اندیشه

اگر بتوان لحظه‌ای را در تاریخ اندیشه یافت که عقل، خود را مورد پرسش قرار داده باشد، آن لحظه به کانت تعلق دارد. فلسفه‌اش نه تنها دربارهٔ آن‌ چیزی است که می‌دانیم، بلکه دربارهٔ چگونگی دانستنِ آن چیزهاست؛ و حتی اینکه آیا اصلاً می‌توانیم بدانیم؟

دالایی لاما طی دهه‌ها تلاش کرده است تا فلسفه بودیسم تبتی را به توصیه‌هایی عملی و قابل‌درک برای همه، فارغ از مذهب یا باور تبدیل کند. او همواره بر مجموعه‌ای از عادت‌های ساده اما مؤثر تأکید داشته که اگر آن‌ها را در برنامه‌های روزانه‌مان بگنجانیم، می‌توانیم به ذهنی آرام‌تر، قلبی گرم‌تر و شادی‌ای مقاوم‌تر دست یابیم؛ شادی‌ای که زیر فشارهای زندگی خرد نمی‌شود.

بنجامین فرانکلین با توجه به تجاربش این توان را داشت که فرصت‌ها را بشناسد. فرصت‌هایی که ابزارهای جدید در جوامع پدید می‌آورند. اگر آمریکای متولد شده بعد از بیانیه استقلال را حاصل شناخت فرصت‌های موجود توسط پدران آمریکا و بخصوص فرانکلین بدانیم، حرف گزافه‌ای نگفته‌ایم.

اگرچه مارکس هگل را نقد کرد، اما بدون دیالکتیک هگل، فلسفۀ مارکس نمی‌توانست چنین پویا و تحلیلی شود. خود مارکس بارها به هگل ارادت نشان داده و او را استاد بزرگ فلسفه نامیده است. در یک جمله باید گفت که مارکس دیالکتیک هگل را از جهان ایده‌ها به جهان ماده آورد، و "تاریخ خودآگاهی روح" را به "تاریخ مبارزۀ طبقاتی" بدل کرد.

اسپینوزا چهره‌ای آرام، گوشه‌نشین، اما شگفت‌انگیز در تاریخ اندیشه است. او جزو معدود فیلسوفانی ا‌ست که با عقل، به عرفان رسید؛ با منطق، به عشق؛ و با شناخت، به آرامش. خدای او نه آمر است، نه قضاوت‌گر، بلکه نظمِ شگفت‌انگیز هستی‌ست. و انسان آزاد، از نظر او، کسی است که این نظم را فهمیده و با آن یکی شده است.     

  یکی از آثار اولیه و بسیار مشهور شارل دو مونتسکیو، "نامه‌های ایرانی" است که در سال 1721 منتشر شد، زمانی که او تنها 32 سال داشت. این کتاب به ظاهر رمانی فکاهی‌ است، اما در واقع نقدی تیز و زیرکانه از جامعه فرانسه، سلطنت، کلیسا و اخلاق اشرافی است؛ آن هم از دیدگاه دو مسافر خیالی ایرانی.

ژان ژاک روسو معتقد بود انسان‌ها در اصل موجوداتی آزاد و برابرند، اما جامعه و تمدن با ساختارهای خود باعث شده‌اند که این آزادی محدود شود و نابرابری‌ها شکل بگیرند. او تاکید داشت که بازگشت به طبیعت و ایجاد جامعه‌ای مبتنی بر برابری و همکاری، راه اصلاح و بهبود شرایط انسانی است.

آین رند (۱۹۸۲-۱۹۰۵ میلادی)، فیلسوف و نویسنده‌ی روس‌تبار آمریکایی، بنیان‌گذار مکتب فکری‌ای است که خود آن را ابژکتیویسم نامید. این مکتب، بر «عقل خودبنیاد»، «خودخواهی فضیلت‌مند» و «سرمایه‌داری افراطی» استوار است.

برای ما که در رابطه با مدرنیته باید موضع خودمان را روشن کنیم و شاید موضع رد کامل یا پذیرش کامل را نخواهیم اتخاذ نماییم، خیلی می‌تواند کمک کند برای اینکه چگونه باید با پدیده مدرنیته و علم مدرن برخورد کرد و چه بخش‌هایی از آن را می‌توانیم بپذیریم و چه بخش‌هایی را نمی‌توانیم قبول کنیم.

