بیشتر شدن اقبال به شاهنامه و فردوسی

به گزارش ایسنا، در سال‌های اخیر اقبال بیشتری به شاهنامه و فردوسی در میان تمامی مخاطبان ایرانی از صاحب‌نظران و دانشگاهیان و اهل فرهنگ تا کودکان و نوجوانان  و دیگر اقشار مردم دیده می‌شود و گواه این امر، آثاری است که هرسال از نظر کمی و کیفی درباره فردوسی و شاهنامه در ایران و سایر کشورهای جهان منتشر می‌شود.

علی‌اصغرمحمدخانی معاون فرهنگی و بین‌الملل شهرکتاب با اشاره به روز بزرگداشت فردوسی در ۲۵ اردیبهشت گفت: این روز، روز بزرگداشت فردوسی و روز توجه بیشتر به بازخوانی و بازنگری اثر سترگ او شاهنامه است و روز تدقیق و تحلیل و تبیین این اثر حماسی در شکوه و عظمت ایران و زبان فارسی است.

شاهنامه به نظر اکثر استادان و صاحبنظران، بزرگ‌ترین و پرمایه‌ترین اثری است که از عهد روزگار سامانیان و غزنویان بازمانده است و درواقع مهم‌ترین سند ارزش و عظمت زبان فارسی و روشن‌ترین گواه شکوه و رونق فرهنگ و تمدن ایران کهن است و با نگاهی عمیق‌تر باید گفت که شاهنامه خزانه‌ واژگان و گنجینه‌ فصاحت زبان فارسی است و بدین سبب است که همه با شاهنامه به‌خوبی ارتباط برقرار می‌کنند چون شیوه‌ بیان فردوسی ساده و روان و روشن است و ابهامی ندارد.

محمدخانی افزود: شاهنامه فردوسی تمام حالات انسان را در موقعیت‌های گوناگون درقالب حماسه نشان داده و به‌خوبی آن را تحلیل و تبیین کرده است. هم فضای روحانی در شاهنامه دیده می‌شود و هم زندگی روزمره انسان خاکی. فردوسی در این اثر سترگ به مرگ، عشق، خداوند، زن، سعادت، ایمان، وطن، خرد و حکمت، معنویت، جنگ و صلح، عدل  و دیگر مسائل مهم الهی و بشری اشاره کرده است و در مجموع که نگاه می‌کنیم به قول دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن، شاهنامه یک کتاب «تمام» است و به‌تنهایی با همه کتاب‌های دیگر فارسی برابری می‌کند. اگر بادقت جست‌وجو کنیم می‌بینیم که در کتاب‌های مهم زبان فارسی طی عمر هزاره‌ فارسی دری، نکته، حکمت، آموزش و تاملی نیست که دیده شود و سرچشمه‌ آن در شاهنامه نیامده باشد.

او گفت: بی‌تردید شاهنامه مهم‌ترین اثر حماسی جهان است و کتاب زندگی است که داد و خرد جانمایه‌ آنند. آن‌چه در شاهنامه به انسان آموخته می‌شود نجابت و ادب و بلندنظری است و نیز آگاهی، دانایی، اعتدال، شادمانی و خلاصه همه‌ آنچه که زندگی را دلپذیر و ارزنده می‌کند در شاهنامه دیده می‌شود.

محمدخانی به تقارن ایام شهادت مولی‌الموحدین حضرت علی (ع) با روز بزرگداشت فردوسی اشاره کرد و بیان کرد: فردوسی در شاهنامه خود را بنده اهل‌بیت نبی می‌خواند و ستاینده خاک پای وصی و می‌گوید: «اگر چشم داری به دیگر سرای/ به نزد نبی و علی گیر جای» و تأکید می‌کند: «برین زادم و هم برین بگذرم/ چنان دان که خاک پی حیدرم». این شاعر شیعی به اهل‌بیت ارادت تام دارد و اشاره می‌کند «هر آن‌کس که در جانش بغض علی‌ست/ ازو زارتر در جهان زار کیست.» و به دلیل این تقارن مناسب است که برنامه‌های روز بزرگداشت فردوسی در فرصتی دیگر برگزار شود و چون او خود را خاک‌پای حیدر می‌داند توجه مردم قطعاً در این روز بیشتر به شخصیت و زیست امیرمومنان معطوف است و دلبستگی فردوسی به حضرت علی (ع) و خاندانش بازگوکننده حق‌طلبی دینی و مذهبی و واکنش خردمندانه او در برابر سلطه خلفای بغداد است.

محمدخانی در پایان به کارنامه فردوسی پژوهی در یک سال گذشته اشاره و اظهار کرد: خوشبختانه در دهه گذشته کارنامه فردوسی پژوهی هر سال پر برگ و بارتر می‌شود. در سال گذشته ۴۱۴ کتاب از فردوسی و درباره‌ی فردوسی با تیراژ ۴۹۹۲۵۰ نسخه منتشر شده است که ۸۵ اثر برای بار نخست چاپ شده‌اند. بیشترین آثار منتشر شده به اقتباس‌ها و بازنویسی‌ها اختصاص داشت که از این میان ۴۰ اثر با تیراژ ۵۹۹۵۰ بازنویسی شاهنامه برای رده سنی کودکان و نوجوانان، ۳۱ اثر با تیراژ ۴۱۸۰۰ بازنویسی شاهنامه به نثر و ۱۶۴ اثر با تیراژ ۲۱۰۰۷۰ اقتباس‌هایی از شاهنامه بودند. ۸۵ اثر با تیراژ ۸۶۲۲۰ نسخه به نقد و تفسیر داستان‌های شاهنامه اختصاص داشت. ۵۴ گزیده از شاهنامه با تیراژ ۵۴۵۱۰ منتشر شد و خود شاهنامه‌ فردوسی نیز ۱۹ بار چاپ شد. ۲۱ اثر با تیراژ ۲۲۹۰۰ نسخه نیز به آثاری اختصاص یافت که درباره‌ فردوسی و شاهنامه نوشته شده‌اند.