درباره استقلال رسانه ای

رضا غبیشاوی . روزنامه نگار

۱. استقلال رسانه مانند دیگر موضوعات علوم انسانی، نسبی است و مطلق نیست.

یعنی نمی توان گفت استقلال یک رسانه صفر یا صد است بلکه نسبی است.

رسانه ها نسبت به یکدیگر مقایسه و میزان استقلال آنها سنجیده و کم یا زیاد بیان می شود.

به راحتی می توان با بررسی علمی محتوای یک رسانه، میزان استقلال آن را سنجید.

به عنوان مثال، عموما و به صورت میانگین، استقلال رسانه های ژاپن از ایران بیشتر است، استقلال رسانه های ایران از رسانه های داخلی سعودی بیشتر است و استقلال رسانه های داخلی سعودی از کره شمالی بیشتر است.

البته وقتی استقلال رسانه ای خیلی کم باشد مترادف با صفر بیان می شود و عکس آن هم صادق است وقتی استقلال رسانه ای، خیلی زیاد باشد با عبارت مطلق "استقلال رسانه ای دارد" مطرح می شود.

۲. منظور از استقلال رسانه ای، استقلال در باب فعالیت حرفه ای است.

۳. بودجه گرفتن از نهادی به معنی الزاما" وابسته بودن و تضمین دخالت کردن آن نهاد یا وجود رابطه رئیس و کارمندی یا حاکم و محکوم نیست بلکه نهادی می تواند از نهاد دیگری بودجه بگیرد اما فرمانبردار آن نباشد بلکه رفتار حرفه ای داشته باشد.

به عنوان مثال بودجه دستگاه قضایی و حقوق ماهانه شخص قاضی را دولت ها و حکومت ها می پردازند اما او باید تلاش کند استقلال قضایی و حرفه ای خود را حفظ کند.

یک پزشک در بیمارستان دولتی از دولت بودجه می گیرد اما استقلال حرفه ای پزشکی خود را حفظ می کند. یک فدراسیون ورزشی و یک سرمربی تیم ملی از بودجه دولت پول دریافت می کنند اما تلاش می کنند استقلال حرفه ای خود را حفظ کنند.

دانشگاه های دولتی در کشورهای توسعه یافته از بودجه دولتی استفاده می کنند اما رابطه رییس و مرئوسی با دولت ندارند و از استقلال حرفه ای برخوردارند.

پس این استدلال که چون یک رسانه از دولت یا حکومت پول می گیرد در نتیجه استقلال رسانه ای ندارد یا ملزم به حفظ استقلال رسانه ای نیست سخن نادرست و خطرناکی است زیرا توجیهی نادرست برای نقض استقلال حرفه ای است.

میزان حفظ استقلال حرفه ای این نهادها، شاخصی برای مقایسه کشورهای توسعه یافته و نیافته هستند.

البته قطعا هر چه بتوان ارتباط مالی با نهاد های قدرت از جمله حکومت یا دولت را کم و کمتر کرد تلاش برای استقلال حرفه ای تقویت می شود. به همبن دلیل بهترین دانشگاه ها، رسانه ها، تیم های ورزشی و ... آنهایی هستند که از حکومت پول کمتری دریافت می کنند یا آن را به صفر رسانده اند.

۴. استقلال رسانه ای به این معنی است که تصمیمات کلان و کلیدی در رسانه با نگاه رسانه ای و توسط اعضای رسانه ایی رسانه گرفته می شود

استقلال رسانه ای یعنی رسانه در انجام فعالیت حرفه ای رسانه ای تنها متعهد به چارچوب های حرفه ای، اخلاقی و قانونی باشد

استقلال رسانه ای به این معنی است که در فعالیت رسانه ای نوع نگاه و جهت گیری ها در پوشش اتفاقات، رسانه ای باشد و تابع و وابسته به نهادی که از آن بودجه دریافت می کند نباشد

به عنوان مثال، در کشورهای توسعه نیافته، با تغییر دولت ها، رسانه هایی که از بودجه دولت استفاده می کنند نیز فورا این تغییر را در خبررسانی خود اعمال می کنند و اتفاقا آن را توجیه هم می کنند.

نوع نگاه و جهتگیری این رسانه را می توان سیاست های دولت حدس زد.

به بیان دیگر، رسانه در فعالیت خود نباید تحت تاثیر نهادی باشد که از آن پولی را در قالب بودجه یا کمک یا ... دریافت می کند.

به عنوان مثال وقتی رابطه دولت الف با کشور جیم، بد است خبرهای رسانه دریافت کننده بودجه از دولت الف نیز علیه دولت جیم بد است و در صورت تغییر رابطه، تغییر در خبرهای رسانه دیده می شود.

۵. نبود استقلال رسانه ای باعث می شود یک رسانه به دستگاه تبلیغاتی، روابط عمومی یا ارگان رسانه ای تبدیل شود.

۶. میان میزان استقلال حرفه ای یک رسانه و کیفیت فعالیت و تاثیرگذاری آن، رابطه مستقیم وجود دارد.

استقلال حرفه ای یک رسانه تقویت کننده شاخص های حرفه ای فعالیت رسانه ای و در راس آنها بی طرفی و اخلاق است.

منبع: کانال تلگرامی "روزنامه نگاری جدید"

@NewJournalism

سفر به قاجار؛ قلیان‌فروش، قصاب و آب‌کش دوره‌گرد(عکس)

تماشاخانه

ترامپ درباره رژه ارتش در روز تولدش : دوست دارم مانند رهبر کره شمالی مورد احترام مردم باشم (فیلم)

فاجعه بندر ؛ دلگرمی خانم وزیر را کجای دلمان بگذاریم؟ حرف‌‌هایی که وزیر نباید می‌زد و عذرخواهی هم نکرد (فیلم)

فیلم های دیگر