.png "عصر ایران")
۲۷ مرداد ۱۴۰۴
به روز شده در: ۲۷ مرداد ۱۴۰۴ - ۰۲:۳۰
عملیات انتحاری در حلب سوریه (فیلم) بحران کرونا و ناکارآمدی مدیریت در ایران/عبدالله شهبازی
وضع ایران بگونه‌ای است که بنظر می‌رسد علاوه بر دولت در سطوح میانی و پائینی نیز مدیریت بکلی مفلوج است. این فاجعه پیامد نحوه مدیریت جامعه ایرانی است بنحوی که حتی در خُردترین سطوح مدیریت راه برای ارتقاء نیروهای ناتوان هموار شد.
عبدالله شهبازی*
رسانه‌هایی چون نیویورک تایمز سفر سه‌شنبه (۲۰ اسفند ۱۳۹۸/ ۱۰ مارس ۲۰۲۰) شی، رهبر چین، به شهر ووهان، مرکز اولیه و اصلی شیوع کروناویروس، را علامت اعلام پیروزی چین در مقابله با بیماری عنوان می‌کنند. درواقع، اکنون چین، با توجه به تجربه‌اش در مقابله با بیماری فوق، و دانش و ثروتش، در جایگاهی است که می‌تواند در نقش ناجی جهان از این اپیدمی ظاهر شود. تصور می‌کنم در پس پرده رقابت سختی میان چین و آمریکا برای ساختن اولین واکسن کروناویروس در جریان باشد.
وضع گسترش بیماری در آمریکا، از منظرهای مختلف، به شکلی عجیب شبیه به ما است با این تفاوت که آمریکا از نظر ثروت و مدیریت در سطحی بسیار فراتر از ایران قرار دارد.
مسئله مهم در مقابله با بحران کروناویروس ساختار مدیریت است. هر چند ترامپ بعنوان رئیس جمهور مورد انتقاد شدید است که به کروناویروس کم‌توجه است ولی آمریکا در سطوح بالا و میانی و پائینی از مدیریت بسیار توانمند برخوردار است که می‌تواند ناکارآمدی احتمالی دولت مرکزی (دولت فدرال) را جبران کند.
در ایران اینگونه نیست. وضع ایران بگونه‌ای است که بنظر می‌رسد علاوه بر دولت در سطوح میانی و پائینی نیز مدیریت بکلی مفلوج است. این فاجعه پیامد نحوه مدیریت جامعه ایرانی است بنحوی که حتی در خُردترین سطوح مدیریت راه برای ارتقاء نیروهای ناتوان هموار شد. هم‌اکنون جامعه ایرانی با بحران ناشی از این ناتوانی دست به گریبان است.
در گذشته، از دوران باستان تا دهه‌های اخیر، اینگونه نبود. جامعه ایرانی از قدرت زایندگی طبیعی در سطوح پائین و محلی برخوردار بود و این مدیریت‌های کوچک محلی در غیاب دولت متمرکز رانتیه، یعنی دولتی که بند ناف آن به درآمد نفتی وصل است، امور جامعه را تمشیت می‌کردند. در ایران، نظام سیاسی رانتیه متمرکز قاهر، و در عین حال ناتوان، پدیده‌ای جدید است و به شکل کامل و بارز از اواخر دهه ۱۳۴۰ و اوائل دهه ۱۳۵۰ شمسی بروز کرد و میراث آن پس از انقلاب به هیولایی مهیب بدل شد.
فرایندی که جامعه ایرانی در این دوران طی کرد قدرت زایندگی از پائین را به شدت کاهش داد. این فرایند ناشی از غلبه سازوکار برکشیده شدن از طریق ارتباطات رانتی با نظام سیاسی بود که بستری گسترده برای ارتقاء افراد فرصت‌طلب، و نالایق، به مناصب مدیریت خُرد و کلان فراهم آورد؛ یعنی افرادی برکشیده می‌شدند که به جای بدنه جامعه با سلسله مراتب نظام سیاسی پیوند داشتند و قدرت خود را «از بالا» می‌گرفتند نه «از پائین».
در نتیجه، هم‌اکنون در غیاب مدیریت کلان از بالا، که در گذشته نیز در بسیاری از مقاطع مهم تاریخ معاصر ایران مفقود بوده، با پدیده فقدان «مدیریت از پائین» نیز مواجهیم.
این وضع، نظام مدیریت جامعه ایرانی را به شدت ناکارآمد و آسیب‌پذیر کرده است. این ناکارآمدی در بحران کروناویروس به شکلی عیان نمایان است. پیامد این ناکارآمدی مدیریت اجتماعی و سیاسی، هم در سطوح بالا و هم در سطوح میانی و پائین، می‌تواند آشوبی گسترده و بسیار پرهزینه برای جامعه ایرانی باشد.
*منبع: کانال تلگرامی نویسنده
_______________________________
بیشتر بخوانید
"خواهش درمانی" جواب نمی دهد/ شورای عالی امنیت ملی "قم" را قرنطینه کند
کرونای امروز و آنفلوآنزای 100 سال پیش در ایران
____________________________________
نظرات کاربران
لینک کوتاه: کپی لینک
قدرتمندترین موشک چینی آماده پرتاب می‌شود(+عکس) باستان‌شناسان در یکی از کهن‌ترین محوطه‌های پارینه‌سنگی ایران دنبال چه هستند؟(+عکس) روستای ناتر کلاردشت؛ بهشتی پنهان در دل کوه (+عکس) سووشون؛ مخاطب‌گریزترین سریال‌شبکه نمایش خانگی مسابقات دوومیدانی قهرمانی زنان (عکس) تعقیب و قتل فرمانده داعش خراسان در شرق افغانستان توسط طالبان سایت معاونت سیاسی سپاه: هدف آمریکایی‌ها از ترور رهبر معظم انقلاب، سست کردن مدیریت عالی و به تبع آن ارکان نظام است از سرگیری خدمت سربازی برای جوانان در اردن توانیر: مقرر شده که واردات برق از ترکمنستان بررسی و برای این موضوع اقدام شود تصاویری از آتش‌سوزی انبار روغن موتور در جنوب تهران (عکس) ایران تصمیم اسرائیل برای تخلیه شهر غزه را محکوم کرد انهدام ۴۶ پهپاد اوکراینی بر فراز ۸ منطقه روسیه نخست وزیر سابق اسرائیل: نتانیاهو در نابودی حماس شکست خورده مهاجم سابق سروت سوئیس به سپاهان پیوست برگزاری تظاهرات در تل آویو/ درخواست هزاران صهیونیست برای بازگشت اسرا و توقف جنگ