روزگاراني را حجاج با پاي پياده و به همراه چهارپايان به حج مي آمدند؛ ماهها در راه بودند و حتي برخي نيز احتمال بازگشت نمي دادند. يعني سفري توام با خطر و مرگ بوده است.
به گزارش حج، هرچند كه امروزه نيز سفر حج مشكلاتي همجون ترافيك و ازدحام جمعيت دارد وليكن قطارهاي شهري و هواپيماها مسيرها را بسيار گوارا كرده است.
آيندگان و نسل هاي ما نيز همچون پدران و اجداد ما اين راه را خواهند پيمود و طبيعتا با وسايلي ديگر ولي همگي به يك هدف و به پيروي از ابراهيم خليل و دستور پروردگار حكيم.
حمل و نقل در حج از گذشته تا امروز