انتقاد از قرارداد ایران و روسیه برای مبادله نفت در برابر کالا

 رئیس مرکز تجارت جهانی ایران و رئیس شورای سیاستگذاری اقتصاد مقاومتی و بخش خصوصی گفت: بهتر است دولت محترم فعلاً عقد قرارداد تهاتر نفت با روسیه را به تعویق انداخته و مذاکرات ژنو را با قدرت تمام به پیش ببرد تا شاید با رفع تحریمها، راه برای صادرات بیشتر نفت ایران هموار شده و به جای صادرات نفت در برابر غذا، قراردادهای آینده به فروش نقدی مبدل شده و در ضمن بازارهای جهانی خود را نیز حفظ کنیم.

به گزارش ایسنا، محمدرضا سبزعلیپور در اولین نشست ماهانه خود در سال جدید با اعضای مرکز جامع صادراتی ایران طی سخنانی در حضور جمعی از فعالان اقتصادی و مدیران بخش خصوصی اظهار داشت: چند ماهی است که مقامات ایران و روسیه سرگرم مذاکره برای انعقاد قرارداد تهاتر نفت در برابر غذا هستند که براساس این قرارداد، ایران متعهد می‌شود تا روزانه 500 هزار بشکه نفت خام به آن کشور صادر کرده و در برابر آن غذا و کالاهای اساسی دریافت کند. هرچند اجرای این قرارداد موجب می‌شود تا صادرات نفت ایران نسبت به سال گذشته افزایش یابد اما ابهامات و سؤالات بی پاسخی در خصوص این قرارداد وجود دارد که متأسفانه هیچ مقام مسئولی تاکنون در این زمینه رفع ابهام و شفاف سازی نکرده است. البته این تفاهمنامه هنوز بطور کامل نهایی نشده و به امضای مسوولان نرسیده است.

وی افزود: مبلغ این قرارداد حدود 20 میلیارد دلار تعیین شده و مدت زمان اجرای این پروژه تقریباً سه سال خواهد بود اما موضوع قابل توجه این است که اولاً معامله تهاتر چیست و چه موقع مبادرت به عقد چنین قراردادهایی می‌کنند.

او خاطرنشان کرد: در جائی که اوضاع اقتصادی جامعه خوب بوده و آینده روشنی در پیش باشد و پول هم به اندازه کافی وجود داشته باشد هیچ شخص حقیقی و حقوقی و حتی دولتی تمایل به انجام معامله تهاتر و یا پایاپای نخواهد داشت زیرا در شرایط طبیعی، هر کسی کالای خود را به بهترین قیمت می‌فروشد و با پول خود، بهترین و با کیفیت ترین کالای مورد نیاز خود را به پایین ترین قیمت خریداری می‌کند. حال باتوجه به توضیحات ارائه شده، سؤال اصلی اینجاست که در این برهه از زمان چرا دولت تن به عقد قرارداد تهاتر نفت داده است؟

علیپور با بیان اینکه زمانی‌که قرارداد تهاتری را با کشوری امضاء می‌کنیم عملاً خودمان را به آن کشور وابسته می‌کنیم افزود: در ارتباط با قرارداد تهاتر نفت با کشور روسیه قرار بر این است که روزی 500 هزار بشکه نفت مرغوب ایران را با قیمتی پایین تر از قیمت جهانی به آن کشور بدهیم و به جای آن کالای اساسی بگیریم ولی روسیه نه تنها در تولید مواد غذایی البته بجز مشروبات الکلی سرشناس و صاحب برند نیست بلکه غالباً خود محتاج جهان خارج است. پس مشخص نیست که چه کالایی را به ایران صادر خواهد کرد. یا از این به بعد بازارهای ایران مملو از کالاهای بی کیفیت روسی خواهد شد یا اینکه دولت مجبور خواهد شد تا در ازای نفت صادر شده تجهیزات نظامی وارد کند.

وی گفت: اگر اوضاع اقتصادی ایران بعد از توافقنامه ژنو رو به بهبود است پس آیا بهتر نیست که دولت دو سه ماهی صبر کند و در شرایط صلح، نفت خود را به قیمت جهانی بفروشد و با ارز حاصل از صادرات نفت، با قدرت چانه زنی و حق انتخاب بالا، بهترین کالا و خدمات را از هر جای دنیا که میخواهد بخرد؟

رئیس شورای سیاستگذاری اقتصاد مقاومتی و بخش خصوصی تصریح کرد: هرچند با عقد این قرارداد، 50 درصد صادرات نفت ایران افزایش خواهد یافت و تقریباً به 1.5 میلیون بشکه در روز خواهد رسید و ظاهراً این حرکت به نفع ایران خواهد بود اما بیش از ما، کشور روسیه به شدت بدنبال راههای افزایش همکاری با ایران است و این تحرکات نشان می‌دهد روسیه در رقابت شرکتها و کشورهای بزرگ جهان در تلاش است تا منافع خود را تأمین کرده و از این رقابت عقب نماند. در حال حاضر روسیه با کنار گذاشتن عربستان به بزرگترین تولیدکننده نفت جهان تبدیل شده بطوریکه ظرفیت تولید روزانه نفت این کشور بیش از ۱۰ میلیون بشکه در روز بوده که از این میزان بیش از ۴٫۷ میلیون بشکه آن را صادر و حدود ۵٫۸ میلیون بشکه آن را پالایش می‌کند. با این وجود، پس از تحریم واردات نفت ایران توسط کشورهای عضو اتحادیه اروپا، این روزها نفت خام "اورال” روسیه مشتریان متعددی در قاره اروپا برای خود دست و پا کرده است. لذا با کاهش و سپس توقف صادرات نفت ایران به اروپا، روسها از این فرصت طلایی برای تصاحب بازارهای نفتی ایران در اتحادیه اروپا استفاده کرده و طبق آمارهای رسمی فقط صادرات نفت اورال روسیه به اروپا از مرز دو میلیون و ۲5۰ هزار بشکه در روز عبور کرده است.