مرگ 20 آهوی کمیاب در خوزستان

20 راس آهوی کمیاب در خوزستان طی ماههای اخیر در کانال آب غیرمجاز سازمان آب و برق تلف شدند.

به گزارش ایرنا آهوی میشداغ (مشداخ) از جمله گونه های خاص و در معرض انقراض خوزستان و تنها گونه آهویی است که در زیستگاه طبیعی خود زندگی می کند.

کارشناسان زیست محیطی بر این باورند که کانال انتقال آب سازمان آب و برق خوزستان در یک سال گذشته حیات این گونه منحصر بفرد را تهدید کرده و به قتلگاه غزال ها تبدیل شده است.

معاون طبیعی حفاظت محیط زیست خوزستان از تلف شدن 20 راس آهو در این کانال آب غیرمجاز در 15 ماه گذشته خبر داده است.

سیدعادل مولا در این باره به ایرنا گفت: این کانال که از سال گذشته برای آبرسانی مورد استفاده قرار گرفته است، پارسال 15 راس و امسال نیز سه راس از آهوان میشداغ را به کام مرگ برده است.

مولا اظهار کرد: کانال اصلی انتقال آب از سد تنظیمی کرخه موسوم به 'پای پل کرخه' که برای شبکه آبیاری و زهکشی اراضی غرب کرخه در دهه 80 احداث شده از سال گذشته برای طرح آبرسانی غدیر به بهره برداری رسیده است.

وی افزود: این کانال به طول 17 کیلومتر از منطقه حفاظت شده میشداغ (مشداخ) که کریدور تردد آهوهای کمیاب است، عبور می کند.

مولا کانال پای پل کرخه را غیرمجاز دانست و تصریح کرد: این کانال روباز در زمان ساخت، مجوز ارزیابی زیست محیطی نداشته و زیستگاه میشداغ را عملا به دو قسمت تقسیم کرده که امکان تردد آهوها و سایر زیستمندان را در منطقه از بین برده است.

وی اضافه کرد: در یکی دو سال گذشته چشمه های طبیعی منطقه در اثر خشکسالی از بین رفته است و تقریبا هیچ منبع آب دیگری به جز این کانال برای آهوها وجود ندارد به همین دلیل بوی آب که به مشام آهوهای تشنه می رسد، دیوانه وار خود را به کانال پای پل کرخه می رسانند اما به دلیل ناایمن بودن، در آن سقوط می کنند که محکوم به مرگ یا به صید توسط دست شکارچیان می شوند.

به گفته وی کانال، دیواره های سیمانی با شیب تند دارد که آهوها در صورت سقوط نمی توانند از آن بیرون بیایند.

این مقام مسوول ادامه داد: تنها منبع آبی منطقه، آب بندی موسوم به'سد شچاخ' است که آب آن شور و در این فصل، داغ است به همین دلیل آهوها آب کانال که خنک و جاری است را ترجیح می دهند و به سمت آن کشیده می شوند.

وی با اشاره به مکاتبات و جلسات متعدد با سازمان آب و برق خوزستان در سال های گذشته و ارایه دو راهکار برای جلوگیری از تلفات حیات وحش، اظهار کرد: طرح ایمن سازی کانال با توجه به رفتار آهوها و برای جلوگیری از سقوط آنها به این سازمان پیشنهاد شده است همچنین مجوز برداشت آب از کانال برای ایجاد حوضچه های کم عمق آب نیز مطرح شده اما همه این راهکارها در دست اندازهای اداری سازمان آب و برق متوقف مانده است.

مولا با بیان اینکه بروکراسی اداری طولانی به قیمت جان آهوهای میشداغ تمام شده است، تصریح کرد: سازمان آب و برق خوزستان موظف به ایمن سازی کانال است و با اجرای این طرح در واقع پول خون بهای آهوها را می پردازد.

وی تاکید کرد: در صورت عملی نشدن طرح ها و وظایف سازمان آب و برق خوزستان، این سازمان را به مراجع قضایی معرفی می کنیم.

*فاجعه مرگ غزال

منطقه حفاظت شده دیمه رامهرمز، منطقه حفاظت شده کرخه و دز و منطقه حفاظت شده میشداغ سه منطقه خوزستان با آهوهای خاص و منحصر بفرد هستند اما میشداغ تنها محلی در کشور است که آهوها در زیستگاه خود به طور طبیعی زندگی می کنند.

