۰۲ دی ۱۴۰۴
به روز شده در: ۰۲ دی ۱۴۰۴ - ۱۸:۲۷
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۸۴۵۲۸۶
تاریخ انتشار: ۰۱:۱۸ - ۲۱-۰۴-۱۴۰۱
کد ۸۴۵۲۸۶
انتشار: ۰۱:۱۸ - ۲۱-۰۴-۱۴۰۱
واژه‌خانۀ عصر ایران

«سوسیالیسم با سیمای انسانی»: نفی سرمایه‌داری و دیکتاتوری

«سوسیالیسم با سیمای انسانی»: نفی سرمایه‌داری و دیکتاتوری
اصلاحات دموکراتیک دوبچک، مقامات اتحاد جماهیر شوروی را به او بدبین کرد و نهایتا هشت ماه پس از ظهور سوسیالیسم انسانی در چکسلواکی، نیروهای سازمان پیمان ورشو وارد چکسلواکی شوند و دوبچک را از کار برکنار کنند.

عصر ایران - سوسیالیسم با سیمای انسانی (Socialism with a Human Face) اصطلاحی است برای اشاره به سیاست الکساندر دوبچک (92-1921) که در ژانویه 1968 به عنوان دبیر اول حزب کمونیست چکسلواکی برگزیده شد.

دوبچک به جای آنتونین یوزف نووتنی به دبیر کلی حزب کمونیست چکسلواکی برگزیده شد. نووتنی را سمبل کمونیسم استالینی در چکسلواکی می‌دانند.

سوسیالیسم با سیمای انسانی، در پی ترکیب مالکیت عمومی با دموکراسی بود. یعنی مالکیت خصوصی و دیکتاتوری را توامان نفی می‌کرد.

دوبچک در 5 ژانویه 1968 دبیر کل حزب کمونیست چکسلواکی شد و از نخستین اقدامات او، آزادی زندانیان سیاسی و به رسمیت شناختن آزادی بیان و آزادی مطبوعات و اجتماعات بود.

اصلاحات دموکراتیک دوبچک، مقامات اتحاد جماهیر شوروی را به او بدبین کرد و نهایتا هشت ماه پس از ظهور سوسیالیسم انسانی در چکسلواکی، نیروهای سازمان پیمان ورشو وارد چکسلواکی شوند و دوبچک را از کار برکنار کنند. دورۀ هشت‌ماهۀ زمامداری دوبچک در چکسلواکی را "بهار پراگ" نامیده‌اند.

دموکراتیزاسیون در چکسلواکی تحت رهبری دوبچک، موجب فاصله گرفتن این کشور از سایر کشورهای کمونیستی بلوک شرق شد و پس از یورش نیروهای نظامی پیمان ورشو به پراگ، اتحاد جماهیر شوروی این اقدام را در راستای "پاسداری از دستاوردهای سوسیالیسم" برشمرد و آن را موجه دانست.

«سوسیالیسم با سیمای انسانی»: نفی سرمایه‌داری و دیکتاتوری

الکساندر دوبچک به شوروی منتقل شد و در آن جا تحت فشار برژنف، رهبر شوروی، پذیرفت مجددا به عنوان دبیر کل حزب کمونیست چکسلواکی خدمت کند ولی "سوسیالیسم با سیمای انسانی" یا همان تلاش برای جمع سوسیالیسم و دموکراسی را رها سازد. او بازگشت به مقام و کشورش را به شرط خروج نیروهای نظامی پیمان ورشو پذیرفت.

دوبچک چند ماه بعد از بازگشت به چکسلواکی، یعنی در 17 آوریل 1969، از دبیر کلی حزب کمونیست برکنار شد و مدتی کوتاه سفیر چکسلواکی در آنکار بود و سپس کارمند سادۀ یک شرکت تعاونی کشاورزی در یکی از شهرهای چکسلواکی شد.

تحقیر دوبچک و دوری‌اش از سیاست، بیست سال طول کشید. او طی بیست سال در خانه‌اش تحت نظر حکومت بود تا اینکه در 1989 موج دموکراسی‌خواهی دامنگیر کشورهای بلوک شرق شد. پس از فروپاشی کمونیسم در چکسلواکی، دوبچک با رای مردم به عنوان رئیس مجلس این کشور انتخاب شد.

اما در دورۀ تازۀ زمامداری دوبچک، کسی دیگر در پی آشتی دادن سوسیالیسم و دموکراسی نبود و "سوسیالیسم با سیمای انسانی" به عنوان یک پروژۀ سیاسی، در دستور کار حکومت نوظهور چکسلواکی قرار نگرفت.

الکساندر دوبچک در سال 1992 در یک سانحۀ رانندگی درگذشت.

ارسال به دوستان
زلاتبیور ؛ وقتی الگوی ساخت هتل موشک باشد! (+عکس) افتتاح یک هتل مجلل گردشگری با حضور رهبر کره شمالی و دخترش (+عکس) دو دقیقه از عاشقانه‌ترین صحنه‌های تاریخ سینما ؛ اتاق شنیدن موسیقی (تماشا کنید) آسوشیتدپرس: روسیه روند خارج کردن خانواده‌های دیپلمات‌های خود از ونزوئلا را آغاز کرده حادثه تلخ برای خانواده فوق‌ستاره فوتبال در میامی؛ خواهر لیونل مسی راهی بیمارستان شد ویلای اختصاصی رونالدو در قلب دریای سرخ؛ زندگی لوکس در جزیره دورافتاده «نوجوما» (+عکس) استعفای فرزین جدی شد؟ نفر بعدی ساختمان شیشه ای میرداماد کیست؟ پدر این دو کودک معلول دو هفته دیگر «اعدام» می شود/ کمک کنیم این اتفاق نیفتد «مرگ و دوشیزه»؛ وقتی حقیقت مدرک ندارد علی قنبری، اقتصاددان: با بحران معیشت رو به رو شده ایم آسمان‌خراش‌های ایران زیر ذره‌بین؛ لیست بلندترین سازه‌های بالای ۱۰۰ متر (اینفوگرافی) پایان جنجال قرارداد ستاره ازبک؛ فیفا بازگشت ماشاریپوف به استقلال را تأیید کرد جوادی‌حصار: مشکلات امروز محصول عملکرد دولت‌های همسوی تندروهای جریان راست است/ پزشکیان حجب و حیا دارد و افشاگری نمی‌کند اجرای حکم اعدام ۲ متجاوز به عنف در قائمشهر بودجه ۱۴۰۵ با حذف چهار صفر منتشر شد؛ آغاز عصر جدید محاسبات مالی دولت (+جداول)