آقای مرتضوی! نخی چند حساب كردید؟

آينده نوشت: به تازگی سایت اقتصاد پنهان (پایگاه اطلاع رسانی ستاد مبارزه با قاچاق كالا و ارز) از امحای 106 میلیون نخ سیگار قاچاق به ارزش دو میلیارد و 784 میلیون ریال خبر داده و گزارش تصویری را نیز در همین رابطه منتشر كرده است.

اگرچه این اقدام ستاد مزبور كه زیر نظر سعید مرتضوی اداره می شود، جای تقدیر و تشكر دارد، اما چند سوال را به ذهن متبادر می‌سازد. عمده این سوالات در زمینه فرمول محاسبات كارشناسان محترم این ستاد، یا اعلام كننده خبر است، كه به شرح زیر به استحضار می رسد:
1) چرا در تمام 11 تصویر منتشر شده در گزارش تصویری مربوطه، روی تمام سیگارها، برند های ایرانی نظیر «بهمن»، «تیر»، «دی»، «فروردین» و... درج شده است و اصولا این سیگارها كه در داخل كشور تولید می شوند، از كدام كشور مجددا به كشور قاچاق شده اند؟

جز در دو تصویر آخر به شماره های: «2279» و «2278» كه در آنها نهایتا تصاویری از 10 باكس 200 نخی مارلبروی قرمز و 13 بسته 5 نخی سیگار برگ سایز مدیوم به چشم می خورد، در سایر تصاویر سیگار خارجی با برند معروفی دیده نمی شود؟

2) سوال بعدی در مورد عدد اعلام شده در مورد تعداد سیگار های امحا شده است. هر 850 نخ سیگار برابر یك كیلوگرم است. (قاچاق كالاهای دخانی و اثرات مخرب آن بر سلامت جامعه، دكتر حبیب اله فصیحی، فصل نامه پژوهشی، تحلیلی ستاد مبارزه با قاچاق كالا و ارز، شماره 12، صفحه 25)  بنابراین 106 میلیون نخ ذكر شده در گزارش این ستاد، باید وزنی برابر 124 هزار و 705 كیلو گرم برابر حدودا 125 تن داشته باشد.


هر كامیون در ایران می تواند حدودا 22 تن بار حمل كند. بنابراین، این تعداد سیگار با احتساب بسته بندی، لااقل به 6 كامیون با حداكثر بار احتیاج دارد(بدون در نظر گرفتن چگالی سیگار) در حالی كه در تصاویر تنها یك كامیون به چشم می‌خورد!

3) تنها وزن نیست و باید چگالی كالا را نیز در نظر گرفت! ابعاد هر پاكت سیگارت عادی از این قرار است: 8.5(8 و نیم) سانتی متر طول، 5.5(5و نیم) سانتی متر عرض و 2.5(2و نیم) سانتی متر ارتفاع. در هر پاكت سیگار هم 20 سیگار جا شده است. 106 میلیون نخ سیگار برابر 5 میلیون و 300 هزار پاكت سیگار است.


بعنی 106 میلیون نخ سیگار، حجمی حدودا 620 متر مكعب را اشغال می كند. این یعنی حجمی برابر یك ساختمان 3 طبقه با مساحت 100 متر مربع كه در تصاویر چنین ابعادی به چشم نمیخورد!

كانتینر های 20 تنی IC، ابعادی برابر 20 فوت طول، 8 فوت عرض و 8 فوت ارتفاع دارند. این به آن معناست كه حجم آنها برابر 34.56 مكعب است.
به بیانی حمل این تعداد پاكت سیگار لااقل به 18 كانتینر IC نیاز دارد، اما در تصاویر این تعداد كانتینر به چشم نمیخورد و البته در ابعاد یك ساختمان سه طبقه نیز سیگار قابل مشاهده نیست!

4) در خبر آمده است ارزش این 106 میلیون نخ سیگار قاچاق كه امحا شده اند، 2 میلیارد و 784 میلیون ریال بوده است تا این پرسش پیش آید كه سعید مرتضوی و همكارانشان، سیگار را نخی چند حاسب می كنند؟!

