«سرمایه فرهنگی» آموزش زبان مادری

 روزنامه شرق - ابراهیم صالحی . استاد علوم‌تربیتی دانشگاه مازندران

یکی از مهم‌ترین وظایف وزارت آموزش‌وپرورش حفظ هویت ملی و پاسداری از میراث‌فرهنگی کشور است. جدیدترین تحقیقات از مهم‌ترین کارکردهای آموزش‌وپرورش در کشورها نشان می‌دهد که پاسداری از میراث‌فرهنگی همواره باید جزو وظایف اصلی آموزش‌وپرورش باشد تا بتواند باعث ایجاد سرمایه فرهنگی در میان افراد یک جامعه شود.

 در خبرها آمده است که سرپرست آموزش‌وپرورش، آموزش زبان مادری در مدارس را به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین اولویت‌های خود معرفی کرده است. این خبر در نوع خود می‌تواند درصورت اجرایی‌شدن یکی از مهم‌ترین اقدامات آموزش‌وپرورش طی سال‌های گذشته باشد. چرا که آموزش زبان مادری با توجه به تاکیدات نهادهای بین‌المللی و منابع علوم‌تربیتی می‌تواند نقش مهمی در جنبه فرهنگی و اجتماعی و فردی دانش‌آموزان ایفا کند.

در زمینه‌ جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی نتایج جدیدترین تحقیقات نشان می‌دهد که زبان مادری با توجه به قدرت نفوذ خود در میان افراد باعث افزایش سرمایه فرهنگی افراد جامعه می‌شود. بر همین اساس بررسی‌ها نشان می‌دهد افرادی که دارای سرمایه فرهنگی بالا در جامعه هستند در ابتدا هویت شخصی و اجتماعی بهتری به دست می‌آورند و در ادامه می‌تواند باعث جای‌یابی مناسب آنها در جامعه شود.

 این مساله حتی باعث افزایش کیفیت آموزش در مدارس نیز می‌شود. چرا که باز هم نتایج تحقیقات نشان می‌دهد دانش‌آموزانی که دارای سرمایه فرهنگی و اجتماعی بالاتر و هویت تثبیت‌شده‌تری هستند موقعیت تحصیلی بهتری را تجربه می‌کنند. جنبه امیدوارکننده دیگر این خبر تاثیرات فردی آن بر دانش‌آموزان است.

همچنین ثابت شده است که زبان مادری قدرت یادگیری را در میان افراد افزایش می‌دهد و منجر به تقویت آموزش در مدارس می‌شود.  نکته دیگر این است که یکی دیگر از کارکردهای مهم آموزش‌وپرورش توجه به ابعاد تربیتی در میان دانش‌آموزان است. به‌طوری‌که زبان مادری همزمان که می‌تواند باعث رشد فرهنگی فرد شود می‌تواند باعث افزایش اعتمادبه‌نفس او در مدرسه و جامعه باشد.

 از نظر روانی نیز این قضیه می‌تواند به رشد روانی کودکان کمک کند. با این حال به نظر من قاطبه استادان علوم‌تربیتی در کشور نسبت به آثار مثبت آموزش زبان مادری در مدارس کشور واقف هستند و می‌توان این طرح را به‌عنوان یکی از امیدوارکننده‌ترین طرح‌ها در آموزش‌وپرورش معرفی کرد. همچنین پیشنهاد می‌شود که وزارت آموزش‌وپرورش به‌دور از نگاه سلیقه‌ای بتواند با پشتیبانی مراکز دانشگاهی معتبر زیرساخت‌های کافی برای اجرای این طرح‌ را مهیا کند