اکران فیلم خارجی؛ فرصت‌ یا تهدید

5 اردیبهشت ماه، در آخرین نشست از همایش «اکران فیلم خارجی؛‌ فرصت‌ها و تهدیدها برای سینمای ملی» نمایندگان صنوف مختلف سینمایی نقطه نظرات خود را درمورد این مسئله بیان کردند.

محمدعلی سجادی که به نمایندگی از کانون کارگردانان در این نشست حاضر شده بود، در سخنانی اظهار داشت: کانون کارگردانان به خاطر منافع سینمای ملی، موافق اکران فیلم‌های خارجی در سینماهای ایران نیست و در نهایت اگر فیلم‌های خارجی را به سینماهای‌مان می‌آوریم، باز هم باید سینمای ملی را در اولویت قرار دهیم.

او که در سالن شهید فلاحت‌پور دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر سخن می‌گفت، ادامه داد: اقتضای سینمای ما در بخش دولتی است و ما در بخش خصوصی کار می‌کنیم؛ این تضادی است که متاسفانه در بخش اکران و در پخش فیلم‌ها هم به چشم می‌آید. همچنین وضعیت اقتصادی ما طوری نیست که بتواند آن بده بستان مورد نظر نمایش فیلم های خارجی را به دلیل نبودن کپی رایت به وجود آورد.

سجادی همچنین به دیگر مشکلات اکران فیلم خارجی اشاره کرد و گفت: علاوه بر مشکلات ذکر شده، نداشتن سالن نمایش کافی برای فیلم‌های خودمان باعث می‌شود تا نتوانیم فیلم‌های خارجی را در سالن‌هایمان نمایش دهیم. درست است که ما باید از فیلم‌های خارجی بهره ببریم ولی نه تا زمانی که به تعداد کافی سالن سینما نداشته باشیم.

این کارگردان افزود: حتی اگر تصور کنیم، مشکلی با تعداد سالن نداشته باشیم، باز هم بحث اعتماد خارجی‌ها برای دادن فیلم‌هایشان به ایران مطرح است آن‌ها با علم به اینکه ما فیلم‌هایشان را کامل پخش نمی‌کنیم، مانند همین جشنواره‌ی جهانی فجر که این روزها در جریان است، در دادن فیلم‌هایشان به ما تردید می‌کنند.

او ادامه داد: علاوه بر آن‌ها تماشاگر ایرانی نیز به هر دلیلی ترجیح می‌دهد فیلم‌های خارجی را در سینمای ایران نبیند؛ جلب اعتماد مخاطبان نیز از دیگر مشکلات این کار است. با وجود تمام این مشکلاتی که سینمای ما دارد، خوشحالیم که حداقل می‌توانیم بگوییم پس از انقلاب خودمان توانستیم صاحب فیلم و سینما بشویم و این تعارضات موجود فقط باعث ایجاد پرسش برای افراد می‌شود.

سجادی در پایان مطرح کرد: حرف کانون کارگردانان این است که اگر بتوانند از تولیدات ملی صیانت کنند،ما با اکران فیلم‌های خارجی در ایران مشکلی نداریم.

رضا سعیدی‌پور، مدیریت پردیس سینمایی «آزادی» هم معتقد است:از روزی که مدیریت سینما «آزادی» را بر عهده گرفتم، دغدغه اکران فیلم خارجی را در داشتم ولی متأسفانه اکران فیلم‌های خارجی فقط دست سینمادار نیست و همانطور که همه می‌دانند ما دچار فقر سینما هستیم.

او خاطرنشان کرد: لازم به ذکر است که قبل از انقلاب ما حدود 500 سالن نمایش داشتیم ولی در این 30 و خورده‌ای ساله با کمک حوزه هنری، بنیاد مستضعفان و .... تعداد سالن‌های سینمای‌مان نهایتاً به 320 عدد رسیده است. این ظرفیت بسیار کم است و ما با توجه به همین مسائل هیچ راهی برای اکران فیلم‌های خارجی، آن‌هم به شرط آنکه فیلم‌های خودمان ضربه نبینند، نداریم.

