سفیر پیشین ایران در فرانسه گفت: مناسبات ایران و مصر دستخوش تصمیمات نسنجیده و شتابزده شده است.
به گزارش ایسنا، سیدصادق خرازی که روز سهشنبه در نشست "بررسی تحولات مصر" در موسسه دیپلماسی ایرانی سخن میگفت، افزود: اخوانالمسلمین با گذر از ادوار تاریخی خود، پس از یازده سپتامبر به عنوان قطب قابل اعتماد غرب در برخی از کشورهای اسلامی ایفای نقش میکند. باید درک کرد که تحول فکری و استراتژیکی در فکر غرب سیاسی رخ داده است و آن هم نگاه ایجابی به جریانات و مکتبهای فکری و سیاسی که در پی تحولات دمکراتیک برای تغییر ماهیت قدرت هستند پدید آمده است. یازده سپتامبر نقطه عطف تغییر نگاه و توجه جدی به نهضتها و نحلههای سیاسی است که در پی دیالوگ و گفتوگو بودند.
او افزود: یکی از این نهضتهای سیاسی و فعال در دنیای اسلام نیز اخوانالمسلمین بوده است که سالهای زیادی در پی رسیدن به قدرت بوده است. اخوان المسلمین با گذر از ادوار تاریخی و با عبور از اخوان جهادی به اخوان دموکراسیخواه، اعتماد نسبی غرب را آن هم به عنوان گزینه مواقع اضطرار در تحولات اجتماعی و فکری به دست آورد و نتیجه این تحولات را بهصورت تدریجی در قطر، ترکیه، فلسطین و و حتی اندونزی و سرزمینهای دیگر دنیای اسلام به ویژه در مصر شاهد هستیم که آنها با تعامل و دقتی خاص اخوان را مدیریت کردهاند و اتفاقاً اخوانالمسلمین نیز در نقطهای ایفای نقش میکند که خواست منافع غرب است.
این چرخش ذاتاً در تعارض و دوگانگی منافع غرب و ایالات متحده نبوده و نخواهد بود.آنها مسیری که دوست دارند بروند را میروند. در این مسیر جهاد سیاسی و تضاد منافع با منافع استراتژیک آمریکا دیده نمیشود. فضای جدیدی است که در حال پوست انداختن و خارج شدن از تفرعن قدرت سیستم سیاسی مبارک است. گزینه دیگری در ارایه تعریف متفاوت از منافع ملی با قدرتهای درون و بیرون منطقه ندارد. اشتراک منافع خواست قدرتهای دخیل در تحولات درون مصر است.
خرازی ادامه داد: همانگونه که تحولات اقتصادی- صنعتی در جهان در اواخر دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ به جمعبندی رسید که صنعت خودروسازی برای مدیریتهای تکنولوژیهای برتر در جهان باید به دنیای دیگری برود و دنیای سوم را از تکنولوژی خودرو برخوردار کردند و با آن سخاوتمندانه برخورد کردند، در دنیای سیاست نیز چنین فکری را ایجاد کردند که با الگوسازی از این نهضتهای فکری که بتوانند مدیریتشان کنند پیش روند.
مشاور رییسجمهور پیشین کشورمان اضافه کرد: آنها با اردوغان اسلامگرا و دموکراسیخواه منافعشان را در ترکیه بهتر جلو بردند تا با نظامیان سنتی که تبلور نظام لاییک بودند. به مراتب اردوغان از نظامیها و لاییکهای ترکیه به منافع غرب نزدیکتر خود را نشان داده است. ضمن این که هزینه آن نیز برای دنیای غرب کمتر است. به هر حال این اسلامخواهان به جای این که اسلحه به دست بگیرند زبان گفتوگو دارند و به جای این که در جهت تنازع و تقابل با غرب باشند دور میز مذاکره تامین کننده منافع غرب شدهاند.
