جای چه کسانی در اختتامیه جشنواره مطبوعات خالی بود؟

ˈصادق زیبا کلامˈ استاد دانشگاه تهران، با انتشار یادداشتی در شماره روز دوشنبه روزنامه شرق از برگزارکنندگان مراسم اختتامیه بیستمین جشنواره مطبوعات به خاطر توجه نکردن به نسل جوان روزنامه نگار در ایران که او آنها را ˈنسل طلاییˈ نامیده ، گله کرده است.

وی می نویسد: به عنوان یک قاعده کلی، نگارنده کمتر در مراسم رسمی شرکت می کنم چون معتقدم از وقت خود بهتر می توانم استفاده ببرم. اما وسوسه شدن برای دیدن یکسری از دوستان مطبوعاتی که ظرف سال های اخیر با آنان آشنا شدم، سبب شد به دعوت برگزارکنندگان بیستمین جشنواره مطبوعات، لبیک بگویم. اما آنقدر ها طول نکشید که متوجه شدم در اختتامیه جشنواره مطبوعات هم نباید شرکت می کردم. به میمنت و مبارکی، برخی چهره هایی را دیدم که خیلی مطمئن نبودم اساس ارتباط آنها با روزنامه نگاری و نویسندگی در رسانه ها چیست.

و طبق معمول اینگونه مراسم تشریفاتی هم، ردیف های نخست را پر کرده بودند. اما آنچه برایم باورنکردنی بود، عدم حضور معنادار و جدی نسل دومی ها و سومی های مطبوعات کشورمان در مراسم بود. بگذارید بیشتر توضیح دهم. در دوم خرداد یک نسل جدیدی از مطبوعات بود که بارزترین ویژگی آنها، مستقل بودنشان بود. نام هایی به تدریج در آسمان مطبوعات ایران ظاهر شدند که تا قبل از دوم خرداد، نه نویسندگی کرده بودند، نه دست به قلم برده و نه روزنامه نگاری کرده بودند. اما توانستند نسلی از مطبوعات مستقل و نسبتا حرفه ای را برای نخستین بار پس از انقلاب روی کیوسک روزنامه فروشی ها بفرستند. برخی تندروتر بودند، برخی کندروتر. برخی بیشتر به دنبال تیراژ بودند و برخی وابسته به جریانات سیاسی دولتی و بالاخره بسیاری هم نتوانستند روی پایشان بمانند و نیامده رفتند.

 اما نسلی از مطبوعات و روزنامه نگاران جوان ماندند و انصافا توانستند یک شبه ره صدساله بروند؛ همان نسلی که از جانب رسانه های خاص، ملقب به مطبوعات زنجیره ای شدند. همان روزنامه نگاران جوان که تا پیش از دوم خرداد، تنها کاری که نکرده بودند روزنامه نگاری بود و انصافا خوش درخشیدند و به سرعت در میان اقشار و لایه های تحصیلکرده جامعه، برای خودشان مخاطب پیدا کردند. کم اتفاق نمی افتاد در حالی که انبوه روزنامه های وابسته به نهادهای رسمی، روی کیوسک روزنامه فروشی ها تلنبار مانده بود، مطبوعات دوم خردادی تا همان ساعت 10 صبح تمام شده بودند. تیراژ و مخاطبی که برخی از مطبوعات دوم خرداد توانستند در کمتر از دوسال به آن برسند، واقعا شگفت انگیز و بی سابقه بود.

 در اواسط دوران اصلاحات، شرایط متفاوت شد در فضای خاص پس از آن دوران و فاقد مطبوعات مستقل ایران قبل از دوم خرداد، نسل جدید روزنامه نگاران به سرعت رشد کردند. اگرچه بسیاری از آنها پس از سال 79 بال وپرشان ریخت اما تمام نشدند. و باز هم سعی کردند پرواز کنند تا رسیدیم به تیر 84. این نسل، در هشت سال اصولگرایان باز هم شرایط محدودیت را تجربه کردند اما ماندند و یاد گرفتند چه کنند که ادامه دهند؟ انتظار می رفت که برگزار کنندگان جشنواره، آقای روحانی رییس جمهور، آقای علی جنتی، وزیر ارشاد و مسوولان معاونت مطبوعاتی از این نسل روزنامه نگاران جوان «پست دوم خردادی» دست کم یادی می کردند.

 آنان اتفاقا به انواع حمایت ها اعم از صنفی، حقوقی و سیاسی نیاز دارند. اما شرایط سیاسی و اجتماعی ایران ظرف 16سالی که آنها پس از تولدشان در دوم خرداد رشد کردند، آنها را مقاوم، متکی به خود، مستقل و آبدیده بار آورده است. آنان بیش از حمایت از جانب دولت، نیاز به دیده شدن، احترام و به رسمیت شناخته شدن دارند. اتفاقا یکی از مهم ترین عوامل پیروزی آقای روحانی در انتخابات، همین نسل روزنامه نگارانی بودند که پس از دوم خرداد متولد شدند. اگر آقای روحانی و همکارانشان هیچ دلیل دیگری هم برای ادای احترام به نسل طلایی روزنامه نگاران و نویسندگان مطبوعاتی ایران نداشتند، دست کم از بابت تقدیر و تشکر از نقش این نیروی بی ادعا اما به غایت پرنفوذ در جامعه در یک سال اخیر، لازم بود اتفاقا از آنان حتی به صورت سمبلیک هم که شده بود تقدیر می شد.

به جای ادای احترام به چهره ها و شخصیت هایی که مسوولان جشنواره مراقب بودند تا در ردیف های جلو و در اطراف آقای رییس جمهور و همراهان آنها بنشانند- در حالی که معلوم نبود ارتباط آنها با روزنامه نگاری و رسانه ها کدام است- چقدر زیباتر بود اگر مسوولان دولت، از شماری از این روزنامه نگاران جوان باتجربه تقدیر می کردند. اختتامیه جشنواره مطبوعات انصافا تعلق به روزنامه نگاران جوان داشت که در شرایط نخست 16 سال گذشته این حرفه را رها نکردند و روزنامه نگار ماندند. آقایان مسوول در دولت! زمان آن رسیده که آرام آرام مراسم جشنواره ها، تقدیر و تشکر ها را از این حالات باسمه ای و تشریفاتی درآورید و اینگونه مراسم را تبدیل کنید به گردهمایی های واقعی و ارج نهادن به فعالان و شایستگان واقعی آن صنف یا آن حرفه و نه... .