یعنی ارزش هر نخ از این سیگار ها حدودا 26 ریال یا 2 و نیم تومان است. كدام سیگار خارجی در بازار داخل به قیمت 2 تومان بفروش می رسد؟ متذكر می شود كه قیمت یك پاكت سیگار غیر قاچاق وینستون مدیوم كه سیگار خارجی متوسط به شمار می رود 1500 تومان است كه قیمت هر نخ آن را برابر 75 تومان نشان میدهد.(البته سیگار نخی معمولا گرانتر است)

حتی سیگار بهمن قرمز بزرگ (كه در تصاویر به وفور دیده می شود) در بازار برابر 500 تا 600 تومان است. هر نخ سیگار بهمن هم حدودا 27 تومان است و هر نخ سیگار فروردین بسته ای 200-300 تومانی برابر  حدودا 13 تومان است.

این موضوع این سوال را به وجود می آورد كه اصولا كدام سیگار قاچاق 2 یا 3 تومانی در كشور وجود دارد؟
یعنی تنها هزینه حمل قانونی(غیر قاچاق و بدون مصائب قانونی كه قاعدتا قیمت حمل كالای قاچاق را بالاتر می‌برد) چیزی حدود 6 ریال است، چگونه هر نخ سیگار می تواند 2 تومان قیمت داشته باشد؟  یعنی قاچاقچیان محترم، باقی پول را به مصرف كنندگان سوبسید می‌دهند و هر نخ را حدود 14 تومان حساب كرده اند؟
 یادآور می‌شود بر اساس آمارهای مذكور در فصلنامه داخلی ستاد مبارزه با قاچاق كالا و ارز تنها در سال 87 (سه سال قبل) چیزی حدود 7 میلیارد نخ سیگار به كشور قاچاق شده است. اگر میزان قاچاق طی این سال ها ثابت مانده باشد، این رقم تنها 1.5(1و نیم) درصد كل قاچاق سیگار به كشور است!

بر اساس گزارش این بولتن، 25 درصد بازار سیگار ایران را سیگارهای قاچاق تشكیل میدهد. در این گزارش ارزش بازار دخانیات ایران بیش از 3 هزار میلیارد تومان ذكر شده است. یعنی سهم 25 درصدی سیگار های قاچاق در این بازار چیزی نزدیك به 750 میلیارد تومان است.

این به آن معناست كه اگر از سال 89 تاكنون ارزش بازار سیگار ایران ثابت مانده باشد، این 278 میلیون و 400 هزار تومان سیگار قاچاقی كه امحا شده است، تنها 0.037 (0ممیز 037) درصد سیگارهای قاچاقی در ایران است كه رقم مهمی به نظر نمیرسد! (قاچاق كالاهای دخانی و اثرات مخرب آن بر سلامت جامعه، دكتر حبیب اله فصیحی، فصل نامه پژوهشی، تحلیلی ستاد مبارزه با قاچاق كالا و ارز، شماره 12، صفحه20 تا 25)

از سوی دیگر اختلاف فاحش ارزش(0.037 ارزش كل سیگارهای قاچاق در ایران) و وزن سیگارها(1.5 درصد وزن كل سیگارهای موجود در بازار داخل) نشان میدهد این وسط اختلافات قابل توجهی وجود دارد!

مجموعه این محاسبات نشان میدهد كه در حالت خوشبینانه، مسئولان ستاد مبارزه با قاچاق كالا و ارز (كه حتما سیگاری نیستند كه توانستند چنین رقم هایی را اعلام كنند) در اعلام اعداد و ارقام دچار اشتباه شده‌اند، كه با توجه به حساسیت موضوع، جای آن دارد كارشناسان اعلام كننده این خطای فاحش را اصلاح كنند.

با توجه به فرصت طلبی برخی رسانه های سیاه نما، چنین آمارهایی می‌تواند محل مناسبی برای جولان این رسانه ها باشد كه با بازبینی آمارهای مزبور، بی شك از شیطنت های رسانه ای جلوگیری به عمل خواهد آورد. ضمن آنكه آینده از تمام تلاشگران در زمینه مبارزه با قاچاق كالا، به خصوص این كالای خاص مرگ آور یعنی سیگار تشكر ویژه دارد.