میشداغ (به زبان محلی مشداخ) یکی از مناطق کویری منحصربفرد با وسعت 60 هزار هکتار در غرب خوزستان بین شهرهای بستان و عبدالخان قرار دارد که از سال 90 به منطقه حفاظت شده ارتقا یافت.

نماد این منطقه 'غزالی با چال روی گونه' است. این آهو بومی منطقه بین النهرین است. قلمروش از میشداغ و بستان تا دشت عباس و ایلام و عراق است و این شاخص ها باعث شده حمایت شود.

سه سال پیش نیز حدود 50 راس گوزن زرد در پارک ملی کرخه به دلیل بیماری 'میازیس' تلف شدند.

معاون حفاظت محیط زیست خوزستان مرگ این تعداد آهوی میشداغ را فاجعه ای برای حیات وحش خوزستان دانست و افزود: این گونه آهو فقط خاص این منطقه و از گونه های در معرض انقراض است که باید هر چه زودتر برای نجات آن اقدام شود.

وی منطقه میشداغ را یکی از مناطق حفاظت شده با تنوع زیستی بسیار غنی عنوان کرد و گفت: این منطقه در زمان جنگ دستخوش تغییرات و آسیب های بسیاری شده بود به طوری که در آن سال ها آهوان به 'دشت عباس' کوچ کرده و تعداد یکی دو آهو در میشداغ زیست می کردند اما از سال 85 با پیدا شدن خزندگان منحصر بفرد که در دنیا گمان می رفت منقرض شده اند، میشداغ به منطقه حفاظت شده تبدیل شد.

مولا افزود: با بالا رفتن امنیت در این منطقه تعداد آهوها در آن زیاد شد و اکنون به حدود 60 راس رسیده است اما هنوز هم حیات وحش این منطقه از سوی توسعه هایی چون طرح آبرسانی غدیر، جاده ترانزیتی چذابه و واگذاری اراضی اطراف تهدید می شود.

وی با انتقاد از مسوولان استان به دلیل بی توجهی به حیات وحش تصریح کرد: متاسفانه هنوز هم محیط زیست و حیات وحش از سوی مسوولان یک مساله فانتزی تلقی می شود و با وجودی که در خوزستان به وضعیت بحرانی رسیده اما از آن حمایت نمی شود.

*کانال ایمن اقتصادی نیست

معاون حفاظت و بهره برداری از منابع آب سازمان آب و برق خوزستان نیز در این باره گفت: از هفت ماه پیش که در این سمت منصوب شدم با محیط زیست مذاکراتی درباره کانال پای پل کرخه مطرح شده که هنوز به نتیجه نرسده است.

مصطفی شبه با اشاره به طول 107 کیلومتری کانال اظهار کرد: کانال های آبیاری زیادی در استان وجود دارد که دیوارکشی آنها برای ایمن سازی هزینه زیادی لازم دارد که برای ما اقتصادی نیست.

وی با اظهار بی اطلاعی از طرح های اداره کل حفاظت محیط زیست برای ایجاد آبشخور حیات وحش افزود: ما آمادگی ساخت این آبشخورها را داریم و در صورتی که محل و نحوه ایجاد آن اعلام شود ساخت آن را در دستور کار قرار می دهیم.

شبه همچنین نسبت به غیرمجاز بودن کانال اظهار بی اطلاعی کرد و گفت: ما بهره بردار هستیم و در جریان ساخت این کانال و نحوه اخذ مجوزهای آن نیستم.

معاون سازمان آب و برق خوزستان در ادامه اظهار کرد: این کانال روباز برای شبکه های آبیاری ساخته شده و قرار بوده که به صورت موقت و تا زمان ساخت خط لوله آبرسانی غدیر برای انتقال آب شرب از آن استفاده شود.

وی با اشاره به اینکه دو سال از زمان استفاده کانال پای پل کرخه برای انتقال آب شرب می گذرد، روباز بودن این کانال را برای مصارف شرب بی خطر دانست و افزود: این کانال دبی 85 مترمکعب برثانیه دارد که همانند شرایط یک رودخانه است.