نیچه‌پژوهان تا حد زیادی آثار او را به سه دوره تقسیم می‌کنند: آغازین، میانه و پختگی. «زایش تراژدی» و «تأملات نابهنگام» به دوره‌ی آغازین تعلق دارند، در حالی که «انسانی، بسیار انسانی» آغاز دوره میانه اندیشه او است. 

اما درباره سؤال شما که چه رابطه‌ای با فلسفه داشته‌ام، باید بگویم نمی‌دانم! فقط بدبین نبودم اما اکنون بدبین شده‌ام. نمی‌خواهم بگویم مطالب فلسفه باطل است. بسیاری از مطالب آن را حق می‌دانم. اما دلم نمی‌خواهد وقتم را صرف فلسفه کنم.

از نظر کارل گوستاو یونگ، رازهای وجود شما و کلید درمان دردهای درونی‌تان در نمادهای غنی دنیای رؤیاهایتان رمزگذاری شده‌اند. با ترکیب دو روش نیرومند در روان‌شناسی یونگی، یعنی «تعبیر رؤیا» و «تخیل فعال»، می‌توانید بیاموزید چگونه پیام‌هایی را که ناخودآگاه‌تان هر شب برایتان می‌فرستد رمزگشایی کنید و حکمت پنهان آن‌ها را در زندگی به کار بگیرید.

 این انیمیشن‌ جستجوی بی وقفه‌ی یک جَونده برای یافتنِ شادی را نشان می‌دهد .

گئورگ ویلهلم فریدریش هگل، فیلسوف مشهور آلمانی، امپراتوری ایران به طور خاص امپراتوری هخامنشی را به عنوان "نخستین امپراتوری راستین" و "نخستین امپراتوری از میان‌رفته تاریخ" می‌نامد. او همچنین ایرانیان را "نخستین قوم تاریخی" می‌داند که موفق به تاسیس نخستین امپراتوری با تکیه به بنیان های فرهنگی متفاوت اقوام ایرانی می داند. ولی چه عواملی باعث صعود و سقوط این تمدن شد؟

در دنیای امروز، به نظر می‌رسد که بدون تکنولوژی نمی‌توانیم هیچ کاری انجام دهیم. حتی وقتی دوستان و خانواده دور هم جمع می‌شوند، زمان زیادی را صرف گوشی‌هایشان می‌کنند. آیا در این گسترش روزافزون سیطرۀ تکنولوژی، چیزی هست که نگران کننده باشد؟ مارتین هایدگر اینطور فکر می‌کرد. در اینجا نگاهی گذرا و اجمالی خواهیم داشت به دیدگاه‌های این فیلسوف آلمانی دربارۀ «تکنولوژی».

فارمر دانشمندی است که با نگاهی متفاوت به اقتصاد و سیستم‌های پیچیده، معتقد است دنیا قابل‌پیش‌بینی‌تر از آن چیزی است که تصور می‌کنیم و فرضیات بنیادی اقتصاد مدرن اشتباه هستند. شاید این نگاه برای مردم ایران که می خواهند اقتصاد بحرانی را دائم رصد کنند قابل اهمیت باشد.

 یکی از آزاردهنده‌ترین ویژگی‌های سرمایه‌داری، در واقع فقط این نیست که دائماً خیال‌پردازی‌های آخرالزمانی تولید می‌کند، بلکه این است که در واقع ابزار فیزیکی برای تحقق فانتزی‌های آخرالزمانی تولید می‌کند.

حاج حسین ملک به دلیل ارادت خاصی که به حضرت علی بن موسی الرضا (ع) داشت، از سال ۱۳۱۶ تا ۱۳۵۰ شمسی، طی چند وقف‌نامه رسمی، تمامی دارایی‌های خود را به آستان مقدس آن امام همام وقف کرد.

جهان در چشم مولانا زندانی‌ست که روح آدمی را در خود محبوس کرده است و کار مهم آدمیزاده این است که تونلی از این تاریکخانه به سوی روشنایی آزادی حفر کند.

«معنای زندگی» یکی از بزرگ‌ترین پرسش‌هایی است که بشر از دیرباز تا به امروز با آن دست و پنجه نرم کرده است. این سؤال در طول تاریخ ذهن بسیاری از فیلسوفان، اندیشمندان و بزرگان را مشغول کرده و به این سوال پاسخ‌های مختلفی داده‌اند.