ايمني شكننده تهران و نگراني پايتخت نشينان

حميدرضا عسگري در سرمقاله امروز روزنامه آفرینش نوشت: دير زماني است که نگراني از عواقب بي توجهي به استانداردهاي ساخت و ساز و زير ساخت هاي ضعيف صنايع و تاسيسات در کشور، نگراني ها و سوالات زيادي را در ذهن همگان برانگيخته که يکي از بزرگترين نگراني هاي عمومي در زمينه وقوع زلزله و ميزان آسيب هاي ناشي از آن و تاثيرات آن بر زندگي مردم است.

درمورد سابقه زلزله هاي مهيب در تهران و اينكه ازسررسيد آن و فعال شدن گسل‌هاي پايتخت سال‌ها گذشته است، مطالب فراواني بيان شده است. اما مسئله مهمتر نوع مواجهه ما با اين حادثه ناگوار خواهد بود. اينكه حركت رو به جلو در روند شهرنشيني و گسترش تهران به چه سبكي طي مي‌شود؟ آيا سازندگي ما در توسعه زيرساخت‌هاي شهري براساس استانداردهاي لازم صورت مي‌گيرد؟

سحرگاه جمعه در عمليات ساخت مترو در غرب تهران شاهد انفجاري مهيب در خط لوله گاز بوديم كه موجب كشته و زخمي شدن چند نفر ازكارگران و شهروندان گرديد و چندين ساختمان و اتومبيل را به آتش كشيد. جداي از اين مسئله با برخورد بيل مكانيكي به اين خط لوله، گاز 10 هزار شهروند در اين منطقه قطع شد و مردم را با نگراني مواجه ساخت.

اين قبيل حوادث شايد به زعم برخي غيرقابل مهار يا سهوي باشد، اما نتايج آن براي مردم بسيار سنگين و ناگوار خواهد بود. امروز لوله كشي هاي گاز در زير سطح شهر به سبب درهم تنيدگي و فرسودگي، همچون بمبي ساعتي مي‌مانند كه امكان انفجار آنها با هر حادثه اي وجود دارد. برخورد بيل مكانيكي بايك لوله انفجاري عظيم به بار‌آورد و خسارات فراواني به جاي گذاشت، حال تصور كنيد يك زلزله چه فاجعه اي را براي خطوط لوله گاز و جان مردم به بار خواهد آورد.

مطرح كردن اين مسائل ايجاد ترس ويا سياه نمايي تلقي نمي‌گردد، بلكه تاكيد بر دستيابي به جامعه ايمن و تاب‌آور مي‌باشد تا بتوانيم در حواث تعداد بيشتري از افراد را نجات داده و مجروحان کمتري داشته باشيم.هرچه واقعيات بيشتري را درباره بلاياي طبيعي به مردم بگوييم واکنش بهتري از خود بروز مي‌دهند.

اين واقعيتي است كه ما در تهران روي يک بمب ساعتي زندگي مي‌کنيم و وقوع يک زلزله شديد که مي‌تواند بحران جدي براي پايتخت و کشور باشد. لذا لازمه مقابله و آمادگي با اين بحران داشتن يک ترس منطقي است تا تاب آوري جامعه در مقابله هر حادثه و بحراني افزايش يابد و متقابلاً عملكرد مسئولان در حفظ و رعايت ايميني شهري و فراهم سازي امكانات مقابله با خطرات اين چنيني افزايش يابد.

بايد درمسائل ايميني شهري به تجارب و دستاوردهاي كشورهاي ديگر نيز نگاه داشته باشيم. امروز در بسياري از كشورهاي جهان ميزان تلفات جاني زلزله را تاحد قابل توجهي كنترل كرده‌اند و حتي به سمت مقابله با وقوع آن پيش مي‌روند.

استفاده از انرژي‌هاي كم خطر همچون برق راهكار عقلاني و كم هزينه‌اي است كه در اكثر كشورهاي جهان از آن استفاده مي‌شود. در واقع استفاده از برق يکي از بهترين و ارزانترين روشها براي زندگي شهري است و هزينه کمتري براي دولت و مردم دارد.چراكه هزينه لوله کشي گاز بسيار بالاست. دولت براي انتقال 100ميليون متر مکعب گاز از پارس جنوبي به مرز بازرگان بايد در حدود 6ميليون دلار فقط براي احداث خط لوله هزينه کند. و اگر اين بودجه را براي توسعه شبکه برق و تامين برق هزينه مي کرد در بسياري از روستاهاي دوردست که لوله کشي گاز مقرون به صرفه نيست از برق استفاده مي شد.

حتي اگرمنازل به تمام ابزار و لوازم برقي مجهز شوند باز هم ارزان تر خواهد بود در ضمن آلودگي هايي که گاز ايجاد مي کند برق ندارد.

بحث اشراف بر نقشه هاي شهري در امر كشيدن لوله‌ها و كابل‌ها، خطوط فاضلاب، نقاط تقاطع زير زميني و بسياري موارد ديگر، از جمله ضعف‌هاي ما در بروز حوادث ناگواري همچون حادثه اخير مي‌باشد. متاسفانه نقشه جامعي از تاسيسات زيربنايي براي اشراف برمحيط در دست نيست و هر سازمان و نهادي براي خود نقشه‌اي جداگانه دارد كه بعضاً موجب بروز چنين حوادثي مي‌گردد.

با تمام اين اوصاف آگاهي بخشي به مردم درمورد خطرات پيرامونشان ضروريست و از آن مهمتر توجه بيشتر مسئولان و نهادي امدادي در مورد نحوه توسعه شهري و زيرساخت‌هاي صنعتي كشور مي‌باشد.

اگرقرار باشد اين تاسيسات به عنوان خطري تهديد كننده براي مردم تلقي شود بايد به سمت تغيير و تبديل انرژي دركشور حركت كنيم تا با دست خود آتش خطرات طبيعي همچون زلزله را شعله ور تر نكنيم.

منبع: روزنامه آفرینش