چینی ها مشاغل کرمان را هدف گرفته اند

مهر: در حالی کرمان در رتبه 23 کشور در زمینه نرخ بیکاری قرار دارد که یکی از مهمترین دلایل افزایش این نرخ وجود اتباع خارجی در کرمان است که در این میان 90 درصد این مشاغل در اختیار افاغنه و 10 درصد در اختیار چینی ها است.

یکی از مهمترین نیازهای جامعه ایجاد اشتغال پایدار و توسعه زمینه های تولید و پیشرفت در ابعاد مختلف است در واقع اشتغال پایدار شاخص پیشرفت صنعتی و اجتماعی هر کشور محسوب می شود و تلاش در زمینه اشتغال جوانان از مهمترین اهداف هر سیستم دولتی محسوب می شود.

در این میان استفاده از پتانسیل های بالقوه هر منطقه و حذف فاکتورهایی که تاثیر منفی بر شاخص اشتغال پایدار می گذارد در واقع مهمترین راهکار در زمینه ایجاد شغل است.

شغل نه تنها از ابعاد اقتصادی بسیار مورد توجه است بلکه در زمینه پیشرفتهای اجتماعی و فرهنگی هر جامعه و امنیت روانی نیز تاثیر گذار است.

نرخ بیکاری 13.8 درصدی در کرمان

طبق آخرین اعلام مرکز آمار کشور هم اکنون نرخ بیکاری در استان کرمان که عنوان بزرگترین استان کشور را نیز با خود یدک می کشد 13.8 درصد است و با کسب این رقم در واقع کرمان رتبه بیست و سوم را در بین استانها کشور به خود اختصاص داده است.

در این آمار یزد با 7.4 درصد کمترین نرخ بیکاری را دارد و در فارس با 20.6 بیشترین نرخ بیکاری را به خود اختصاص داده است.

با نگاهی گذار به این جدول متوجه می شویم که تنها استانهای محدودی از وضعیت بهترین نسبت به کرمان برخوردار هستند و این وضعیت لزوم آسیب شناسی جدی اشتغال پایدار در کرمان را گوشزد می کند.

اما در استانی مانند کرمان چه عاملی می تواند بیشترین تاثیر را در افزایش نرخ بیکاری داشته باشد این مهمترین سوالی است که کارشناسان و مسئولان این امر باید پاسخگو باشند.

طبق الگوی ملی بیشترین سهم اشتغال در کشور در بخش خدمات وجود دارد و بخشهای صنعت و کشاورزی در رده های بعدی قرار دارند اما با نگاهی گذرا به سرمایه گذاریهای صورت گرفته در کرمان و پتاسیلهای موجود به خوبی می توان دریافت که این الگو در استان برعکس است یعنی اشتغال در بخش کشاورزی و صنایع وابسته به آن در صدر قرار گرفته است و از سوی دیگر مردم کرمان به دلیل وجود نیروی کار خارجی ارزان قیمت و در دسترس به مرور زمان عادت انجام کارهای سخت را از دست داده اند.

لزوم برنامه ریزی برای ایجاد مشاغل پایدار

از سوی دیگر هدف گذاری های دو سال اخیز در راستای ایجاد اشتغال نیز نتوانسته است اشتغال در کرمان را در جایگاه مطلوب قرار دهد زیرا اصولا مشاغل ایجاد شده در این طرحها که اکثرا در بخش کشاورزی نیز انجام شده است پایدار نیستند و بیشتر به مشاغل فصلی در ایام کشاورزی و یا مشاغل مرتبط با ساخت و ساز هستند که عملا جز مشاغل پایدار محسوب نمی شوند و خود موجب می شوند نرخ اشتغال در تابستان افزایش و در زمستان کاهش یابد.

در سال جاری نیز ایجاد 73 هزار شغل در استان کرمان به یکی از اهداف تبدیل شده است که امید می رود مشاغل ایجاد شده در این طرحها پایدار و متناسب با تعریف صورت گرفته از کار دراز مدت باشد.

