين سازمان به دشمنانش است.ماجراي ترور محمود المبحوح از مقامات حماس و جنجال استفاده ماموران موساد از گذرنامه‌هاي جعلي انگليسي، تغيير ظاهر مكرر آنها و استفاده از پيچيده‌ترين ابزار ارتباطي، داستاني از ماموريت‌ها و عمليات‌هاي خارجي موساد است. با توجه به وعده حماس براي انتقام گرفتن از موساد به‌نظر مي‌رسد كه آينده، آبستن وقايع خونبار بيشتري است.

تصاوير ضبط شده توسط دوربين‌هاي مدار بسته در دوبي – كه ماموران مخفي موساد را در تعقيب محمود المبحوح نشان مي‌دهد – مصداق شعار سازماني موساد است؛ جمله‌اي از كتاب مقدس كه مي‌گويد: «هنگامي كه با پنهان كاري مواجه شدي، جنگ را آغاز كن».  اين درحالي است كه وظيفه موساد، آنگونه كه در وب‌سايت اين سازمان به آن اشاره شده، جمع‌آوري اطلاعات، تحليل آنها و انجام عمليات‌هاي ويژه مخفي در خارج از مرزهاي اسرائيل است.

گذشته‌اي مشحون از ترور

موساد همزمان با تشكيل اسرائيل در سال 1948 تأسيس شد و تا چند سال نخست، در سايه به فعاليت مي‌پرداخت. اسحاق شامير، تروريست سابق گروه اشترن و نخست‌وزير سال‌هاي بعد اسرائيل، در آن سال‌ها عمليات‌هاي رديابي و هدف قرار دادن دانشمندان آلماني را كه به جمال عبدالناصر در ساخت موشك كمك كرده بودند، هدايت مي‌كرد؛ عمليات‌هايي كه طي دهه‌هاي بعد عليه برنامه‌هاي هسته‌اي عراق و ايران ادامه يافته است.

معروف‌ترين ماجراجويي‌هاي موساد شامل ربودن آدولف آيشمن، جنايتكار جنگي آلمان نازي كه بعدها در اسرائيل محاكمه و به دار آويخته شد، سازمان دهي فرار يك خلبان عراقي كه با ميگ 21 خود به اسرائيل گريخت و حمايت از شورش كردهاي عراقي عليه صدام حسين بوده است. آگاه شدن از اسرار نظامي سوريه توسط الي كوهن، جاسوس اسرائيلي كه در حلقه رهبران وقت دمشق رسوخ كرده بود، به اشغال بلندي‌هاي جولان در سال 1967 كمك بسيار كرد.

بعدها حيطه وظايف موساد به جنگ با فلسطيني‌ها – كه تحت هدايت ياسر عرفات در ساحل غربي رود اردن و نوار غزه، جنبش مقاومت را عليه اشغال اسرائيل آغاز كرده بودند– گسترش يافت. دهه 1970 شاهد جنگ اشباح از سوي ماموران موساد بود؛ ماموراني كه با پوشش ديپلماتيك به جذب نيرو و نفوذ دادن خبرچين‌هاي خود در سازمان فتح و ساير گروه‌هاي فلسطيني مي‌پرداختند. در آن سال‌ها بود كه باروخ كوهن، مامور سرشناس سازمان امنيت داخلي اسرائيل (شين بت) كه به زبان عربي تسلط داشت، در كافه‌اي در مادريد -پايتخت اسپانيا- توسط ماموران زير دست خود به ضرب گلوله كشته شد.

برخي ويژگي‌هاي ترور ماه گذشته محمود المبحوح در دوبي، يادآور عمليات انتقام‌جويانه موساد پس از المپيك مونيخ است. انتقام‌جويي كور موساد پس از ماجراي مونيخ نيز با دستگيري 5 نفر از ماموران اين سازمان، پاياني فاجعه بار و رسوا‌كننده يافت. سيلويا رافائل، يك مسيحي‌، زاده شده در آفريقاي جنوبي با پدري يهودي، به جرم مشاركت در اين عمليات 5 سال در نروژ زنداني شد. او احتمالا از جمله جوانان اروپايي بود كه در آن سال‌ها در ساختمان‌هايي بي‌نام و نشان در تل آويو، به آنها پيشنهاد مي‌شد تا داوطلب امور حساس مربوط به امنيت اسرائيل شوند.