سعید‌ی‌پور همچنین افزود: ما به مشکلات تهیه‌کنندگان برای نبود سالن اهمیت می‌دهیم و بعد از آنکه ظرفیت پرده‌های سینما را بالا بردیم، به نفع‌مان است که فیلم‌های خارجی را اکران کنیم.

علی سرتیپی مدیر شرکت پخش «فیلمیران» نیز از دیگر میهمانان این نشست بود؛ او که علاوه بر پخش‌کنندگی فیلم، از مدیران پردیس سینمایی کوروش نیز به حساب می‌آید به بررسی فرصت‌ها و تهدیدهای اکران فیلم‌های خارجی در ایران پرداخت و گفت: در این روزهای اخیر اتفاقی بسیار بزرگ برای سینمای ما افتاد و آن هجوم هرچه بیشتر مردم به سینما بود. این استقبال گرم مردم، از جشنواره فیلم فجر به وجود آمد و بعد از آن با استقبال مردم از فیلم‌های اکران شده در ماه‌های بعد از جشنواره که اوجش در فروردین ماه بود، خودش را نشان داد.

او ادامه داد: با یک بررسی ساده می‌توان دید که پس از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و انتصاب آقای ایوبی به سمت مدیریت سازمان سینمایی، بودجه‌ی سینما افزایش پیدا کرد که آن هم در فروش فیلم و هم در افزایش تعداد مخاطب، تاثیر گذاشته است؛ به طوری که بودجه‌ی سینما در سال 92، 31 میلیارد تومان، سال 93، 55 میلیارد تومان و در سال گذشته با جهشی خوب به 75 میلیارد تومان رسید.

مدیر شرکت پخش فیلمیران، تصریح کرد: فروردین ماه امسال را می‌توان از جهت استقبال بی‌نظیر مردم از سینما یک رکورد به حساب آورد؛ به طوری که پردیس سینمایی آزادی و همچنین کوروش تا ساعاتی بعد از نیمه شب نیز اکران داشتند.

سرتیپی همچنین اذعان کرد: در این شرایط که مردم ما تا این اندازه از فیلم‌های سینمای ملی استقبال کردند و در ایام عید با اصرار خودشان برای نشستن در کف سالن سینما نیز بلیت می‌خریدند، سخت است که بخواهیم از اکران فیلم‌های خارجی در ایران صحبت کنیم.

او ادامه داد: با توجه به ادامه داشتن این روند استقبال که تا پایان فروردین ماه نیز ادامه داشت، خود ما که همیشه دوست داشتیم در پردیس کوروش حداقل یک تا دو سانس‌مان را به اکران فیلم‌های خارجی اختصاص دهیم، این روزها تمایل کمتری به این کار پیدا کرده‌ایم.

این سینمادار خاطرنشان کرد: یادمان نمی‌رود اوایل تأسیس پردیس کوروش افرادی بودند که به ما می‌خندیدند که چگونه می‌خواهید 13 سالن تأسیس شده در اینجا را پُر کنیم ولی امروزه دیدیم که همین سالن‌ها تا سحرگاه پر از مخاطب شد، به طوری که ما خودمان هم به دنبال افزایش تعداد سالن‌هایمان هستیم.

سرتیپی در پایان نیز به مشکلات اکران فیلم خارجی اشاره کرد و گفت: البته یادمان نرود که اکران فیلم‌های خارجی هم از لحاظ سانسور، جلب اعتماد مخاطب، ایجاد علاقه سرمایه‌گذاری برای پخش‌کنندگان بین‌المللی و همچنین خریدن رایت فیلم‌ها مشکلاتی دارد.

منوچهر شاهسواری از تهیه‌کنندگان سینما و عضو کانون تهیه‌کنندگان که به نمایندگی از این صنف به این نشست آمده بود، در سخنانی دیدگاه خود را نسبت به اکران فیلم‌های خارجی در ایران بیان کرد.

