راز مجسمه غول‌پیکر ساسانی/ شاپور اول به کجا نگاه می‌کند؟ (+فیلم)

کیفیت پایین

کیفیت خوب

عصر ایران؛ محسن ظهوری ـ قدبلند، تنومند و پرهیبت، چشمان درشتش به روبه‌رو خیره شده. سبیل بلند و تاب داده‌ای دارد و ریش کم‌پشتی بر صورت. با حدود ۷ متر ارتفاع، تاجی بر سرش گذاشته که موهای مواجش از زیر آن بیرون زده. این پیکره‌ بزرگ، بر دهانه یک غار ایستاده؛ غاری بر بلندای ۸۰۰ متری کوهی در استان فارس که برای رسیدن به آن باید مسیری ۵ ساعته بروید. چرا این مجسمه در این غار دور از دسترس ساخته شده؟ این پیکرة کیست؟ مطمئنا یکی از شاهان باستانی ایران. اما کدام‌شان؟

از ظاهرش معلوم است که شاهی ساسانی است. این را از مقایسه لباس‌ها و تاجش می‌توان فهمید. باستان‌شناسان برای شناخت او، به شکل تاج او توجه کرده و آن را با تصاویر شاهان ساسانی در سکه‌ها و نقش‌برجسته‌ها مقایسه کردند تا ببینند کدام شاه این سلسله، دستور داده با مجسمه او را درون یک غار بسازند. پیکره این غار، تاجی کنگره‌دار بر سر دارد که شبیه تاج شاپور یکم ساسانی است. اما این گوی کروی شاپور، بر بالای تاج پیکره نیست.  بررسی‌ها نشان داده که در فرق سر پیکره، سوراخی وجود دارد که احتمالا محل نصب همان گوی بوده که حالا از بین رفته. این گوی که به آن کوریمبوس می‌گویند، نوعی آرایش موست که می‌گویند برای ساسانیان نماد ایزد مهر بوده و شاپور آن را بر بالای سرش و در وسط تاج قرار می‌داد.

شاپور یکم، دومین شاه ساسانی بود و یکی از مقتدرترین پادشاهان تاریخ ایران. از او نقش‌برجسته‌های متنوعی به جا مانده، اما چرا مجسمه عظیم او باید درون یک غار بر بالای کوه ساخته شود؟ پیکره ۷ متری شاپور یکم با سنگ‌های کف خود غار ساخته شده و سنگ‌تراشان باستانی، با ظرافت تمام جزئیات اندام، لباس و چهره او را تراشیده‌اند. این پیکره بر ورودی غار نصب شده و نگاهش به بیرون از غار است؛ رو به جنوب. به کجا نگاه می‌کند؟ شاید بهتر است ابتدا همین را بفهمیم.

پایین غار که آن را غار شاپور نامیده‌اند، تنگه‌ای است با رودخانه‌ای در میانش که حالا مزارع کشاورزی شده. اما آن‌طور که باستان‌شناسان دریافته‌اند، اینجا زمین بازی بزرگی بوده. جایی که شاپور به رسم شاهان ساسانی، در آن چوگان بازی می‌کرد؛ بازی کهن ایرانی. به همین دلیل هم این مکان را تنگه چوگان نامیده‌اند. اما چرا اینجا؟ چرا شاه ساسانی باید در میان این تنگه چوگان بازی می‌کرد و مجسمه‌اش را هم بر بالای کوه مشرف به آن در یک غار می‌ساخت؟

برای دانستن این موضوع، این فیلم را ببینید که بر اساس گفته مورخان و باستان‌شناسان به مکانی باستانی می‌پردازد که به ثبت جهانی رسیده است و در تمام جهان منحصر به فرد است.

بیشتر بخوانید:

نام ایران میراث ساسانیان است

تماشاخانه

دو دقیقه هیجان و ترس که دستور زبان سینما را برای همیشه تغییر داد (تماشا کنید)

دو دقیقه هیجان و ترس که دستور زبان سینما را برای همیشه تغییر داد (تماشا کنید)

فیلم های دیگر