نیویورک تایمز: فرصتی حقیقی برای تغییر در روابط ایران و آمریکا به وجود آمده است

 روزنامه نیویورک تایمز با اشاره به تبادل نامه بین رییسان جمهور ایران و آمریکا که در هفته اخیر آشکار شد، نوشت که هیچ یک از رییسان جمهور قبلی آمریکا به اندازه باراک اوباما به قدرت کلمات مکتوب ایمان نداشتند و تبادل این نامه‌ها نشان دهنده اهمیتی است که رییس‌جمهور آمریکا برای دیپلماسی مستقیم قائل است.

به گزارش ایسنا، روزنامه نیویورک تایمز در این گزارش نوشت: هسته‌ تلاش‌های دیپلماتیک ایران، پروسه‌ای که شامل آزاد کردن یازده زندانی سیاسی و اظهاراتی آشتی‌جویانه از جانب مقام‌های عالیرتبه ایرانی است، تبادل نامه‌ بین باراک اوباما، رییس‌جمهور آمریکا و حسن روحانی همتای ایرانی وی است که توسط هر دو کشور تایید شده است.

این روزنامه در ادامه نوشت: انتخاب روحانی در ماه ژوئن امید به اینکه دیپلماسی بتواند به بن‌بست مربوط به برنامه هسته‌یی ایران پایان بدهد را افزایش داد. ولی این نامه‌ها و امید محتاطانه‌ای که ایجاد کرده‌اند نشان می‌دهد که یک فرصت واقعی برای تغییر به وجود آمده است.

روحانی در گفت‌وگو با شبکه خبری ان‌.‌بی‌.سی نیوز که روز چهارشنبه پخش شد، گفت که لحن نامه اوباما «مثبت و سازنده» بود و افزود: این می‌تواند گام‌هایی مثبت و ظریف برای یک آینده بسیار مهم باشد.

اوباما نیز در گفت‌وگو با شبکه خبری اسپانیایی زبان تلموندو گفت که شواهد نشان می‌دهد که روحانی «کسی است که به دنبال آغاز گفت‌وگو با غرب و آمریکا است، طوری که در گذشته شاهد آن نبوده‌ایم. بنابراین این را آزمایش می‌کنیم».

کاخ سفید از گفت‌وگو درباره محتوای نامه اوباما به روحانی خودداری کرده است. ولی یک مقام عالیرتبه دولت این کشور گفت که این نامه انعکاس نظر اوباما درباره اینکه باید روحانی را «بسیار جدی» گرفت، بود. بخشی از دلیل نظر اوباما در این زمینه این است که به نظر می‌رسد روحانی در داخل ایران اختیارات گسترده‌ای دارد.

نیویورک‌تایمز در ادامه نوشت:‌ این اولین باری است که اوباما مستقیما به رییس‌جمهور ایران نامه می‌نویسد نه به رهبر معظم این کشور. این نشان می‌دهد که کاخ سفید باور دارد که آیت‌الله خامنه‌ای حداقل فعلا به روحانی این اختیار را داده است که به دنبال گفت‌وگو با غرب باشد.

ری تاکیه، یک کارشناس امور ایران در شورای روابط خارجی در این باره، گفت: موضع قبلی دولت آمریکا این بود که ما با کسی گفت‌وگو می‌کنیم که تصمیم‌گیرنده باشد. اکنون آنها در حال فرستادن نامه به روحانی هستند.

نیویورک تایمز در ادامه گزارشش نوشت: یک تفاوت مهم دیگر این است که تبادل نامه بین سران دو کشور به دنبال توافق دولت آمریکا با روسیه برای تحقق انتقال مسالمت‌آمیز تسلیحات شیمیایی سوریه انجام می‌شود. تحلیلگران معتقدند که برای تحقق این طرح بهتر است از ایران، قوی‌ترین متحد منطقه‌ای دولت بشار اسد، رییس‌جمهور سوریه کمک گرفت تا نقشی سازنده را ایفا کند.

در ادامه این گزارش می‌خوانیم: اینکه چنین چیزی امکان‌پذیر است یا خیر هنوز مشخص نیست ولی این احتمال چارچوب دیپلماتیک وسیع‌تری را در اختیار اوباما قرار می‌دهد تا تحت این چارچوب با روحانی تعامل داشته باشد. آمریکا به طور کلی همیشه روی مذاکره با ایران منحصرا درباره برنامه هسته‌یی‌اش اصرار داشت و این باعث شده است که دو طرف پس از درگیری‌های اجتناب‌ناپذیر درباره تعداد سانتریفیوژها یا میزان اورانیوم غنی شده‌ای که ایران در حال تولید آن است، چیز بیشتری برای گفتن نداشته باشند.

تریتا پارسی، رییس شورای ملی ایرانی آمریکایی در این باره گفت: اوباما در واقع به خاطر اتفاقی که در سوریه افتاد درگیر دیپلماسی شده است.

رسانه‌های خبری ایرانی گزارش داده‌اند که نامه اوباما شامل درخواستی برای تعامل مجدد، پیشنهادی که بسته به چگونگی پیشرفت مذاکرات حاکی از تمایل واشنگتن به رفع تحریم‌ها است و درخواستی برای آغاز مذاکرات مستقیم بین واشنگتن و تهران بود، چیزی که به گفته دیپلمات‌ها برای رسیدن به یک توافق هسته‌یی حیاتی است.

روزنامه نیویورک تایمز در ادامه نوشت: هیچ یک از این موارد نباید چندان تعجب‌برانگیز باشد. آمریکا از مدت‌ها پیش به مذاکرات مستقیم با ایران تمایل داشته است. سوال مهم‌تر این است که آیا روحانی در موقعیتی قرار دارد که در زمینه برنامه هسته‌یی ایران دست به مصالحه بزند یا خیر؟ اگر قرار باشد مذاکرات آغاز شوند مهارت‌های اوباما در زمینه نامه‌نویسی ممکن است بار دیگر نقشی ایفا کند.

به گفته دنیس راس، مشاور پیشین اوباما در زمینه ایران در کاخ سفید، «مکاتبات ریاست‌جمهوری اغلب در مذاکرات به عنوان روشی برای اطمینان دادن یا شفاف‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد».

راس گفت که تکیه رییس‌جمهور آمریکا به نوشتن نامه به سران ایران منطقی است، زیرا با توجه به فقدان یک رابطه رسمی «روش‌های خودمختارانه کمی برای انتقال پیام به طوری که کاملا تحت کنترل ما قرار داشته باشد وجود دارد».

مشاوران اوباما می‌گویند که این نامه‌ها علاوه بر آن نشان دهنده ارزشی است که اوباما برای دیپلماسی مستقیم قائل است.

در پایان این گزارش می‌خوانیم: اوباما و روحانی هر دو قصد دارند در روز سه‌شنبه در نشست مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کنند. آیا آنها به سراغ شکل مستقیم‌تری از دیپلماسی خواهند رفت و شخصا با یکدیگر صحبت خواهند کرد؟ کاخ سفید می‌گوید که چیزی برنامه‌ریزی نشده است. به هر حال در حال حاضر دیپلماسی نامه‌نگاری اوباما هدف اساسی هر نامه‌ نوشتنی را تحقق بخشیده است. نامه‌اش جواب دریافت کرده است.