چرا از اتفاقات تلخ اجتماعی جوک می‌ سازیم؟

عضو هیات علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان اینکه جوک ساختن را باید به مثابه واکنش طبیعی کنش‌گر اجتماعی در جامعه بحران‌زده قلمداد کرد، گفت: جایی که افراد، راهکار و تدبیری پیش روی خود نمی‌بینند، چنین واکنشی را با بیان طنزآلود در ارتباط با انواع خشونت‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، خانوادگی و... بروز می‌دهند.

علی عربی در گفت‌وگو با ایسنا، در پاسخ به دلیل جامعه‌شناختی پدیده جوک ساختن و شوخی کردن با اتفاقات ناگوار اجتماعی، اظهار کرد: جوک ساختن را باید به مثابه واکنش طبیعی کنش‌گر اجتماعی در جامعه بحران‌زده قلمداد کرد. البته باید دقت داشت که مفهوم "طبیعی بودن" را نباید به عنوان امر نرمال تلقی کرد.

وی افزود: برای فهم صحیح از این موضوع می‌توان از قانون سوم نیوتن بهره گرفت که عنوان می‌کند "هر عملی را عکس‌العملی است برابر با آن اما در جهت مخالف"؛ از این رو می‌توان بر این مهم تاکید داشت که جوک ساختن در ارتباط با دهشتناک‌ترین و قبیح‌ترین رخدادهای جامعه یک واکنش طبیعی است و این به لحاظ جامعه‌شناختی به معنای رسیدن به مرز فروپاشی سلامت اجتماعی جامعه است.

زوال سرمایه اجتماعی در مواجهه مستمر جامعه با مشکلات

وی تصریح کرد: هنگامی که جامعه‌ای به شکلی مستمر در مواجهه با مسائل و مشکلات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و در حال حاضر بهداشتی قرار می‌گیرد، به مرور سرمایه اجتماعی آن به ویژه اعتماد نهادینه در میان کنشگران اجتماعی آن رو به زوال می‌رود و افراد جامعه با کوهی از مشکلات برخورد خواهند کرد که به نظر می‌آید هیچ کنش جمعی نهادی و مردمی قادر به رفع آن‌ها، حتی در افق میان‌مدت و درازمدت نیست.

عضو هیات علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز بیان کرد: بنابراین تبدیل رخدادهای ناگوار به جوک را باید مورد انتظارترین واکنش اجتماعی در چنین اتمسفری در نظر گرفت که صدای خنده‌های حاصل از آن، صدای فروپاشی انسجام ارگانیک جامعه است.

آیا جوک ساختن از اتفاقات اجتماعی ناگوار باعث عادی شدن آن می‌شود؟

عربی در پاسخ به اینکه آیا جوک ساختن از حوادث ناگوار، منجر به عادی‌سازی این گونه رویدادها می‌شود؟ گفت: خیر. چنین پدیده‌ای را باید نوعی طنزپردازی جمعی قلمداد کرد و آن را باید به عنوان صدای فریاد و طلب کمک مردم جامعه شنید.

وی گفت: بنابراین این مساله نه تنها منجر به عادی شدن فاجعه در تمامی ابعاد اجتماعی، اقتصادی و سیاسی نمی‌شود بلکه می‌تواند به نحوی در عین حفظ سلامت روان کنشگران اجتماعی، سبب حساس شدن جامعه شود.

عضو هیات علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز افزود: در چنین وضعیتی همان طور که پیش‌تر عنوان شد، انباشت مشکلات است که منجر به تصویر فاجعه در افق جامعه شده است. جایی که افراد، راهکار و تدبیری پیش روی خود نمی‌بینند، چنین واکنشی را با بیان طنزآلود در ارتباط با انواع خشونت‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، خانوادگی و... بروز می‌دهند.

کانال عصر ایران در تلگرام