برخی از کارشناسان معتقدند تا زمانی که مشکل ایران با آمریکا حل نشود دلار مرزهای گرانی تازه ای را تجربه خواهد کرد و برخی دیگر بر این باورند که حباب قیمتهای عجیب این روزها به زودی تخلیه خواهد شد.
کامران ندری مدیر گروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکیو تحلیلگر اقتصادی اما معتقد است شروع تعامل و مذاکره دوباره بازار ارز را آرام خواهد کرد. با او به بهانه جزییات بازار ارز و طلای این روزها به گفت و گو نشسته ایم.
*آقای ندری! چرا صبح فردای روزی که اظهارات ترامپ منتشر شد، بازار آرام بود و ناگهان ظهر کاهش قیمت ها شروع شد؟ آیا میتوانیم بگوییم بازار دیر واکنش نشان داده است؟
من فکر نمی کنم بتوانیم بگوییم بازار دیر واکنش نشان داده. یعنی اصلا نمیتوانیم تاخیر چند ساعته را حمل بر دیر واکنش نشان دادن بازار کنیم. معمولا قیمت گذاری های بین ساعت 12 تا یک انجام می شود و همه آن هایی که بازار را رصد می کنند در این فاصله زمانی معامله کرده و قیمت گذاری در همین زمان آغاز می شود.
*چطور چند جمله مثبت از دهان رییس جمهور آمریکا میتواند 20 درصد کاهش قیمت در بازار ما ایجاد کند؟
نمیتوان منکر تاثیر روانی اخبار مثبت می تواند بر اقتصاد کشور شد. اتفاق جدیدی نیست در سال 92 بعد از پیروزی روحانی وعده مذاکره با غرب و 1+5 و این امید که به هر حال ما می توانیم با غربی ها به یک توافق منصفانه ای دست پیدا کنیم بالافاصله اثر خود را بر بازار طلا و ارز گذاشت. قبل از انتخاب آقای روحانی، نرخ ارز در آن زمان تا بالاتر از 4 هزار تومان هم رسیده بود اما بلافاصله بعد روی کار آمدنش دلار کاهش قابل ملاحظه ای داشت را تجربه کرده وبه 3 هزار و 200 تومان رسید. علی رغم اینکه مذاکره وعده داده شده، 2 سال طول کشید ولی همین وعده و فضای تعاملی مثب، مقداری اوضاع را آرام و نگرانی ها را کم کرد.
*پس می توان با قطعیت گفت مذاکره و تعامل با جهان نتیجه مثبتی بر بازار ارز میگذارد و باعث کاهش قیمتها میشود؟ دلار این روزها ارزان هم می شود؟
بله. روندهای طی شده در بازار در همه این سال ها نشان می دهد که اگر ما به سمت مذاکره پیش برویم نگرانی های آحاد مردم کاهش پیدا کرده و این خود می تواند از التهابات کم و تنش های بازار ارز را تا حدی از بین ببرد. محتمل است که اگر ایران حاضر به مذاکره شود، ولو اینکه چند سال طول بکشدد حتما می تواند التهابات را کاهش داده و انتظارات منفی را از بین برده و موجب کاهش قیمت دلار شود.
*چرا دلار یک شبه 11 هزار تومان رسید؟
انتظارات منفی کارساز است. در همین شرایط که محدودیت هایی برای خرید و فروش در بازار ارز وجود دارد بازار به تعادلی در قیمت 9 هزار تومان رسیده بود البته بر اساس عملکرد دولت این نرخ پایین تر هم میتواند باشد اما در هفته گذشته بازار به خاطر انتظارات منفی دچار التهاب شد و مجددا جهش کرد و به 11 هزار تومان رسید تنها دلیلی که برای این جهش وجود دارد اظهارات منفی مسئولان سیاسی نظامی ما و واکنش تند مقامات آمریکایی و تغییر رییس کل بانک مرکزی و بلاتکلیفی بانک مرکزی در این فاصله بود . باید قبول کنیم در کنار سیاستهای ارزی که دولت اتخاذ می کند، عوامل روانی نقش مهمی را در اقتصاد ما ایفا میکند.
البته نباید تاثیر واکنش های مسئولین و موضع گیری های سیاسی داخلی را که از طریق تاثیری که بر انتظارات تورمی مردم دارد، فراموش کرد.
*اگر التهابات بازار آرام شود، قیمت دلار به چند میرسد؟
اون بخش از افزایش نرخ که ناشی از حمله های سفته بازان است و می تواند حبابهای بزرگ در قیمتها ایجاد کرده و به سرعت باعث تورم شود، محتمل است که به همان سرعت هم با ایجاد انتظارات مثبت، دچار کاهش قینمت و ترکیدن حباب شود. اگرچه من بعید می دانم که حتی در اثر اظهارات مثبت و امید بخش مقامات سیاسی دو طرف و با ترکیدن حباب دلار به زیر 5 تومان کاهش پیدا کند اما فکر میکنم کخ با توجه به عوامل بنیادی که در اقتصاد ما وجود دارد قیمت دلار میتواند بین 6 تا 7 هزار تومان و احتمالا در آینده قیمت آن در نقطه 7 تا 7 هزار و 500 تومان به تعادل میرسد.