ساير ماموران مخفي موساد نيز كه در عمليات انتقام‌گيري از چريك‌هاي فلسطيني نقش داشتند و هويت آنان فاش شده بود، فراخوانده شدند، خانه‌هاي امن موساد در اروپا برچيده شد، شماره‌هاي تماس آنها تغيير يافت و روش‌هاي عملياتي نيز دستخوش دگرگوني شد. وجهه موساد در داخل اسرائيل نيز طي دهه‌هاي گذشته خدشه‌دار شده است.

اين سازمانبه خاطر ناكامي در كسب اطلاعات محرمانه درباره برنامه‌هاي مشترك مصر و سوريه كه منجر به حمله‌اي ويرانگر در جنگ يوم كيپور در سال 1973 شد، مورد شماتت افكار عمومي اسرائيل قرارگرفت. منتقدان موساد اين پرسش را مطرح مي‌كردند كه چرا ماموران سازمان به جاي تلاش براي كسب اطلاعات در قاهره يا دمشق، در كوچه پسكوچه‌هاي اروپا به‌دنبال شكار چريك‌هاي فلسطيني‌اند.

ناكامي‌هاي موساد

از جمله ناكامي‌هاي بزرگ موساد، ترور ناموفق خالد مشعل در امان - پايتخت اردن - در سال 1997 بوده است. آن زمان بنيامين نتانياهو نخستين دوره نخست‌وزيري خود را آغاز كرده بود و ماموران موساد در تلاش براي تزريق سم به داخل گوش خالد مشعل، ناكام ماندند. مشعل، اينك از رهبران عمده حماس است و اسرائيل را به تلافي ترور محمود المبحوح تهديد مي‌كند.
در ترور‌هاي گذشته موساد، عمدتا يك جاسوس دوجانبه فلسطيني، هدف سوء قصد را براي موساد شناسايي مي‌كرده است. يوسي ملمن، كارشناس امور اطلاعاتي روزنامه‌ها آرتص- چاپ تل آويو-  از اين بابت اظهار نگراني مي‌كند كه ممكن است مانند دهه 1970، اسرائيل در تشخيص اولويت‌هاي خود دچار اشتباه شود و رسوايي موساد كار دست تل‌آويو بدهد.
وي مي‌گويد: موساد يك سازمان جنايي، مانند مافيا نيست.

هدف اين سازمان انتقام‌گيري از دشمنان اسرائيل نيست. عمليات‌هاي ويژه‌اي مانند عمليات دوبي بخش نسبتا كوچكي را از فعاليت‌هاي اين سازمان تشكيل مي‌دهد. اين عمليات‌ها اقداماتي محسوب مي‌شوند كه به دور موساد هاله اسرار آميزي مي‌كشند. با اين حال ممكن است موفقيت در چنين عمليات‌هايي موجب سرمستي و كور شدن مقامات سازمان شود و آن را از ماموريت اصلي خود باز دارد.

رسوايي جديد

اينك به‌نظر مي‌رسد كه عمليات دوبي براي موساد عواقب مخرب‌تري داشته باشد و علت اين وضعيت تنها تغيير شرايط سياسي و ديپلماتيك جامعه بين‌المللي طي يك دهه گذشته نيست. حمله سال گذشته اسرائيل به غزه به شكل بي‌سابقه‌اي به وجهه تل آويو نزد جهان غرب لطمه زد. كشته‌شدن 1400 فلسطيني در حمله سال گذشته اسرائيل به غزه، به‌شدت افكار عمومي جهان غرب به‌خصوص بريتانيا را جريحه‌دار كرد و حتي باراك اوباما، رئيس‌جمهوري ايالات متحده اين حمله را غيرقابل تحمل خواند. آلون ليل، ديپلمات بازنشسته دولت اسرائيل در اين باره مي‌گويد: در شرايط كنوني، رد پاي به جا مانده در دوبي، به احتمال زياد لطمه‌اي جدي به موقعيت بين‌المللي اسرائيل خواهد زد.

اگرچه اسرائيل در قبال رسوايي دوبي، بازهم همان خط‌مشي قديمي خود را در هنگام عمليات‌هاي مخفي – يعني موضع‌گيري مبهم كه دخالت خود را درسوء قصد به محمود المبحوح، نه رد مي‌كند و نه تأييد – در پيش گرفته، كمتر كسي در جهان هست كه در اين باره ترديد داشته باشد. اين موضوع حتي در مورد تحليلگران و مفسران اسرائيلي نيز صدق مي‌كند.رئيس موساد اكنون در كانون حملات و انتقادات داخلي و خارجي قرار دارد.

همشهری آنلاین/ گاردين 19 فوريه 2010