او تاکید کرد: تحول استراتژیکی در دنیای غرب صورت گرفته است که در آن به جریانهای معتدل که در دنیای اسلام ثبت شدهاند میدان میدهد و با آنها گفتوگو میکند. خرازی اظهار کرد: اخوانالمسلمین به دلیل پایگاه سنتی و تاریخی که در مصر دارد قابل حذف شدن نیست. شایدبه دلیل مدیریت ناتوان قدرت را واگذار کند اما همواره در صحنه سیاسی مصر حضور خواهد داشت. این که تصور کنیم با رفتن مرسی، اخوانالمسلمین صحنه را میبازد درست نیست. اخوان در سیاست حضور دارد و نفس پتانسیلهای اخوانالمسلمین در مصر و دنیای اسلام مهمترین ابزار قدرت برای یک حزب سیاسی است که فرای جدولبندیهای سیاسی و مرزها توانسته است نقشآفرینی داشته باشد.
مشاور رییسجمهور پیشین کشورمان ادامه داد: به نظر میرسد در پشت پردههای مذاکرات سیاسی، مرسی تضمینهای لازم را به قدرتمندان غربی داده است که در جهت منافع آنها عمل کند و در جهت مخالف منافع آنها گامی بر نمیدارد اما ناچار است که یکسری مانورهایی را بدهد و از نحوه مذاکراتش با آمریکا و اروپا کاملا محسوس است که میخواهد هم ناسیونالیستها را کنترل کند و هم رقبایش را در داخل مهار کند.
وی با اشاره به مناسبات ایران و مصر، گفت: متاسفم که مناسبات ایران و مصر دستخوش تصمیمات نسنجیده و شتاب زده شده است. آن زمان که لحظهای تصمیم میگیرند که یک شبه رابطه را درست میکنند و طرف مقابل نه تنها استقبال نمیکند بلکه چند گام عقبتر میگذارد و شرطهای نامربوط مطرح میکند نتیجهاش همین میشود که میبینیم. با سهلانگاری نمیتوان میدان پیچیده سیاست خارجی را مدیریت کرد. وقتی خود آقایان موقعیت استثناییمان را جدی نمیگیرند و یا در رقابتهای منطقهیی اعتماد بهنفس لازم را نداریم چنین نتیجهای میدهد که ایران با ظرفیت استراتژیکی که در جغرافیای سیاسی منطقه دارد نمیتواند از ظرفیتهای بینظیر خود استفاده کند.
خرازی تاکید کرد: آن چه که مهم است خویشتنداری است از هر نوع تعجیل و رفتار احساسی در مناسبات ایران و مصر. ایران دارای ظرفیتهای بسیار زیادی است که مصر بدان نیاز دارد. سفیر پیشین ایران در فرانسه گفت: اولویت اول ما در مناسبات با مصر، اولویت فرهنگی، سپس سیاسی و بعد اقتصادی است. هنوز اولویتهای ما با مصر سیاست گذاری نشده است و نتوانستهایم آن را تعریف و یا باز تعریف کنیم.
او ادامه داد: رفتار مرسی در ماجرای اجلاس غیرمتعهدها در تهران رفتار درستی نبود. هر کسی جایگاه مشخصی دارد. وقتی افراد شتابزده عمل میکنند این گونه میشود که مصر مبارک با مصر مرسی هیچ تفاوتی برای ایران پیدا نکرده است و تحولی در آن رخ نداده است. شاید یکسری مذاکراتی انجام شده اما هیچ کدام مذاکرات استراتژیکی نبوده است زیرا مناسبات سیاسی بین دو کشور نیازمند بازنگری اساسی است. به زعم من گفتوگوها در سطح عالی نبوده است و متاسفانه رفتار مصریها به گونهای است که آنها ما را ابزار معاملهشان با غرب کردهاند.
خرازی تاکید کرد: مهمترین عنصر در مناسبات خارجی ما، خویشتنداری از شتابزدگی و نگاه عمیق و استراتژی به ویژه در قبال کشورهایی مانند مصر است. مشاور رییسجمهور پیشین کشورمان در پایان تاکید کرد: سه کشور ایران، مصر و ترکیه اساس خیمه خاورمیانه را بنا کرده بودند که از نظر تاریخی، تمدنی و فرهنگی و حتی مذهبی این سه کشور معیار و محور تحولات سیاسی و جغرافیای سیاسی در ۲۰۰ سال گذشته بودهاند.