رتبه‌ ایران در گردشگری منطقه؛ هیچم!

شرق نوشت:

بر اساس جدیدترین گزارش ارایه شده از سوی سازمان جهانی گردشگری وابسته به سازمان ملل، ایران جایگاهی در میان 10 کشور فعال در حوزه گردشگری منطقه خاورمیانه ندارد. سازمان جهانی گردشگری در جدیدترین گزارش خود فهرست کشورهای فعال در حوزه گردشگری را بر اساس تعداد مسافر خارجی وارد شده در چهار ماهه اول سال 2001 منتشر کرده است.

بر اساس این گزارش شاخص‌های مربوط به صنعت گردشگری در همه نقاط جهان به غیر از خاورمیانه در سال 2011 با رشد همراه بوده است. بر این اساس، آمریکای جنوبی با رشدی 17 درصدی، جنوب آسیا 14 درصدی و جنوب شرق آسیا 10 درصدی در جذب گردشگر مواجه بوده‌اند. همچنین در گزارش سازمان جهانی گردشگری آمده است در این مدت 940 میلیون گردشگر در میان کشورهای جهان ردوبدل شده‌اند که در این میان سهم کشورهای فرانسه، آمریکا و چین بیش از کشورهای دیگر بوده است. اما سهم ایران از این 940 میلیون نفر آنقدر اندک بود که جایی در این گزارش به آن اختصاص داده نشد.

با وجود ارایه آمارهای امیدوار‌کننده و البته غریب از سوی مسوولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مبنی بر رشد 300 درصدی در جذب گردشگر در زمان دولت‌های محمود احمدی‌نژاد، گزارش‌هایی از این دست که توسط سازمان معتبری چون سازمان جهانی گردشگری منتشر شده حاکی از آن است که براساس استانداردهای جهانی ایران از این لحاظ، موقعیت چندانی ندارد.

اگر چه بدیهی است که ایران با وجود همه توانایی‌ها و جذابیت‌های خود حرف چندانی در عرصه گردشگری جهانی نداشته باشد، اما اینکه در میان کشورهای هم‌رده‌ای چون کشورهای منطقه خاورمیانه نیز جزو کشورهای آخر باشد حاوی نکته‌های تامل‌برانگیز و البته نگران‌کننده‌ای است. صنعت گردشگری از چنان قدرتی برخوردار است که کشوری مانند ترکیه را به یکی از 20 قدرت اقتصادی اول جهان بدل کرده است. در فهرست منتشر شده از سوی سازمان جهانی گردشگری نیز این همسایه غربی و مسلمان ایران رتبه هفت کشورهای اصلی جذاب برای گردشگران جهان را به خود اختصاص داده است. بر اساس این گزارش کشورهای یونان، عربستان، سوریه و امارات متحده عربی چهار کشور اول منطقه در جذب گردشگر هستند.

اگر چه مسوولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مدعی ورود بیش از دومیلیون گردشگر به کشور در طول یک سال می‌شوند، اما براساس گزارش سازمان جهانی گردشگری، کشور کوچک عمان در سواحل جنوبی خلیج‌فارس با جذب یک‌میلیون و 20 هزار گردشگر در رتبه دهم کشورهای خاورمیانه‌ای در این زمینه نشسته است و این به معنای آن است که از نظر این سازمان تعداد گردشگران خارجی وارد شده به ایران از این تعداد هم کمتر است. بر اساس گزارش سازمان جهانی گردشگری رشد تعداد گردشگران در منطقه آسیا و اقیانوسیه به نسبت میانگین جهانی در مجموع پنج درصد بوده است؛ این میزان البته کمی پایین‌تر از چشم‌انداز‌های قبلی است.

اما با توجه به بروز سونامی و زمین لرزه در کشور مهمی چون ژاپن در این منطقه باز هم این آمار برای منطقه آسیا امیدوار‌کننده است. در آمریکا نیز میزان جذب گردشگر پنج درصد رشد داشته است. بر اساس این گزارش شاخص‌های میزان جذب گردشگر در این مدت برای خاورمیانه هفت‌درصد و شمال آفریقا 11 درصد کاهش داشته است.

اما با وجود کاهش کلی این شاخص در خاورمیانه میزان جذب گردشگر در برخی از کشورهای خاورمیانه‌ای مقصد گردشگران با رشد مثبتی روبه‌رو بوده که از آن جمله می‌توان به کشورهای عربستان سعودی و دوبی (امارات متحده عربی) اشاره کرد، به تعبیر نویسنده گزارش سازمان جهانی گردشگری این مساله همچنان نشانه پویایی این بخش در منطقه است.

طالب ریفایی، دبیرکل این سازمان در اظهار نظری در این‌باره گفته است: «با وجود تحولات اخیر در خاورمیانه و شمال آفریقا و همچنین رویدادهای غم‌انگیز در ژاپن که به طور موقت موثر بر جریان سفر به این مناطق است وضعیت گردشگری جهانی به نسبت سال 2010 همچنان رو به بهبود است، البته باید هوشیار باشیم چرا که مشکلاتی مانند میزان بالای بیکاری و افزایش اقدامات ریاضت عمومی در برخی کشورها ممکن است صنعت گردشگری جهان را تحت‌تاثیر قرار دهد. شاخص‌های کنونی ارایه شده از وضعیت این صنعت تا حدودی اطمینان‌بخش است، به ویژه اینکه چشم‌انداز اقتصادی جهانی نشان می‌دهد نیمه دوم سال 2011 بهتر از نیمه اول آن است.»

اما با وجود این همچنان چشم‌انداز بهبود یا اندک رونقی در صنعت گردشگری کشور ایران وجود ندارد حتی اگر مسوولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری باز هم بر آمارهای خود تاکید و اصرار کنند، آمارهایی که نه سازمان جهانی گردشگری آن را تایید می‌کند و نه وضعیت داخلی.