.png "عصر ایران")
۲۶ شهريور ۱۴۰۴
به روز شده در: ۲۶ شهريور ۱۴۰۴ - ۲۲:۳۷
عدم استقبال وزرای دولت قطر از وزیر خارجه آمریکا در دوحه (فیلم) رباعی نویافته‌ای از عمر خیّام
با توجه به قدمت سند (قرن هفتم ق) و چهارقافیه‌ای بودن رباعی و لحن و موضوع آن، احتمال آنکه رباعی سرودۀ خیّام باشد وجود دارد.
سید علی میرافضلی از یافتن رباعی‌ای از خیام خبر داد که تاکنون در هیچ متن دیگری به نام خیام دیده نشده و در این باره گفته است: « با توجه به قدمت سند (قرن هفتم ق) و چهارقافیه‌ای بودن رباعی و لحن و موضوع آن، احتمال آنکه رباعی سرودۀ خیّام باشد وجود دارد.»
به گزارش ایسنا، سید علی میرافضلی، شاعر و رباعی‌پژوه در کانال چهار خطی (رباعی فارسی، به روایت: سید علی میرافضلی) در این‌باره نوشته است:
«دوست پژوهشگرم جناب حسین کیا مرا به دستنویس کهنی از محاسن الکلام مرغینانی رهنمون شدند که در ظَهر آن، دو بیت عربی و یک رباعی به اسم خیّام درج شده است. دستنویس مذکور به شمارۀ ۱۵۹ در کتابخانۀ حاجی بشیرآقا (ایوب) ترکیه نگه‌داری می‌شود.
بخش اول این نسخه حاوی محاسن الکلام در علم بدیع به زبان عربی است و در صفحۀ عنوان از تصنیفات الشیخ الامام ابوالحسن نصر بن الحسن المرغینانی رحمه الله دانسته شده است.
این ابوالحسن نصر مرغینانی از ادبای اوایل قرن پنجم هجری بوده است و رادویانی در ترجمان البلاغه و رشید وطواط در حدایق السحر از کتاب او بهره بُرده‌اند. بخش دوم دستنویس، جلوة الالفاظ منسوب به ادیب نظام‌الدین ابراهیم مؤذنی است.
در ورق آخر، یادداشتی است که طبق آن تألیف کتاب مذکور در ربیع الاول سال ۴۵۳ ق به پایان رسیده است. در همین ورق، یادداشت مقابله‌ای دیده می‌شود که نشان می‌دهد کتاب در اواسط قرن هفتم کتابت شده است: قوبل مع نسخة مصحّحة فی شهرالله الاصب رجب عمّت برکته الواقع فی سنة اثنی خمسین ستمائه.
باری در ظهر این دستنویس کهن، اشعاری به فارسی و عربی درج شده که چهار بیت آن به نام «عمر خیّام» است:
عمر خیّام
تدینُ لی الدنیا بل السبعة العلی
بل الأفق الأقصی إذا جاش خاطری
أصوم عن الفحشاء جَهراً وخُفیةً
عفافی و إفطاری بتقدیس فاطری
وله
ای بندۀ امر نافذت آهن و موم
منقاد تو را طبایع و چرخ و نجوم
این نکته نمی‌شود کسی را معلوم
ظلم از تو روا نیّ و ... مظلوم
دوبیت عربی، بخشی از قطعه‌ای است که شهرزوری آن را در نزهةالارواح، با اختلافاتی در کلمات، از سروده‌های خیّام دانسته است(چاپ ترکیه، ۷۳۹). اما رباعی فارسی تا کنون در هیچ متن دیگری به نام خیّام دیده نشده و نویافته تلقی می‌شود.
با توجه به قدمت سند (قرن هفتم ق) و چهارقافیه‌ای بودن رباعی و لحن و موضوع آن، احتمال آنکه رباعی سرودۀ خیّام باشد وجود دارد. متأسفانه به دلیل فرسودگی نسخه، کلمه‌ای در مصراع چهارم خوانده نمی‌شود. این رباعی را در منابعی که داشتم نیافتم و تمکیل آن میسّر نیامد.
نسخه، متعلّق به یک فرد فارسی زبان بوده و در هوامش بعضی اوراق، ابیات و اشعاری به فارسی دیده می‌شود که به قدمت صفحۀ نخست نیست.
محاسن الکلام مرغینانی یک نوبت به اهتمام استاد محمد فشارکی در اصفهان به چاپ رسیده و تا آنجا که می‌دانم نسخۀ کهن بشیرآقا در دسترس مصحّح نبوده است. از دوست فاضلم جناب شیخ الحکمایی برای خواندن تاریخ مقابلۀ نسخه سپاسگزارم. ..
لینک کوتاه: کپی لینک
شکستی تاریخی برای استقلال؛ بدترین نتیجه تاریخ فوتبال باشگاهی ایران در آسیا رقم خورد اولتیماتوم انگلیس به ایران؛ توقف «مکانیسم ماشه» منوط به اقدامات ملموس تهران درخشش بانک ملی ایران در جشنواره روابط عمومی / دریافت نشان عالی مسئولیت اجتماعی داستان هولناک نبش قبر و مورت سیف؛ محافظان آهنین مردگان(+عکس) هادی حجازی‌فر و سید علی صالحی در اکران «ناتوردشت» (عکس) مذاکرات هسته‌ای ایران و اروپا در بن‌بست؟ روایت رویترز از گفت‌وگوها سازمان ملل: ممنوعیت تحصیل دختران، ۱.۴ میلیارد دلار به اقتصاد افغانستان زیان می‌زند اسلامی: حمله به تأسیسات هسته‌ای، اعتماد میان ایران و آژانس را از بین برد ایران در شورای امنیت: افغانستان نباید به پناهگاه تروریست‌ها تبدیل شود درخواست مالی جدید زلنسکی؛ اوکراین برای ادامه جنگ به ۱۲۰ میلیارد دلار نیاز دارد واکنش ایران به اقدام اکوادور؛ محکومیت اقدام علیه سپاه پاسداران محمدرضا شجریان: از برگ سبز تا درختی تنومند در آواز ایران (+صدا) چهار گروه شیعه عراقی در لیست تروریستی آمریکا قرار گرفتند سپیده خداوردی و رویا میرعلمی در پشت صحنه یک فیلم جدید (عکس) ماجرای اخراج دکتر حسابی از کابینه دکتر مصدق/ آشوب در دبیرستان البرز
اخبار و تحلیل های ترکیه