امروز صبح رضا شهیدزاده قائم مقام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، حشمتالله بسطامی، سخنگوی مرکز کنترل کیفیت هوای تهران، محمد رستگاری معاون نظارت و پایش محیط زیست استان تهران، محمد اصغری کارشناس هواشناسی به همراه رضا کیانیان و جمعی از خبرنگاران به دعوت نشریه 6 و 7 همشهری برای یک نشست و گفتوگوی دوستانه و غیررسمی درباره آلودگی هوا در برج میلاد حاضر شدند.
در این دیدار که بعد از تماشای تهران از ارتفاع 292 متری و دیدن چتر آلودهای که روی سر پایتخت قرار گرفته انجام شد، رضا کیانیان حرفهایش را با یک خاطره شروع کرد: چند سال پیش در یک جشنواره طنز که آقای قالیباف هم در آنجا بود و قرار بود از من هم تقدیر شود حضور داشتم. در آنجا این حرف مطرح شد که قتل شکلهای مختلفی دارد و در کنار این که میبینیم کسی دیگری را با چاقو یا تفنگ میکشد، شکلهای پنهانی هم هست که کسی روی آنها اسم قتل نمیگذارد مثلا آلودگی هوا که همه میدانیم باعث کشته شدن همشهریهایمان میشود. حالا هم باید پرسید چرا این قتل را کسی پیگیری نمیکند؟
او که دل پری از هوای آلوده تهران داشت، گفت: درباره آلودگی هوا آمار رسمی که ارائه نمیشود اما یک بار در روزنامهای میخواندم روزی 500 نفر به دلیل آلودگی هوا با آمبولانس راهی بیمارستان میشوند و 249 نفر از این تعداد میمیرند. ببینید ابعاد این ماجرا چقدر گسترده است. من به همین دلیل نامهای هم به رییسجمهور نوشتم و گفتم وقتی بیجه را که 12 بچه را کشته بود محکوم کردید، چرا الان برای روزی 249 نفر نمیگویید چه کسی مسئول است؟
کیانیان ضمن پیشنهاد این که ستادی اضطراری برای موضوع آلودگی هوا تشکیل شود، ادامه داد: سالها پیش که زلزله تهران مطرح شد، ستادهای بحران تشکیل شدند. حالا آنها چه میکنند؟ چرا شبیه همان ستادها برای آلودگی هوای تهران تشکیل نشود یا این که از همان ستادها برای حل این مشکل کمک گرفته نمیشود؟
این هنرمند همچنین گفت: خانم ابتکار گفتهاند که یک گزارش تکاندهنده به مجلس ارائه دادهاند. سوال من این است که چرا این گزارشها به ما داده نمیشود؟ حتما باید یک فرد مشهور مانند عزتالله انتظامی راهی بیمارستان شود تا همه یادمان بیفتد که هوا آلوده است؟ جان بقیه مردم اهمیتی ندارد؟
رضا کیانیان به بیماری خودش در اثر آلودگی هوا هم اشاره کرد: من هشت سال پیش به دلیل آلودگی هوا ضربهای به ریهام خورد که دیگر خوب نمیشود و حالا من که به اندازه دوندههای مسابقه دوومیدانی نفس داشتم، برای بالا رفتن از پلهها هم نفسم میگیرد.
او سپس نسبت به قوانینی مانند معاینه فنی خودروها که پنج ساله تعیین شدهاند انتقاد کرد و گفت: اگر بگویند شهری هست که در زمستانها اتفاقی برایش میافتد و مانند این که زامبیها حمله کرده باشند روزی 249 نفر کشته میشوند، مانند یکی از وحشتناکترین فیلمهای علمی تخیلی میشود در حالی که ما در چنین شرایطی زندگی میکنیم ولی آن را نادیده میگیریم.
کیانیان در ادامه به بیماریهای ناشی از آلودگی هوا هم اشاره کرد و گفت: سونامی سرطان، تولد کودکان کمتوان ذهنی و بسیاری از بیماریهای دیگر یک فاجعه عظیم ملی است که نباید به سادگی از کنار آن بگذریم. ما به ستادی قدرتمند و متشکل از هر سه قوه نیاز داریم تا به این موضوع رسیدگی شود.
کیانیان سپس ادامه داد: وقتی دو نفر قلیان میکشند، این همه سر و صدا راه میافتد اما روزانه بدتر از قلیان را به خورد آنها میدهیم و کسی چیزی نمیگوید. چه چیزی باعث میشود این موضوعات نادیده گرفته شوند؟
او به موضوع بنزین هم اشاره کرد و گفت: زمانی از این بنزین به عنوان افتخار ملی یاد میشد اما الان فهمیدیم که باید جمع شود. من شنیدهام که در بعضی مناطق بنزین استاندارد ارائه میشود اما چرا همین مساله هم با مردم در میان گذاشته نمیشود که در کدام مناطق بنزین استاندارد است و در کدام مناطق نیست؟
رضا کیانیان در پایان حرفهایش هم گفت: دارند ما را میکشند اما کسی رسیدگی نمیکند.
موتورسیکلتها سه برابر خودروهای استاندارد آلایندگی تولید میکنند
پس از آن، رضا شهیدزاده، قائم مقام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران درباره آلودگی هوا گفت: سالهاست راجع به این موضوع صحبت میکنیم و حالا دیگر راهکارهای قطعی مشخص است اما شاید مشکل اینجاست که این راهکارها اجرایی نمیشوند. ما مدتهاست وضعیت آلودگی هوا را پایش میکنیم و بررسی میکنیم که این آلایندهها چه مواردی هستند. قدمهای زیادی هم برداشته شده و میدانیم آلایندههای هوا چه مواردی هستند اما عزم ملی میخواهد.
