اقدام انسانی در وزارت راه

عصرایران - خبری که در پایان هفته از سوی وزارت راه و شهرسازی اعلام شد ، هر چند همانند خبرهای سیاسی جامعه سیاست زده ما در کانون توجهات قرار نگرفت اما به معنای کامل کلمه ، "خبر خوش" بود و "انسان دوستانه".

 خبر این است: " از 15 بهمن سیستم (ETC) عوارضی آزاد راه تهران – قم آغاز به کار می کند . در این سیستم خودروهایی که از عوارضی های آزاد راه ها عبور می کنند ، با چسباندن برچسب خاصی به شیشه خودرو ، بدون توقف از آن عبور می کنند و سیستم به طور خودکار آن برچسب را خوانده و مبلغ عوارض را کم می کند. قرار است این سیستم در بقیه آزادراه ها و اتوبان های کشور راه اندازی شود."


"خوش" و " انساندوستانه" بودن این خبر از آن جهت است که همین الان که شما در حال خواندن این خبر هستید ، تعداد قابل ملاحظه ای از هموطنان مان به دلیل فقدان این سیستم ، در گورستان ها آرمیده اند که آخرین سانحه بزرگ مربوط به آن در نهم فروردین امسال رخ داد و طی آن 39 نفر کشته و زخمی شدند.
 
قضیه از این قرار بود که یک دستگاه اتوبوس مملو از مسافر در عوارضی اتوبان قم - کاشان متوقف شده بود که ناگهان یک کامیون از پشت به آن می کوبد و در این بین یک پراید هم آسیب می بیند و عوارضی ، رنگ خون به خود می گیرد.

در مهر ماه سال 89 هم در عوارضی کرج - قزوین ، اتوبوسی برای عبور از محل اخذ عوارض بزرگراهی ، سرعت خود را کم کرده بود که ناگهان تریلری با سرعت از پشت به آن برخورد کرد و آنچه نباید رخ می داد به وقوع پیوست: 14 ایرانی کشته و 31 نفر هموطن دیگر مجروح شدند.


در آن زمان (ششم مهر 89) عصرایران نوشت:
 « واقعیت این است که وجود پدیده ای به نام "ایستگاه دریافت عوارض بزرگراهی" سال هاست که در این مملکت قربانی می گیرد و فاجعه عوارضی قزوین - کرج ، نه اولین حادثه از نوع خود بود و اگر فکری اساسی به حال این موضوع نشود ، آخرین بار نیز نخواهد بود.

هم اکنون در بسیاری از کشورها و حتی در ممالک عربی دور و بر خودمان ، عوارض بزرگراهی ،  نه با شیوه فشل و قدیمی " توقف - پرداخت - دریافت رسید" که با بهره گیری از سیستم های الکترونیک از صاحبان خودروها اخذ می شود.

آنها به جای این که در بزرگراه ها جایگاه درست کنند و دهها نفر نیرو استخدام نمایند و خودروها را متوقف و ایجاد صف نمایند ، تمام خودروهای شان را به "تگ های الکترونیک"(ترانسپوندر) مجهز می کنند که مانند برچسب کوچکی روی شیشه خودروها یا پشت آینه آنها نصب می شود.

سپس در جاهایی که باید عوارض اخذ شود ، به جای ایستگاه های عریض و طویل عوارضی ،سیستم های بی سیم تعبیه می کنند که خودروها با همان سرعت مثلاً 120 کیلومتر از زیر آن رد می شوند و در همان لحظه ، حساب مالک خودرو ، به اندازه مبلغ عوارض بدهکار می شود.
در این روش ، نه توقفی هست ، نه تصادفی و نه صف و اتلاف وقت و منابع مادی و انسانی.

جالب اینجاست که برخی برآوردها حاکی از ان است که میزان هزینه های ناشی از توقف خودروها در پشت ایستگاه های عوارضی مانند هزینه های  اتلاف وقت ، استهلاک خودرو ، سوخت ، دستمزد عوامل انسانی ، نگهداری ایستگاه و ... در بسیاری از مواقع ، مجموعاً رقمی بالاتر از مبلغ عوارضی است و اگر اساساً هیچ گونه عوارضی اخذ نشود ،بیشتر به نفع اقتصاد ملی است! »


 عصرایران بعد از تصادف خونین عوارضی قم - کاشان ، بار دیگر بر لزوم استفاده از "تگ های الکترونیک" در عوارضی ها برای جلوگیری از حوادث مشابه تاکید کرد و جالب اینجاست که همان موقع هم وزارت راه و ترابری سابق ، با ارسال جوابیه ای به عصرایران تقصیرها را به گردن راننده خواب آلود کامیون انداخت و عهده خود را مبرا کرد.

اینک اما نیکبختانه پیشنهاد عصرایران بعد از قریب به دو سال نوشتن و فریاد زدن محقق شده است و این خبر از آن نظر اهمیت انسانی دارد که می تواند جان خیلی ها را در آینده نجات دهد.

با این اوصاف هنوز، طرح ناقص است زیرا اولاً شامل همه خودروها نمی شود و ثانیاً تنها در یک آزاد راه اجرا می شود. البته انتظارنیست که از روز اول همه خودروها و همه اتوبان ها و آزادراه ها مجهز به این سیستم شوند ؛ بالاخره هر کاری نقطه شروعی دارد و امیدواریم این نقطه شروع ، عقیم نماند و از این پس شاهد توقف در اتوبان ها برای پرداخت عوارض و اتلاف وقت و انرژی و حوادث احتمالی نباشیم.

در کنار همه نقدهایی که به دستگاه های دولتی وارد می کنیم ، باید کارهای مثبت شان را نیز ذکر کنیم و تقویت نماییم . راه اندازی سیستم الکترونیک عوارض اقدام مثبتی است که قطعاً ناجی جان انسان های زیادی در گذر زمان خواهد شد و کسی چه می داند شاید من و شما در یکی از سال هایی که می آید بی آن که بدانیم نجات یافته این طرح باشیم.