او در این مورد اظهار کرد: برای بررسی فرصت‌ها و تهدیدهای اکران فیلم خارجی بهتر است به سال‌های پیش از انقلاب نگاهی داشته باشیم؛ در سال 51 در این کشور سالانه بالای 120 فیلم ساخته می شد، این روند تا سال ۵۶ و ماه‌های پیش از انقلاب اسلامی، به قدری افت پیدا کرد که به تولید 11 فیلم رسید. دلیل این کاهش تولیدات ملی، اکران یک فیلم پرفروش ایتالیایی در آن سال‌ها بود که علاوه بر سینمای ایران مشکلاتی برای سینمای ملی دیگر کشورها نیز ایجاد کرده بود.

شاهسواری همچنین ادامه داد: ما در آن سال از لحاظ فرهنگ به کشورهای دیگر باختیم، اتفاقی که ممکن است بار دیگر در این کشور بیفتد. باید بدانیم که سینما، صدا و تصویر ما در عرصه‌ی جهانی است. اگر ما سینمای خود را از دست بدهیم فرهنگ خود را در عرصه جهانی از دست داده‌ایم. در جهانی که امروز بدون سینما هیچ حرفی نمی‌توان زد.

این تهیه‌کننده تصریح کرد: فیلم‌های خارجی فقط پرده سینمای ما را اشغال نمی‌کنند بلکه هویت فرهنگی ما را کمرنگ می‌کنند. این اشغال فرهنگی یک کشور است و ممکن است همان بلایی که بر سر سینمای مصر، ایتالیا و ... آمد سر ما هم بیاید.

او اضافه کرد: اگر قدرت سینما را نداشته باشیم قدرت ارتباط با جهان را نداریم، زبان نشانه‌ی ماندگار هویت ماست. این اتفاقات خوب نوروز امسال، اتفاقاتی یک شبه نبود و حاصل زحمات چندین ساله‌ی افراد بوده است.

شاهسواری همچنین گفت: اکران فیلم‌های خارجی به منزله‌ی بستن راه بر فیلم‌سازان جوانی است که این روزها آثارشان بر پرده‌ی سینما است. به نظر من حیف است که بخواهیم عرصه را بر این سینماگرانی که در همین کشور نوشتند و ساختند و به پرده بردند، تنگ کنیم. البته من مخالف اکران فیلم‌های خارجی نیستم ولی برای من مهم است که پول حاصل از اکران آن فیلم‌ها به چرخه‌ی اقتصادی کشور خودم کمک کند، نه اینکه به جیب کمپانی‌های خارجی رود.

این نماینده‌ی صنف تهیه‌کنندگان در پایان نیز تصریح کرد: سالن سینما مانند سرزمین من است و من از آن دفاع می‌کنم باید در وهله‌ی اول به فکر آباد کردن سرزمین خودمان باشیم.

اسماعیل شفیعی ریاست دانشکده‌ی سینما و تئاتر دانشگاه هنر نیز در انتهای این نشست که با پرسش و پاسخ و همچنین بحث‌های زیاد بین دانشجویان حاضر و میهمانان همراه شد، در سخنانی کوتاه به جمع‌بندی بحث این نشست پرداخت و گفت: به نظر من بهتر است به اکران فیلم‌های خارجی در ایران از منظر دیگری نیز توجه شود. برای من سوال است که چرا ما نمی‌توانیم به اکران فیلم‌های خارجی به عنوان یک سرمایه‌گذاری از طرف کشورهای خارجی نگاه کنیم؟ چرا همانطور که برای ساخت جاده‌های کشورمان از سرمایه‌گذاری کشورهای خارجی کمک می‌گیریم نمی‌توانیم به اکران فیلم‌های خارجی و یا تولیدات مشترک با سینمای آن‌ها فکر کنیم؟ آن هم در شرایطی که تمام تلاش خود را می‌کنیم تا با جذب سرمایه‌های خارجی اقتصاد کشورمان را توسعه دهیم و از قالب یک کشور جهان سومی خارج شویم.