او با بیان این که حل مشکل آلودگی هوا فقط کار یک سازمان یا یک قوه نیست، گفت: چه از لحاظ قانونگذاری و چه اجرا در دولت و چه برخورد و نظارت کارهای زیادی هست که میشود انجام داد. شاید اصلیترین مشکل ذرات معلق باشد مخصوصا ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون که داخل نای میرود و میتواند از پرزهای نای عبور کرده، وارد خون شود و مشکلاتی را ایجاد کرد.
شهیدزاده به این اشاره کرد که اکنون مهمترین مشکلات ما خودروهای دیزل، خودروهای بنزینی و فرسوده و موتورسیکلتها هستند گفت: یک موتور در بهترین و سالمترین حالت سه برابر خودروهای استاندارد آلایندگی تولید میکند در حالی که بدون واهمه تعداد موتورسیکلتها را افزایش میدهیم.
بهره هوشی کودکان اطراف فرودگاه مهرآباد کمتر است
سپس حشمتالله بسطامی، سخنگوی مرکز کنترل کیفیت هوای تهران گفت: ما از آلودگی هوا و آلودگی صوتی و عواقبی که میتوانند داشته باشند غافلیم. ما تحقیقی انجام داده و دیدیم بهره هوشی کودکانی که در اطراف فرودگاه مهرآباد زندگی می کند کمتر از سایر کودکان شهر است ضمن اینکه نوزادانی که در این منطقه به دنیا می آیند دارای وزن کمتری هستند و کیفیت تحصیلی در اهالی این منطقه پایینتر از سایر مناطق است.
او در ادامه گفت: باید از وزارت بهداشت پرسید چرا آمار مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا اعلام نمیشود؟ داریم سرمایههای ملیمان را از دست میدهیم. امروز عزت الله انتظامی که یک سرمایه ملی است، به دلیل آلودگی هوا در بستر بیماری است، جمشید مشایخی به شمال کشور سفر کرده است و رضا کیانیان هم امروز گفت 8 سال است به خاطر آلودگی دچار مشکل تنفسی شده است.
بسطامی با اشاره به این که خودروهای فرسوده 20 برابر سایر خودروها آلودگی ایجاد می کنند، تاکید کرد: کشورهای دیگری هم که این مشکل را داشتند توانستند با یک برنامه علمی مشکلشان را حل کنند مانند مکزیکوسیتی؛ اما متاسفانه ما امروز نه تنها مشکل آلودگی هوا را حل نکردیم بلکه آن را از تهران به شهرهای دیگر هم صادر کردیم.
سخنگوی مرکز کنترل کیفیت هوای تهران همچنین گفت: مطالبات مردمی در این زمینه باید افزایش پیدا کند. آلودگی هوا عزم ملی میخواهد و علاوه بر مسئولان شهروندان نیز باید مطالباتشان را در این زمینه افزایش دهند. مردم باید سهم نفس کشیدنشان را بخواهند و این موضوع نباید تقابل تلقی شود.
از سال 1350 درباره آلودگی هوا جلسه تشکیل میشود
محمد رستگاری، معاون نظارت و پایش محیط زیست استان تهران هم مسئول دیگری بود که در این نشست درباره موضوع آلودگی هوای تهران صحبت کرد. او که گفت آلودگی هوا متعلق به دیروز و امروز نیست و از سال 1350 درباره این موضوع جلسه تشکیل میشود، ادامه داد: در کنار مساله بنزین و خودرو، یکی از مواردی که باید به آن توجه کرد جمعیت بیش از حد منطقه است. تهران بیش از سه یا چهار میلیون نفر ظرفیت ندارد اما میبینیم که این تعداد جمعیت با این تعداد خودرو در آن ساکند.
او سپس ابراز امیدواری کرد که با کارهایی که در حال انجام است، در سالهای آینده در وضعیت بهتری قرار داشته باشیم. رستگاری درباره این اقدامات گفت: قول داده شده که از سال آینده تمام بنزینی که در تهران توزیع میشود به استاندارد یورو 4 برسد و خودروها هم یورو 4 شوند. اما در عین حال این کارها تمام مشکلات را حل نمیکند و نیازمند مشارکت مردم هستیم چرا که باید خودروهایی که استانداردهای لازم را ندارند از رده خارج شوند.
او درباره پیشنهاد رضا کیانیان درباره تشکیل یک جلسه اضطراری برای آلودگی هوا هم گفت: اتفاقا آقای روحانی دستور تشکیل جلسه شورای عالی محیط زیست را با موضوع آلودگی هوا دادهاند.
ای کاش موضوع آلودگی هوا سیاسی نباشد
محمد اصغری، کارشناس هواشناسی هم که در این نشست حضور داشت گفت: ما باید این را بپذیریم که وقتی در موضوعی کشورهای دیگر از ما جلوترند، باید از آنها الگوبرداری کنیم.
او با انتقاد از نابود کردن فضای سبز در شهرها و حاشیه آنها گفت: این که امسال چرا از عراق ذرات گرد و غبار به سمت ایران روانه نشدند موضوع مهمی است که باید به آن توجه کنیم. امسال در آنجا بارندگی صورت گرفت و فضای سبز رشد پیدا کرد و ذرات غبار جابجا نشدند اما میبینیم که در تهران و شهرهای حاشیه آن روز به روز بلندمرتبهسازیهای بیشتری اتفاق میافتد و فضای سبز را نابود میکنیم و وضعیت هوای شهرمان روز به روز بدتر میشود.
او همچنین گفت: من روزی را آرزو میکنم که موضوع آلودگی هوا یک موضوع سیاسی نباشد و راهکارهایی که برای آن در نظر گرفته میشود با آمدن و رفتن دولتها عوض نشود بلکه ادامه پیدا کند تا اوضاع بهتر شود.