۱۳ آبان ۱۴۰۴
به روز شده در: ۱۳ آبان ۱۴۰۴ - ۰۸:۱۵
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۶۱۲۹۹۱
تاریخ انتشار: ۰۹:۵۰ - ۱۳-۰۳-۱۳۹۷
کد ۶۱۲۹۹۱
انتشار: ۰۹:۵۰ - ۱۳-۰۳-۱۳۹۷

روایت مصطفی ملکیان از نسبت فلسفه و هنر

آنچه فلسفه درباره هنر مى‌تواند بگوید «حقیقتِ زیبایى» است و آن‌چه هنر دربارۀ‌ فلسفه مى‌تواند بگوید «زیبایى حقیقت» است.

کار هنر، به‌ویژه هنر مکتوب (ادبیات) از قدیم‌الایام نشان دادن «زیبایى حقیقت» بوده است. انسانى که حقیقت را زیبا ببیند، در بند عقاید خود نیست و همان‌گونه که دماسنج صرفاً دماى لحظه‌ فعلى را نشان مى‌دهد، انسان حقیقت‌طلب نیز باید با تمام صداقت و جدیّت، عقیده‌اى را بپذیرد یا بیان کند که فعلا گمان مى‌کند انطباق بیش‌ترى با حقیقت دارد.

مصطفی ملکیان نوشت: یونانیان و رومیان قدیم سه امر را مایۀ‌ آرامش و قرار روان آدمیان مى‌دانستند: «راستى» یا «حقیقت»، «نیکى» یا «خیر»، و «زیبایى» یا «جمال». پى‌جویى راستى و حقیقت در تاریخ بشر، «علم» و شاخه‌هاى مختلف معرفت آن از جمله «فلسفه» را پدید آورده است؛ در طلب خیر و نیکى بودن، «اخلاق» و اخلاقى زیستن را در میان ما رقم زده است؛ و در پى زیبایى و جمال بودن، پیدایش «هنر» را باعث شده است.

در رتبه‌بندى این ارزش‌ها، راستى در جایگاه اوّل، نیکى در رتبه دوّم، و زیبایى در مکان سوّم قرار مى‌گیرد؛ زیرا نیکى در سایۀ‌ حقیقت و راستى معنا مى‌یابد و زیبایى نیز در پرتو حقیقت و نیکى شناخته مى‌شود. فلسفه با حقیقت سر و کار دارد و هنر با زیبایى؛ بنابراین آنچه فلسفه درباره هنر مى‌تواند بگوید «حقیقتِ زیبایى» است و آن‌چه هنر دربارۀ‌ فلسفه مى‌تواند بگوید «زیبایى حقیقت» است.

حقیقتِ زیبایى

هنر فرآیندى بشرى است که فراورده‌اش زیبایى است و هنرمند یا زیبایى‌هاى موجود ولى نامکشوفِ هستى را برجسته و آشکار مى‌کند و یا زیبایى‌هاى ناموجودِ هستى را مى‌آفریند.

زیباییِ حقیقت

کار هنر، به‌ویژه هنر مکتوب (ادبیات) از قدیم‌الایام نشان دادن «زیبایى حقیقت» بوده است. انسانى که حقیقت را زیبا ببیند، در بند عقاید خود نیست و همان‌گونه که دماسنج صرفاً دماى لحظه‌ فعلى را نشان مى‌دهد، انسان حقیقت‌طلب نیز باید با تمام صداقت و جدیّت، عقیده‌اى را بپذیرد یا بیان کند که فعلا گمان مى‌کند انطباق بیش‌ترى با حقیقت دارد.

بسیارى از ما صرفا به این سبب دشمن‌ایم که عقایدمان ناسازگار است و یا تنها به این سبب نزدیک‌ایم که عقاید یکسانى داریم. این در حالى است که آن‌چه در تعاملات اجتماعى ملاک عمل است، خصوصیات اخلاقى - روانى افراد است؛ نه عقاید آنان.عاشقان حقیقت، هیچ وقت در بند عقیدۀ‌ خود نمى‌توانند بمانند. عقیده‌پرستى چیزى جز خودپرستى نیست و کسانى که عقیدۀ خود را مى‌پرستند، به نوعى خودشیفتگى روانى دچار هستند. آن‌ها که زیبایى حقیقت را درک کرده‌اند، از بند عقاید رهیده‌اند و تنها در پى آواز حقیقت مى‌دوند.

برچسب ها: مصطفی ملکیان ، هنر ، فلسفه
ارسال به دوستان
ورود کد امنیتی
captcha
ماترا مورنا؛ خودرو اسپرت با 3 صندلی ردیف جلو! (+تصاویر) ارتش آمریکا چگونه پل‌های متحرک خود را برای عبور تانک‌ها در چند دقیقه نصب می‌کند؟(+عکس) روزنامه اصولگرای جوان: کروبی با بی شرمی از شرایط کشور و تصمیمات رهبری انتقاد کرد نقش امگا۳ از کنترل قند خون تا سلامت چشم و مفاصل امروز با حافظ: اسیرِ عشقِ تو از هر دو عالم آزادست با این مشکل خداحافظی کنید/ اشک ریختن هنگام خرد کردن پیاز سلامت قلب از چه سنی به خطر می‌افتد؟ دانشمندان به ۵ الگوی خواب پی بردند که هرکدام به شکلی متفاوت بر مغز اثر می‌گذارند هوشمندترین شهرهای جهان در سال ۲۰۲۵ کدامند؟ ۱۰ گیاه زیبای پاییزی که می‌توانید در گلدان یا باغچۀ خانه‌تان بکارید(+عکس) دشمن واقعی باتری گوشی / اپل و گوگل توضیح می‌دهند: بهترین روش شارژ برای عمر طولانی‌تر باتری یک پیش‌بینی عجیب؛ تا ۲۰ سال آینده میلیون‌ها نفر برای زندگی به فضا می‌روند ببرهای طلایی از نادرترین گربه‌های بزرگ جهان‌اند؛ اما سرنوشت تلخی در انتظارشان است (+عکس) پایان ۴۰ سال شک و تردید؛ ویدیوی 4K ناسا به توطئه فرود بر ماه خاتمه می‌دهد؟(+عکس) اقتصاد قطر در یک نگاه (+اینفوگرافی)