چه بر سر آخرین امید پهلوی آمد؟ / ماجرای شورای سلطنت (فیلم)

کیفیت پایین

عصر ایران؛ محسن ظهوری ـ آغاز زمستان ۱۳۵۷، شروع عیان شدن فروپاشی نظام پهلوی بود. دی‌ماه به نیمه رسیده بود که محمدرضاشاه، دولت را به «شاپور بختیار» از اعضای جبهه ملی ایران داد و برای اولین‌بار درباره رفتنش از ایران و تشکیل شورای سلطنت گفت. این چهارمین باری بود که او در فاصله یک‌سال و نیم، کابینه دولت را تغییر می‌داد و در این مدت به ایده «علی امینی»، نخست‌وزیر اسبق خود برای تشکیل شورای سلطنت بی‌توجه مانده بود.
روز ۲۳ دی‌ماه ۵۷، اعضای شورای سلطنت مشخص شدند. ابتدا قرار بود کسانی چون «علی امینی»، «کریم سنجابی»، «محسن پزشکپور» و «غلامحسین صدیقی» که در میان معترضین هم پایگاه قابل‌قبولی داشتند، عهده‌دار اداره این شورا شوند که هیچ‌کدام قبول نکرده بودند. شاه هم به نزدیکان خود روی آورد: «شاپور بختیار»، «سیدمحمد سجادی»، «جواد سعید»، «عبدالله انتظام»، «علیقلی اردلان»، «عبدالحسین علی‌آبادی»، «عباس قره‌باغی»، «محمدعلی وارسته» و «سیدجلال تهرانی».
این شورا موظف بود تا امام‌خمینی تماس گرفته و با او برای حفظ سلطنت به توافقاتی برسند. امام در نوفل‌لوشاتو بود و بیانیه‌ها و مصاحبه‌های او هر روز در ایران دست به دست می‌شد. جبهه ملی طی بیانیه‌ای «شاپور بختیار» را به دلیل پذیرفتن نخست‌وزیری از جبهه ملی اخراج کرده بود و دست باقی اطرافیان شاه هم برای انجام مذاکره‌ای با انقلابیون بسته بود.
از آن طرف انقلابیون هم به دستور امام خمینی شورایی تشکیل داده بودند که تا مدتی به‌صورت مخفیانه فعالیت می‌کرد. این شورا که همزمان با اعلام اسامی شورای سلطنت و با تلاش «مرتضی مطهری» تشکیل شد، شش عضو روحانی و شش عضو غیرروحانی داشت که مأموریتش تشکیل دولت موقت انقلابی بود.
۲۶ دی‌ماه، اولین جلسه شورای سلطنت در حضور محمدرضاشاه برگزار و «سیدجلال‌الدین تهرانی» به عنوان رئیس این شورا انتخاب شد. انتخاب او دلیل موجهی داشت؛ تهرانی از همراهان «مدرس» در زمان دستگیری‌اش بود و با علما و روحانیت رابطه خوبی داشت. او تحصیلکرده دروس دینی، ریاضی‌دان و ستاره‌شناس بود و در زمان عضویتش در سنا، از مخالفین لایحه کاپیتولاسیون و اصلاحات ارضی شاه بود و حالا باید شورایی را اداره می‌کرد تا رابطه دربار و مخالفان نظام را سامان دهد.
دو روز پس از آغاز به کار این شورا، امام طی بیانیه‌ای این شورا را غیرقانونی خواند. تهرانی برای دیدار امام به فرانسه رفته بود، اما شرط امام برای پذیرفتن او استعفا از سمت و غیرقانونی اعلام کردن شورای سلطنت بود که تهرانی پذیرفت. او پس از آن دیگر به ایران بازنگشت و تا زمان مرگش در سال ۱۳۶۶ در فرانسه ماند. سرنوشت شورای سلطنت و اعضای آن را پس از این اتفاق در گزارش تصویری ببینید...

بزرگ ترین ابرماه را چهارشنبه چه ساعتی در ایران نمایان می شود؟

تماشاخانه

پیتزا داود و هویت شهری از نگاه رضا امیرخانی نویسنده (فیلم)

سرنوشت تلخ جشن‌های ایرانی / از ممنوعیت برگزاری تا به هم زدن شادی‌ در جشن‌ها / وقتی حتی آب‌پاشی ممنوع است (فیلم)

فیلم های دیگر