نیروی کار خارجی مهمترین عامل تاثیر گذار منفی بر اشتغال کرمان

اما آنچه که بیشترین تاثیر را بر امر اشتغال در استان کرمان دارد وجود گسترده اتباع خارجی در این استان است که به گفته کارشناسان حضور این افراد که متاسفانه در اکثر موارد نیز به صورت غیر مجاز در استان انجام شده است توانسته است به مرور زمان عادتهای شغلی کرمانیها را تغییر دهد به گونه که مردم عادت کرده اند کارهای سخت را انجام ندهد و این کارهای را از نیروهای کار خارجی طلب کنند.

179 افغانی در کرمان حضور دارند

طبق آمار ارائه شده در استان کرمان نزدیک به 179 هزار تبعه افغانی وجود دارد که تنها 76 هزار نفر از این افراد مجاز به اقامت در استان هستند و بقیه به صورت قاچاق وارد کرمان شده اند.

این افراد بخش قابل توجهی از اشتغال کرمان را به خود اختصاص داده اند اما در این میان آمار قابل توجهی نیز در خصوص اتباع چینی شاغل در کرمان وجود دارد به گونه ای که طی سالهای اخیر حضور غیر محسوس این افراد نیز در بازار کار کرمان افزایش یافته است و از مجموع شغلهایی که در این استان در دست اتباع خارجی قرار دارد 10 درصد مشاغل در اختیار چینی ها است.

هر چند که به سادگی در استان کرمان می توان نیروی کار پاکستان، هند و کشمیر را نیز مشاهده کرد.

نیروی کار چین با سرمایه و تخصص وارد می شود

الگوی مشاغل اتباع بیگانه در استان کرمان نشان می دهد که نیروی کار چین در اکثر موارد در کارهای تخصصی و تجاری وارد بازار کرمان شده است و در این میان هند نیز در همین راستا گام برداشته است اما در زمینه اتباع افغانی عامل دیگری وجود دارد اکثر این افراد به کارهای سخت و کارگری در استان به خصوص در باغها و مزارع و بخش ساختمان مشغول به کار هستند که بیشترین آسیب از جنبه تعداد مشاغل و همچنین ابعاد اجتماعی و فرهنگی نیز از جانب همین افراد به جامعه وارد شده است.

معاون سیاسی و امنیتی استاندار کرمان تعداد کل اتباع خارجی در استان کرمان را 179 نفر می داند که البته این آمار از سوی مسئولان مختلف به صورت یکسان ارائه نمی شود.

جواد کمالی همچنین از ممنوع شدن حضور این افراد در هفت شهرستان استان کرمان از 23 شهرستان موجود اشاره می کند و می گوید از این تعداد افغانی حاضر در کرمان تنها 76 هزار نفر مجوز ورود به کرمان را دارند و سایر این افراد به صورت غیر مجاز اقامت دارند.

وی همچنین به برخورد با اتباع خارجی غیر مجاز در کرمان خبر داده است و از کارفرمایان خواسته است که از ارائه کار به این افراد که فاقد مجوز کار هستند خودداری کنند.

اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها دستمزد کارگران افغانی را افزایش داد

با اجرای قانون هدفمند شدن یارانه ها همه انتظار داشتند مشکل اتباع خارجی افغانی در استان کرمان حداقل در زمینه اتباع غیر مجاز برطرف شود و جاذبه حضور در استان کرمان برای این افراد کاهش یابد و خود به خود جلوی قاچاق انسان با هدف به دست آوردن شغل بهتر از بین برود اما عملا نه تنها این امر محقق نشده است بلکه همچنان روند حضور اتباع بیگانه در کرمان ادامه دارد و در کنار این روند دستمزد کارگران افغان افزایش یافته است.

نکته قابل توجه اینکه بیشترین سهم اشتغال افاغنه نیز در زمینه تولید محصول پسته است، یکی از کارفرمایان فعال در این بخش در گفتگو با مهر اظهارداشت: در واقع وابستگی انکار ناپذیر صنعت تولید پسته در استان کرمان به نیروی کار خارجی شده است و در اکثر باغهای پسته استان کرمان این افاغنه هستند که امور را در دست دارند.

