قطعا هیچ پدر و مادری به عمد کودک خود را منزوی، بینزاکت، پرخاشگر و ... به بار نمیآورد، اما کودکان با توجه به قرار داشتن در سنین حساس و تاثیرگذار در مراحل رشد بسیار آسیبپذیر هستند.
به گزارش ایسنا، یکی از جنبههای آسیب به کودکان در مراحل رشد، استفاده از بازیهای رایانهای یا گشت و گذار در فضای مجازی است؛ چیزی که در دنیای امروز بسیار باب شده و شاید خانوادهها نیز توان برخورد با این پدیده را نداشته باشند.
کودکان امروزی مدت زیادی از وقت خود را در فضای مجازی یا گیمنتها میگذرانند و دیگر خبری از بازیهای قدیمی مانند«یک قل، دو قل»، «هفت سنگ»، «اسم و فامیل» و ... نیست، حتی خبری از سر و صدا و خندههای کودکان در کوچه پس کوچههای محلهها برای فوتبال بازی کردن هم نیست...بازیهای فکری و پر تحرک جای خود را به بازیهای هیجانی و بدون تحرک داده است.
گویا کودکی که در این مقطع زمانی زندگی میکند غرق در فضای غیر واقعی است و شب و روز خودش را جای قهرمان بازی میگذارد و موقعیتهای مختلفی را برای خود تصور میکند آن هم در انزوا و تنهایی...
متاسفانه کودکان امروزی یاد گرفتهاند که تنها سرگرم باشند و به تبع آن این امر اثرات بسیار مخربی در ذهن و آینده آنان به جای میگذارد.
مهدی خادمی، یک کارشناس روانشناسی در پاسخ به ایسنا، اظهار میکند: آنچه که در فضای مجازی کودکان را شیفته خود کرده بازیهای رایانهای است که متاسفانه در مدت زمان کوتاهی در ایران رواج پیدا کرد.
وی اضافه میکند: این بازیها با ارائه تصاویر پر تحرک و صدای مهیج دنیایی از هیجان را به کودکان منتقل میکنند، دنیایی که در آن تخیلات فرد در محور قرار داشته و کودک خود را قهرمان اصلی ماجرا میپندارد که این امر تاثیرات بسیاری بر فکر و اعصاب کودک میگذارد.
آسیبهای جسمی استفاده از بازیهای رایانهای مانند مشکلات ارتوپدی، اختلال بینایی و ... بر کسی پوشیده نیست، اما در این بین آسیبهای روانی اینگونه بازیها به دلیل اینکه ناهنجاریها به صورت تدریجی در کودکان بروز میکنند شاید کمتر مورد توجه قرار گرفته باشند.
این کارشناس روانشناسی، با اشاره به اینکه انجام بازیهای رایانهای میتواند آسیبهای روانی و تربیتی به دنبال داشته باشد، خاطرنشان میکند: انجام این بازیها میتواند موجب ایجاد نقاط ضعفی از جمله بروز اختلال در مهارت ارتباطی کودک با دیگران شود.
وی ادامه میدهد: از جمله معایب دیگر این بازیها افزایش خشونت و پرخاشگری در کودکان است که متاسفانه در کودکانی که از این بازیها استفاده میکنند بیشتر علائم استرسزا بودن به نسبت گروه سنی آنان مشاهده میشود.
بُکش تا امتیاز بگیری!
خادمی عنوان میکند: متاسفانه در بیشتر این بازیها با کشتار میتوانی امتیاز کسب کنی که در واقع این امر علاوه بر افزایش خشونت به کودک آموزش میدهد که باید تمام موانع را از سر راهت برداری، اما موضوعی که در این بحث مغفول مانده نحوه و چگونگی برداشت موانع است که اصلا در این بازیها مورد اهمیت قرار نگرفته است.
وی میگوید: کودکان امروز شاید دنیای واقعی را درک نکنند، زیرا به طور دائم با یک برنامه تعریفشده و غیرواقعی رو به رو هستند.
