كارگران؛ نقش‌آفرينان اصلي توسعه اقتصادي

علي مصريان - در هیچ مکتب و مسلکی نیست که درباره انجام کار و مقام کارگر به تحسین سخنی نیامده باشد. به عبارت ديگر، هم در نگاه ابزارگرایانه و هم در معرفتي که منبع فیض و سرچشمه هستی را خداوند می‌داند، بر اين معنا كه حيات وابسته به تلاش و كار كارگران است، اجماعي ناگفته وجود دارد. شايد از همين سبب است كه به رغم اختلافات در منش و روش، تمامي مكاتب و دولت‌هاي برآمده از آن، بر تجليل مقام كارگر اهتمام دارند و تلاش مي‌كنند تا در اين ميانه نسبت به ديگران پيشي بگيرند.

با فرض چنين مقدمه‌اي، در اين مقال به ضرورت اهميت پاسداشت روزي كه «روز كارگر» ناميده مي‌شود، نمي‌پردازيم و با گذشتن از چنين امر بديهي، به ضرورت تغيير در نگاه به «كارگر» به عنوان يكي از عمده‌ترين «بازيگر» در ميان نقش‌آفرينان توسعه اقتصادي در كشور نظر مي‌كنيم.

مي‌گويند، اگر بناداريم به توسعه اقتصادي دست‌ يابيم بايد علاوه بر استقرار يك برنامه جدي مبتني بر اهداف راهبردي، نگاهي جامع به مجريان و كارگزاران و كساني داشته باشيم كه قرار است بار تكليف و مسووليت اجراي اين برنامه‌هاي خوب را بر دوش بكشند. يعني با فرض وجود انجام‌دهندگان كار است كه وظايف و تكاليف در راستاي توسعه تعريف مي‌شود.

وقتي از چنين وظايفي در توسعه صنعت سخن مي‌گوييم، از قضا در عمده موارد اين مسووليت بر عهده  كارگراني است كه در متن اجراي برنامه‌ها حضور دارند، ولي كم‌تر از نقش ايشان سخن به ميان مي‌آيد.  

حال آن‌كه اگر بدنه مديريت اقتصادي كشور در انجام برنامه‌هاي راهبردي خود، نقش اين بازيگر فعال در توسعه اقتصادي و صنعتي كشور را به خوبي درك كند، نتايج بديعي به دست خواهد آورد كه يكي از آن نتايج، ارتقاي عملي جايگاه كارگران و كارآمدتر شدن آنان در تعامل به منظور رشد هرچه بيش‌تر كشور است. اگرچه در اين زمينه؛ يعني تبيين جايگاه كارگران، شيوه‌هاي توانمندسازي و آموزش آنان براي نقش‌آفريني هر چه مطلوبتر در عرصه توسعه مباحثي پراكنده مطرح شده است، اما عملا كم‌تر به اين موضوع به ديده اهميت نگاه كرده‌ايم و عمدتا تلاش خود را براي تجليل مناسبتي و تكريم مقطعي به كار بسته‌ايم و چنين نگرشي موجب مي‌شود كه اين بخش پراهميت در توسعه اقتصادي و صنعتي، همواره در حاشيه برنامه‌ها باشد و كم‌تر از خلاقيت، ظرفيت و توانمندي و همراهي آنان براي بهبود امور  بهره‌گيري شود. «كارگران» به عنوان سرمايه اجتماعي زماني ارزش واقعي خود را خواهند يافت كه از استعداد، نبوغ و توانايي ايشان در به‌سازي امور و رشد اقتصادي بهره گيري شود و جداي از ارزش ذاتي كار كارگران، اين دريافتي است كه با آموزه‌هاي ديني ما نيز سازگاري بيش‌تري دارد.

«كار» يکي از مقدس ترين واژه هايي است که در متون اسلامي مورد استفاده قرار گرفته و خداوند مردم را به آن دعوت كرده است. قرآن و سنت، افرادي را که در زمين و دريا از مواهب الهي براي کسب روزي حلال استفاده و تلاش مي‌کنند، ستوده و با کساني که در راه خدا جهاد مي‌کنند، برابر مي‌داند و چنين رويكردي جز در تحسين سرمايه‌اي كه در خدمت خود و جامعه است، ارزيابي نمي‌شود.  

به هر حال 11 ارديبهشت ماه فرصت مغتنمي است تا در آن ضمن يادآوري ضرورت توجه به نقش و جايگاه كارگران در توسعه اقتصادي كشور بويژه در سالي كه از سوي مقام معظم رهبري سال «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملي و مديريت جهادي» ناميده شده است، اهتمامي مجدانه در بازتعريف اين جايگاه داشته باشيم. همچنين ضمن تلاش براي اصلاح رويكردها در ارتباط با اين «جهادگران» عرصه توليد و صنعت، برايشان نقشي شايسته و متناسب فراهم آوريم و در اين ميانه فراموش نكنيم اين كلام گوهر بار رسول گرامي اسلام را، آن هنگام كه دست كارگرى را كه بر اثر كار و فعالیت ورم كرده بود، بلند كردند و فرمودند: « این دستى است كه هیچگاه آتش جهنم آن را نمى‌سوزاند؛ این دستى است كه خدا و رسولش آن را دوست مى‌دارد. كسى كه از دست‌رنج خود روزى‌اش را فراهم كند، خداوند با نظر رحمت به او مى نگرد».

پایان سخن آن‌ که به حسب وظیفه «روز كارگر» را كه روزي عزيز در تقويم روزگار است، به همه کارگران بویژه اهالی زحمت‌کش و پرتلاش صنعت خودرو عرض می‌كنيم و آرزومنديم كه در سايه استقرار عدالتي فراگير و برنامه‌اي منسجم، شاهد ارتقاي جايگاه واقعي اين عزيزان در تمامي شوون زندگي اجتماعي و كاريشان باشيم. ان‌شاءا...