راهکارهای کاهش میزان مصرف آب در کشاورزی

عضو هیئت علمی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری تاکید کرد: برای تحقق کشاورزی متکی بر مصرف آبی کمتر باید استفاده از استراتژی‌های کم‌آبی در دستور کار قرار گیرد.

علی شاهنظری در گفت‌و گو با ایسنا، به سه استراتژی کم آبی اشاره و اظهار کرد: «کم آبیاری سنتی» اولین راهبرد برای کاهش میزان آب در کشاورزی است، در این روش به زمین تحت کشت، آب کمتری داده می شود، به عنوان مثال اگر گیاهی به 100 لیتر آب نیاز دارد تنها 80 لیتر آب دریافت می‌کند.

وی یکی از معایب این روش را کاهش مقدار محصول عنوان کرد و گفت: این روش در شرایط اعمال می‌شود که آب کمتری در اختیار کشاورز بوده یا سال زراعی کم آبی وجود داشته باشد مثلا سد تعبیه شده برای آبیاری زمین های زراعی 80 درصد ظرفیت خود آبگیری کرده و به ناچار باید آب کمتری به مزارع برسد.

عضو هیئت علمی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری رویکرد «آبیاری تنظیم شده» را یکی دیگر از استراتژی های کم آبی برشمرد و در این باره تصریح کرد: در این روش با شناسایی و بررسی خصوصیات گیاه بر اساس دوره رویشی و حساسیت گیاه نسبت به آب، میزیان آبیاری تنظیم شده و نیاز آبی گیاه تامین می‌شود.

شاهنظری در تشریح این روش خاطرنشان کرد: گیاه در دوره رشد و رویش خود دارای نیاز آبی متفاوتی است که در این شیوه دوره حساسیت آبی گیاهان مانند زمان گل دهی یا میوه دهی شناسایی شده که در آن برهه زمانی گیاه آب کامل دریافت می‌کند و برعکس در زمانی که گیاه نسبت به کم آبی حساس نیست، آب کمتری به گیاه داده می‌شود.

وی سومین و جدیدترین استراتژی کم آبی را «کم آبیاری ناقص ریشه» یا «کم آبیاری بخشی ریشه» معرفی کرد و افزود: این روش اکنون در کشورهای اروپایی و استرالیا متداول شده و در ایران نیز چند سالیست که بصورت پایلوت در دانشگاه ها و سطوح مختلف مورد پایش قرار گرفته و نتیجه عملکرد آن موفقیت آمیز بوده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری در تشریح روش کم آبیاری بخشی ریشه یادآورشد: در این شیوه به مدت یک هفته خاک سمت راست گیاه آبیاری شده و ریشه های سمت چپ بدون آب باقی می‌ماند و در هفته بعدی سمت چپ آبیاری شده و ریشه سمت راست آبی دریافت نمی‌کند.

شاهنظری اضافه کرد: زمانی که یک طرف ریشه، آب دریافت می‌کند گیاه احساس کمبود آب در طرف دیگر کرده و با این اتفاق سیگنال هایی فرستاده و هورمون هایی ایجاد می‌شود که گیاه شروع به تطبیق خود با شرایط کم آبی می‌کند.

وی بابیان اینکه این روش آبیاری، گیاه را اصطلاحا آگاه و بیدار نگه می دارد، توضیح داد: وقتی که گیاه در عین آبیاری احساس خشکی نیز می‌کند به ناچار خود را با شرایط کم آبی وفق داده و از آنجائیکه گیاهان موجود زنده هستند خود را با شرایط جدید مطابقت می‌دهند.

عضو هیئت علمی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری باتاکید بر اینکه روش کم آبیاری بخشی ریشه، هیچ اثر سوئی به دنبال نداشته، تصریح کرد: این روش سال گذشته بر روی اکثر گیاهان مزروعی مازندران نظیر برنج به شکل نواری، مرکبات، کیوی، کنجد، آفتابگردان و ذرت مورد آزمایش قرار گرفت که در همه موارد نتایج مطلوبی بدست آمد.

شاهنظری بااشاره به اینکه مصرف آب کمتر یکی از مزایای این روش است در تبیین امتیازات دیگر این استراتژی بیان کرد: بازارپسندی و افزایش کیفیت محصول دیگر مزایای استفاده از این روش است زیرا سیگنال ها و هورمون هایی که در جهت کاهش تنش در گیاه تولید می‌شود باعث افزایش کیفیت محصول شده همانطور که اجرای این شیوه در مورد محصول کیوی منجر به زودرس شدن 10 روزه محصول و افزایش کیفیت شد که این خود یک قابلیت ممتاز محسوب می‌شود.

وی بهترین تدبیر در جهت جلوگیری از کاهش محصول در شرایط بحران آبی گیاه را تنش موزون دانست و تاکید کرد: اگر تنش آبی وارد شده به گیاه زیاد نبوده و حد گیاه دانسته شود، محصول دچار کاهش کیفیت و کمیت نخواهد شد چه برسد به اینکه این تنش تناوبی و موزون باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری راهکار دیگر مقابله با کم آبی را استفاده از الگوی کشت مناسب عنوان کرد و افزود: حتی محصول برنج نیز به آب آنچنانی نیاز نداشته و می‌توان با کاهش آبیاری نتیجه لازم را کسب کرد به شرطی که آبیاری به شکل تناوبی انجام گیرد.

شاهنظری بابیان اینکه این روش اکنون در استان گیلان مورد استفاده قرار گرفته است، خاطرنشان کرد: در این روش آبیاری برنج، یک هفته زمین زراعی آبیاری شده و در هفته بعد زمین بدون آب رها شده و این اتفاق در طول دوره رشد گیاه به صورت تناوبی تکرار می‌شود.

ثبت لحظه سرقت از خودرو فیدلیتی در تهران (فیلم)

تماشاخانه

نور آبی گوشی، قاتل خواب شبانه ! فریب ناخواسته بدن برای نخوابیدن (فیلم)

زنان خانه‌دار و تهدید خاموش پوکی استخوان / ۴۰ درصد زنان ایرانی بالای ۶۰ سال به پوکی استخوان مبتلا هستند (فیلم)

فیلم های دیگر