داعش در پی کشیدن دامنه جنگ به خاور نزدیک

محمد قانعی* - اگرچه به نظر می‌رسد که جنگ با داعش به روزهای پایانی خود نزدیک می شود اما گویا رهبران و حامیان مالی این گروهک تروریستی درحال تغییر تاکتیک و پوست اندازی هستند تا از خاکسترهای موصل و حلب، شکل تازه ای از داعش را متولد کنند، گروهکی که حالا به دنبال میدانهای جدید جنگ می گردد و با ناکامی در عراق و سوریه به دنبال تشکیل پایگاه در سرزمین هایی دورتر از آتش ایران و روسیه است.

ماجرا از این قرار است که گروهک تروریستی داعش پس از اعلام «خلافت اسلامی» در عراق و سوریه، نقشه ای از سرزمین‌هایی منتشر کرد که در پی تسخیر و حکومت بر آنهاست.

براساس نقشه جدید، داعش در پی تصرف اسپانیا که زمانی جزو سرزمینهای تحت خلافت اسلامی بود و نیز کشورهای حوزه بالکان، شامل یونان، رومانی، بلغارستان، شرق اروپا و اتریش است.

آنها قلمرو خیالی خود را به 13 ولایت تقسیم کرده و تحت عنوان ولایت های عراق، شام، حجاز، یمن، خراسان، کردستان، بلاد قفقاز، آناتولی، اروپا، اندلس، سرزمین کنانه، سرزمین حبشه و مغرب نامگذاری کرده اند.

به عنوان مثال ولایت شام شامل کشورهای سوریه، لبنان، فلسطین، اردن و صحرای سینا می شود و یا ولایت مغرب شامل بخش هایی از لیبی، تونس، مغرب، صحرای غربی، موریتانیا، سنگال، گینه، لیبریا، ساحل عاج، نیجریه، نیجر و مالی می شود.

اما سوال بزرگ این‌جاست که حامیان و اسپانسرهای داعش با کشیده شدن دامنه جنگ به خاور نزدیک و منطقه قفقاز چه استراتژی را دنبال می کنند؟ و آیا برنامه جدید، آن‌قدر ارزشمند هست که خلافت داعش به پشت مرزهای اتحادیه اروپا برسد؟

اسناد مکتوب و اظهارنظرهای برخی از سیاستمداران آمریکایی و اروپایی نشان می دهد که برنامه داعش چیزی فراتر از خلافت و حکومت است و غرب با حمایت این گروهک تروریستی سودای تغییر توازن در منطقه و نفوذ در قلب باورهای خاورمیانه دارد!

جیمز وولسی رئیس CIA در سال 2006 میلادی در جمع اساتید و دانشجویان یکی از دانشگاههای آمریکا در مورد برنامه آینده آمریکا برای مسلمانان افشا کرد: "در آینده، اسلامی برای مسلمانان بوجود خواهیم آورد که برای ما مناسب باشد، سپس کاری می کنیم که مردم این کشورها دست به انقلاب و اعتراض بزنند و به دلیل برخی تعصبات، بین آنها شکاف ایجاد شود و پس از آن بسوی پرتگاه خواهند رفت و ما پیروز خواهیم شد".

البته در این بین مدارکی وجود دارد که نشان می دهد آمریکا از همان روزهای اول برای افزایش توان سیاسی و نظامی داعش تلاش های بسیاری کرده ولی در آخرین لحظه با سقوط اخوان المسلمین در مصر محاسبات تغییر کرد.

به طور مثال در متن کتاب خاطرات هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه اسبق آمریکا آماده است: "ما داعش را برای تقسیم خاورمیانه ایجاد کردیم".

وی در جای دیگری از این کتاب می نویسد: "قرار بود، در روز پنجم ژوئیه سال 2013 در نشستی با دوستان اروپایی خود «دولت اسلامی» را به رسمیت بشناسیم. من به 112 کشور سفر کردم تا نقشه آمریکا و توافق با بعضی از دوستان را درباره به رسمیت شناختن دولت اسلامی، بلافاصله پس از تشکیل آن توضیح دهم، اما به یکباره همه چیز در برابر چشمان ما فرو ریخت". در اینجا منظور از بهم ریختن همه چیز، کودتای 30 ژوئن در مصر علیه دولت اخوان المسلمین بوده است، زیرا طبق خاطرات کلینتون، یکی از گروههای که قرار بود در این نقشه آمریکا را یاری کند، اخوانی ها بودند!

همچنین در افشاگریهای ادوارد اسنودن پیمانکار سابق آژانس امنیت ملی آمریکا، علیه دستگاههای اطلاعاتی این کشور، آمده است: "سازمانهای اطلاعاتی آمریکا، انگلیسی و رژیم صهیونیستی  در شکل گیری داعش نقش داشتند و در عملیاتی با نام «لانه زنبور» گروه داعش را تشکیل دادند، هدف از عملیات «لانه زنبور» تشکیل گروهی با شعارهای اسلامی بود که تندروها را از سراسر جهان جذب کرده تا سلاح خود را بسوی کشورهای مخالف موجودیت اسرائیل نشانه بگیرد.

آنچه مسلم است، حامیان داعش به رغم از دست دادن میدان عراق و سوریه بازی را تمام شده نمی دانند و با تغییر تاکتیک و انعطاف درصدد کشاندن دامنه جنگ به میدان های جدید هستند چرا که اساس این آتش افروزی چیزی فراتر از  تاراج چاه های نفت و سرقت آثار تاریخی است، آنها با نزدیک کردن داعش به پشت مرزهای اتحادیه اروپا به دنبال پشتیبانی و تامین لجستیکی داعش و از سوی دیگر تضمین امنیت اسرائیل و سست کردن باورهای مسلمانان خاورمیانه است.

*استاد دانشگاه و کارشناس مسائل سیاسی و بین‌الملل