این کارشناس روانشناسی، با بیان اینکه ممکن است چنین کودکانی دچار هیجان شدید عصبی و عوارض ناشی از آن شوند، اظهار میکند: تنبلی، دور کردن کودکان از عقل و خرد، انزواطلبی، افت تحصیلی، ورود به عالم توهم و خیال، تقویت حس پرخاشگری و ... از دیگر آسیبهای استفاده از بازیهای رایانهای برای کودکان است.
وی میافزاید: زمانی که یک کودک دچار انزوا و در نتیجه درونگرایی شود در برقراری ارتباط اجتماعی با سایرین نیز ناتوان بوده و دچار مشکل میشود.
خادمی تصریح میکند: پیامد منفی بازیهای رایانهای در روابط خانوادگی، کمرنگ شدن روابط عاطفی بین اعضای خانواده است.
وی ادامه میدهد: انجام این بازیها زمینهساز ازخودبیگانگی در کودکان بوده و آنان را در معرض تاثیرات منفی باورهای القایی از این بازیها قرار میدهد.
این کارشناس روانشناسی میگوید: کودکان در مقاطع دبستان و راهنمایی بیشتر به انجام بازیهای رایانهای گرایش داشته و در سنین حساسی نیز قرار دارند.
خادمی در خصوص راهکار حل این مشکل، اضافه میکند: والدین باید برای استفاده فرزندان خود از بازیهای رایانهای معیار و ملاک تعیین کنند؛ یعنی کودک در روز و ساعت مشخصی اجازه انجام این بازیها را داشته باشد، همچنین بهتر است از بازیهای تصویری خلاق یا فکری استفاده شود.
بیاطلاعی والدین از تکنولوژی مساوی با آسیب بیشتر کودکان
خادمی اظهار میکند: والدین باید اطلاعت کافی از نحوه استفاده از اینترنت، بازیهای رایانهای و به طور کلی تکنولوژی داشته باشند، زیرا بیاطلاعی پدر و مادرها از تکنولوژی ممکن است موجب بروز آسیب بیشتری در کودکان شود.
وی با اشاره به اینکه پدر و مادرها باید وقت بیشتری برای فرزندان خود قائل شوند، اضافه میکند: باید تفریحاتی مانند پیادهروی، شنا، کوهنوردی و ... برای کودکان در نظر گرفته شود تا ذهن آنان از بازیها به سمت تفریحات سالم دیگر معطوف شود.
لزوم وضع قوانین توسط والدین برای فرزندان
وی عنوان میکند: پدر و مادرها باید برای استفاده کودکان از بازیهای رایانهای قوانینی وضع و به آنها عمل کنند.
خادمی با اشاره به اینکه باید به ذهن کودکان جهت داده شود، تصریح میکند: اگر پدر و مادری تا کنون برای کودک خود قانونی وضع نکردهاند باید به صورت تدریجی و با شیبی ملایم نسبت به ارائه تذکرات به کودک اقدام و جایگزینهای مناسبی برای وی در نظر بگیرند.
وی با تاکید بر نقش آموزش و پرورش در بسترسازی استفاده کمتر کودکان از بازیهای رایانهای، اضافه میکند: متاسفانه بسیاری از خانوادهها از آسیبهای شبکههای مجازی و بازیهای رایانهای مطلع نیستند که لزوم یادگیری این امر نیز احساس میشود.
قطعا تکنولوژی در دنیای کنونی به کمک انسان آمده و زندگیاش را راحت کرده است که بازیهای رایانهای نیز نمونهای از این تکنولوژی ساخته دست بشر بوده و در جهت سرگرم کردن افراد به وجود آمده است، اما همانطور که افراط و تفریط در هر امری مشکلآفرین است، زیادهروی در انجام بازیهای رایانهای نیز برای کودکان که هنوز دارای شخصیت ثباتیافتهای نیستند ممکن است اثرات جبرانناپذیر جسمی و روحی به دنبال داشته باشد...