هواي تهران در آستانه بحران

جام جم آنلاين: اگر اين روزها مدتي است بي‌دليل سردرد داريد و چشم‌هايتان دائم مي‌سوزد، اگر با اين‌ كه سابقه بيماري خاصي نداريد، مرتب به سرفه مي‌افتيد، اگر مدتي است بشدت احساس كوفتگي و بدن درد داريد و با وجود تمام اين علائم نگرانيد كه مبادا به بيماري ناشناخته‌اي مبتلا شده باشيد، بايد بگوييم كه اين فقط يك تلقين نيست كه بخواهيد بي‌تفاوت از كنار آن بگذريد.

تمام اين نشانه‌ها ارمغان آلودگي هوا براي ساكنان بسياري از شهرهاي كشور و بويژه تهراني‌هاست كه مدت‌هاست با معضل آلودگي هوا دست و پنجه نرم مي‌كنند.

قضيه اين است كه اين روزها هر چه پيش مي‌رويم وضعيت آلودگي هواي تهران در آستانه بحراني شدن است. شايد اين موضوع براي خيلي‌ها ديگر آنقدر تكراري شده كه مسوولان هم كمتر از آن سخن مي‌گويند. شايد به اين دليل كه نمي‌خواهند اذهان عمومي را مشوش كنند، اما واقعيت اين است كه هواي تهران چند روزي است در شرايط هشدار قرار دارد بدون اين ‌كه در اين چند روز مسوولان محيط زيست و استانداري تهران اظهارنظري در اين زمينه كرده باشند.

اگر كمي دقيق‌تر نگاه كنيم تا پيش از عصر دوشنبه كه خبر تشكيل كارگروه مواقع اضطرار آلودگي هواي تهران شنيده شد، سخني در اين باره كه هواي تهران باز هم در شرايط هشدار قرار گرفته است، به ميان نيامده بود.

افزايش آلاينده ذرات معلق

مديرعامل شركت كنترل كيفيت هواي تهران در گفت‌وگو با «جام‌جم» از بالاتر از حد استاندارد بودن شاخص آلاينده ذرات معلق در هواي تهران طي روزهاي اخير خبر داده و مي‌گويد: شاخص آلودگي دو آلاينده ذرات معلق كمتر از 5/2 ميكرون هم‌اكنون 163 و ذرات معلق كمتر از 10 ميكرون 110 است كه هر دو بالاتر از استانداردهاست.

يوسف رشيدي مي‌افزايد: بررسي‌ها و مطالعات نشان داده است آلودگي هوا براي بيماران مبتلا به ناراحتي‌هاي قلبي و ريوي بسيار خطرناك بوده و حتي مي‌تواند كشنده هم باشد، بنابراين به بيماران قلبي و تنفسي، كودكان و سالمندان توصيه مي‌شود اين روزها كمتر از خانه خارج شوند.

وي اين را هم مي‌گويد كه با شرايط فعلي كه از يكسو با پديده پايداري هوا و كمي بارش‌ها و از سوي ديگر با پديده ريزگردها مواجهيم، پيش‌بيني مي‌شود هواي تهران در نيمه‌اول سال بارها در شرايط ناسالم (هشدار) قرار بگيرد.

بدون يك روز هواي پاك

42 روز هواي ناسالم (هشدار) 2 روز بسيار ناسالم (اضطرار) در مقابل تنها 35 روز هواي سالم بدون حتي يك روز هواي پاك آخرين گزارش‌هاي رسيده از ايستگاه‌هاي سنجش آلودگي هوا از ابتداي امسال تاكنون است.نگاهي گذرا به همين آمار براي پي بردن به اين واقعيت تلخ كافي است كه اميد به حل معضل آلودگي هواي تهران، آرزويي است كه شايد نبايد حتي در آينده نه‌چندان دور هم به تحقق آن دلخوش بود.

اين وضعيت زماني نگران‌كننده‌تر مي‌شود كه مديرعامل شركت كنترل كيفيت هواي تهران يادآوري مي‌كند، تا زماني كه پديده گرد و غبار بر استان‌هاي غربي كشور حاكم است و با توجه به اين‌ كه كاهش بارش‌ها و افزايش دماي هوا در ماه‌هاي آينده را پيش‌رو داريم، اين ‌كه تعداد روزهاي ناسالم در كلانشهر تهران همچنان روبه افزايش باشد و داشتن حتي يك روز هواي پاك براي تهراني‌ها به حسرتي تبديل شود، دور از انتظار نيست.