محمد رحیمی افزود: با اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها یکی از تبعات که انتظار می رفت دیده شود حضور کمتر افاغنه در این مشاغل بود که نه تنها اینگونه نشد بلکه افاغنه با بیان اینکه که نیروی کار ایرانی یارانه می گیرد و این پول به افاغنه اختصاص پیدا نمی کند عملا دستمزدهای خود را افزایش دادند.

وی ادامه داد: عموما نیروی کار داخلی کاری را که افاغنه انجام می دهند ارائه نمی دهند یعنی بازدهی بالایی ندارند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا همه افاغنه ای که در این حوزه مشغول به فعالیت هستند دارای مجوز کار هستند گفت: اگر این چنین بود چرا باید جمعیت افاغنه غیر مجاز حاضر در استان کرمان بیشتر از نیروی کار خارجی مجاز باشد.

بازار کار کرمان همچنان برای افاغنه جذاب است

جاذبه حضور افاغنه در کرمان آنچنان افزایش پیدا کرده است که طبق آمار جمعیت خارجیهای حاضر در برخی شهرستانهای کرمان روز به روز در حال افزایش است به طوریکه در رفسنجان به عنوان یکی از بزرگترین شهرهای استان کرمان نزدیک به 10 درصد جمعیت شهر افغانی هستند همچنین این آمار در شهرکهای حاشیه ای شهر کرمان همچون زنگی آباد و اختیار آباد نیز نگران کننده است.

طبق اعلام مسئولان محلی زنگی آباد آمار افاغنه در برخی مناطق این شهر اقماری کرمان در برخی موارد از ایرانی ها نیز بیشتر شده است.

وقتی کارگران افغانی کارفرمای کارگران ایرانی می شوند!

بطوریکه افاغنه که روزگاری کارگران کارفرمایان ایرانی بوده اند به مرور زمان به کارفرمایان کارگران ایرانی تبدیل شده اند.

سید جواد منصوری، مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان کرمان در خصوص حضور افاغنه در بازار کار کرمان به خبرنگار مهر گفت: افاغنه در استان کرمان بیشتر در مشاغل سخت مشغول به کار هستند و این امر به مرور زمان نیروی کار بومی را عادت داده است که سراغ این مشاغل نرود.

لزوم تغییرعادت کار نیروی بومی در کرمان

وی تصریح کرد: کار در مرغداری ها، کوره های آجر پزی، باغهای پسته، جمع آوری ضایعات، کارهای ساختمانی از این جمله هستند در حالیکه همین کارها درآمدهای بالایی را به همراه دارند که نیروی کار ایرانی از آنها غافل است.

منصوری ادامه داد: بارهای به کار فرمایان اعلام کرده ایم که مطابق قانون کار ایران به کارگیری اتباع خارجی فاقد مجوز کار جرم محسوب می شود و در صورت مشاهده این امر بازرسان اقدام به جریمه کار فرما خواهد کرد.

وی با اشاره به تبعات حضور نیروی کار خارجی از کارفرمایان خواست سعی کنند زمینه های اشتغال را برای نیروهای بومی مهیا کنند.

منصوری در خصوص اشتغال در کرمان گفت: بالاترین نرخ بیکاری در استان کرمان مربوط به افراد تحصیل کرده است و برای حل این مشکل باید دیدگاه این افراد نسبت به کار تغییر کند و به دنبال کار آفرینی با تکیه به تسهیلات موجود باشند.

وی ادامه داد: اکثر این افراد دنبال کارهای پشت میزنشینی در محدوده زندگی خود هستند در حالیکه باید اشتغال به سمت تولید بیشتر برود.

وی از سوی دیگر در مورد زمینه های شغلی برای افرادی که از تحصیلات بالایی برخوردار نیستند گفت: نباید عادت تکیه به نیروی کار خارجی در مشاغل سخت ادامه یابد بلکه باید به سمت فرهنگ سازی پیش برویم که به مرور زمان افراد بومی در این کارها مشغول شوند.