درخشش جهانی "جدایی نادر از سیمین" و لذتی که خیلی ها خود را از آن محروم می کنند

عصرایران ؛ محمد فومنی - جدایی نادر از سیمین - فیلم جدید اصغر فرهادی - اظهارنظرهای متفاوتی را در ماه های  اخیر به خود اختصاص داده است: از تحلیل های سیاسی و اجتماعی تا نقدهای فرمی و به اصطلاح فنی منتقدانی مانند جناب فراستی.

در این بین آنچه بیش از همه مطرح شده ، اظهارنظرهای متفاوت سیاسی از این فیلم متفاوت بود ؛ در ابتدا این فیلم مورد هجوم برخی رسانه ها قرار گرفت و انواع نقدها بود که بر سرو روی لعاب داده اش سرازیر می شد. اتهاماتی از قبیل سیاه نمایی، القای ناامیدی به جامعه، تشویق برای مهاجرت و .... مهمترین نقدهای آنان به شمار می رفت.

برخی از این رسانه ها تحت تاثیر یک فضای احساسی و در بحبوحه حوادث داغ پس از انتخابات این فیلم را نماد حمایت از معترضان قلمداد کردند و تا توانستند از روی بغضی که نسبت به آنها داشتند بر آن تاختند. حتی برخی از آنها در برابر فروش زیاد این فیلم خواستند فیلم اخراجی ها را علم کنند و چند گاهی این دو فیلم نماد طرفداری از دو جریان سیاسی شد و فروش هر کدام به مثابه رفراندومی برای نشان دادن طرفداران هر کدام!
متاسفانه این رسانه ها بر شعله ورتر شدن این فضا کمک زیادی کردند. انقدر این فضا تشدید شد که سخت می شد بدون در نظر گرفتن بار سیاسی موضوع در باره یاین فیلم اظهار نظر کرد.

اما بعد از آنکه هیات انتخاب فیلم ایرانی برای اسکار، فیلم جدایی نادر از سیمین را انتخاب کرد اظهارات معاون سینمایی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بسیار جالب بود:"این فیلم سینمایی تمام شرایط را برای حضور در بخش فیلم‌های غیرانگلیسی زبان اسکار را دارد اما انتخاب یا عدم‌انتخاب این فیلم، نشانه سیاست‌های نظام حاکم آمریکا نسبت به ایران است که می‌خواهند چه سیگنال‌هایی را بدهند. فکر می‌کنم اگر بخواهند دشمنی‌هایشان را ادامه دهند یا تشدید کنند‌، جدایی نادر از سیمین را انتخاب نمی‌کنند.

 به راستی اشکال کار از کجاست و آن همه حمله به این فیلم و این دفاع معاون وزیر از حضور آن در اسکار چه ماجرایی دارند؟
بگذارید چند کلمه هم از خود اصغر فرهادی بشنویم:
"به بهانه و استناد اتفاقاتي که بيرون از ايران براي فيلم افتاده چنين نظري (که فیلم سیاه نمایی می کند) را مي‌دهند. يعني اگرهمين فيلم، با همين مختصات، بيرون ازايران تماشاگري نداشت و به جشنواره‌اي نمي‌رفت، «سياه‌نما»نبود. موضوعشان فيلم نيست، جوايزاست. اول جوايزرا مي‌بينند و بعد در فيلم دنبال دليل جوايز مي‌گردند. از ته به سرحرکت مي‌کنند و چون تنها قادرند هر آنچه در هستي است، ازخدا، دين، اخلاق تا هنر و سينما را از روزنه تنگ سياست ببينند، به اين نتيجه دلخواهشان مي‌رسند که چون اين فيلم خارج از ايران مورد توجه قرارگرفته، پس سياه‌نمايي کرده است."

در این عبارات شاید دغدغه اصلی ما به وضوح مطرح شده و آن نگاه صرفاً‌ سیاسی به هنر است. آنهایی که همه چیز را با عینک سیاست می بینند ، اگر از همان ابتدا به این فیلم در جایگاه یک اثر هنری که یک سری دغدغه های اجتماعی را مطرح می کند پرداخته شده بود امروز برای این شرایط که این فیلم به اسکار رفته و احتمالا جایزه هم بگیرد، انقدر نگرانی نداشتند که اگر جایزه گرفت چه بکنند؟!

سیاست زدگی ، تنها مشکل "جدایی نادر..."‌ و سینمای ایران نیست بلکه آفتی است که بر جان همه ابعاد زندگی امروزین ما ایرانیان افتاده است :‌از دانش و دانشگاه تا هنر و لباس و اقتصاد و... با دید سیاسی به قضایا نگاه می کنند و برای تمام سوالات از عالم سیاست جواب می خواهند! گو این که سیاست امامزاده ای جامع الاطراف است غافل از این که اگر هم چنین باشد شفایی از آن برنمی خیزد!

جدایی نادر از سیمین یک فیلم ایرانی است با تمام ضعف ها و قوت های خود و البته تا کنون نیز علاوه بر موفقیت در اکران داخلی ، در جهان نیز خوش درخشیده است و از این رو هر ایرانی می تواند با موفقیت های فیلمی که نام کشورش را همراه دارد ، خوشحال باشد کما این که از پیروزی های ورزشکارانش خرسند می شود. با این حال سیاسی کاری و همه چیز را سیاسی دیدن ، خیلی ها را از این لذت محروم می سازد.
چه خوب می شود که بتوانیم با حفظ احترام دارندگان همه دیدگاه های سیاسی و فکری ، مرز هنر و سیاست و اشتراکات و افتراقات آنها را بشناسیم و سیاست را از نقد هنر منها کنیم؛ این جدایی مبارک هر چند مطلوب متخصصان امر هم هست اما تا کنون متاسفانه کم به مرحله ی اجرا رسیده و به عبارت دیگر تا به امروز در زمینه هنر، این جدایی، بسیار نادر است... .