هشداري كه جدي گرفته نشد

اين هشدار را هيچ‌كس جدي نگرفت، وقتي 2 سال پيش (سال 88) براي اولين بار ذرات معلق و در اصطلاح ريزگردها از غرب وارد كشور شدند، به مسوولان محيط زيست هشدار داده شد، اما هيچ‌كس اين هشدار را جدي نگرفت و كوتاهي‌ها همچنان ادامه پيدا كرد تا اين‌ كه حالا امروز پس از گذشت ماه‌هاي متوالي همچنان ريزگردها مهمان ناخوانده استان‌هاي غربي كشور باشند و به اين هم قناعت نكرده و كم‌كم راهي كلانشهرهاي آلوده كشور از جمله تهران نيز شوند.

اين گفته مديرعامل شركت كنترل كيفيت هواي تهران است كه ورود ريزگردها و مشكلات ناشي از آن به شهرهاي كشور را پديده جديدي ندانسته و با اشاره به سابقه اولين حضور اين ذرات معلق طي سال 88 از سمت غرب كشور مي‌گويد: آن روزها هم به مسوولان هشدار داديم و كسي جدي نگرفت و حالا هم مي‌گوييم اگر اقداماتي كه هم‌اكنون انجام مي‌شود با جديت پيگيري نشود، روزهاي بيشتري را در شرايط ناسالم سپري خواهيم كرد.

تعطيلي بي‌تعطيلي

در شرايطي كه اخبار اميدواركننده رضايت‌بخشي از وضعيت آلودگي هواي تهران به گوش نمي‌رسد، به نظر مي‌رسد تشكيل كارگروه مواقع اضطرار آلودگي هوا نيز چندان گرهي از مشكل آلودگي هوا نگشوده است.

در حالي كه اطلاعات رسيده از ايستگاه‌هاي سنجش آلودگي هوا بيانگر استمرار شرايط ناسالم (هشدار) بر هواي پايتخت است، اعضاي كارگروه مواقع اضطرار آلودگي هوا در جلسه روز گذشته خود به اين نتيجه رسيدند كه هنوز وضعيت آلودگي هواي تهران تا اين حد نگران‌كننده نشده است كه نيازي به تعطيل كردن مدارس و ادارات باشد!

به گفته معاون عمراني استاندار تهران، اعضاي جلسه كميته اضطرار آلودگي هواي تهران پس از ساعت‌ها بحث و بررسي به اين نتيجه رسيدند كه شرايط هواي پايتخت به وضعيت اضطرار نرسيده و فعلا نيازي به تعطيلي نيست.

نمي‌توان كسب و كار مردم را تعطيل كرد

از سوي ديگر رئيس سازمان بازرسي كل كشور هنوز روي حرفش ايستاده، او ماه‌هاست تاكيد مي‌كند كاهش ساعت كاري ادارات علاوه بر غيرقانوني بودن،‌ كم‌فايده هم هست ضمن اين كه تلاش براي كم كردن آلودگي هوا با تعطيل كردن كسب و كار مردم هم فايده‌اي ندارد.

مصطفي پورمحمدي روز گذشته در پنجمين كنفرانس ملي روز جهاني محيط زيست نيز بار ديگر اين حرف را تكرار كرد.

او گفت: آلودگي هوا و گرد و خاك پديده‌اي است كه چند سال اخير در كشور ما عارض شده و حدود 20 استان كشور را تحت آسيب خود قرار داده كه همه را نگران كرده و بايد بسيار به آن توجه كنيم. مساله ديگر بحث گرم شدن هواست كه حدود 10 سال ديگر اين پديده را در كشور خواهيم داشت و در سال 2040 با اين پديده به شكل تندتري روبه‌رو خواهيم شد.

پورمحمدي خاطرنشان كرد: ما هر چقدر در تهران مترو بگذاريم، محدوديت ترافيكي ايجاد كرده و بنزين را گران كنيم، با 3 ميليون ماشين و 2 ميليون موتور سيكلت مي‌خواهيم چه كار كنيم؟ البته گران كردن بنزين بخشي از تدبير است، اما همه تدبير نيست؛ پس الزامات قانوني بايد تقويت شود و به سازمان‌هاي مسوول در اين جهت كمك شود.

اگر پروژه نوسازي خودروهاي فرسوده به بن‌بست نمي‌خورد، اگر هشدارهاي 2 سال پيش برخي كارشناسان زيست محيطي درباره نفوذ ريزگردها به كشور جدي گرفته مي‌شد، اگر حمل و نقل عمومي توسعه مي‌يافت و شهروندان استفاده از اتوبوس و مترو را به خودروي شخصي ترجيح مي‌دادند و اگر مسوولان ترافيكي شهر به جاي مسكن‌هاي كوتاه‌مدت راهكارهاي اساسي براي روان‌سازي ترافيك ارائه مي‌دادند و هزاران اما و اگر ديگر شايد امروز آلودگي هوا به معضل رو به بحران كلانشهرهاي كشور تبديل نمي‌شد.