جنجال یک شايعه در جامعه فيزيكدانان

در بين جامعه فيزيك شايعه‌اي در جريان است مبني بر اينكه بزرگترين خردكننده اتم دنيا موفق به كشف اتم فرضي بوزون هيگز شده‌است.

به گزارش ايسنا، اين شايعه جنجالي از آنجايي شكل گرفت كه يك يادداشت داخلي از فيزيكدانان شتاب‌دهنده بزرگ هادروني سرن در نزديکي ژنو سوئيس، به بيرون راه پيدا كرد.

هنوز مشخص نيست كه آيا اعتبار اين يادداشت تاييد شده يا اطلاعات درون اين برگه دقيقا به چه چيزي اشاره مي‌كند، ‌اما منجر به بحث‌هاي زيادي ميان محققان شده‌ است.

اين شايعه زماني آغاز شد كه يك فرد ناشناس در وب‌سايت يك رياضيدان دانشگاه كلمبيا خلاصه‌اي از اين يادداشت را ارسال كرد.

برخي از فيزيكدانان آن را شوخي خوانده و برخي ديگر اين كشف را يك ناهنجاري آماري شمرده‌اند كه با بررسي‌هاي بيشتر از بين خواهد رفت. اما اگر اين مساله صحت داشته باشد، با يك كشف عظيم در فيزيك ذرات روبرو خواهيم بود.

بوزون هيگز يک ذره بنيادي اوليه فرضي داراي جرم است که وجود آن توسط مدل استاندارد فيزيک ذرات پيش‌بيني شده است.

اين تنها ذره مدل استاندارد است که هنوز به صورت تجربي مشاهده نشده است.

مشاهده تجربي اين ذره ممکن است بتواند درباره چگونگي جرم‌دار شدن ماده توسط ذرات بنيادي بدون جرم ديگر توضيح دهد.

خردكننده‌هاي عظيم اتم مانند برخورددهنده هادروني بزرگ و تواترون در آزمايشگاه فرمي در ايلينويز آمريكا در حال جست‌وجو براي هيگز و ساير بيت‌هاي زيراتمي ماده هستند. اين شتاب دهنده‌ها، ذرات را با سرعت بسيار زياد به هم كوبيده و باراني از ذرات ديگر توليد مي‌كنند به اين اميد كه در ميان آنها هيگز يا ساير قطعات عنصري پيش‌بيني شده توسط نظريه فيزيك وجود داشته باشد. اما اين دانشمندان هنوز موفق به كشف آنها نشده‌اند.

در اين يادداشت درز كرده آمده كه برخورددهنده هادروني بزرگ احتمالا توانسته اثري از هيگز دست‌نيافتني بدست بياورد. بر اساس آنچه در اين يادداشت آمده، نشانه بدست آمده از لحاظ جرم و ساير مشخصات با آنچه از هيگز انتظار مي‌رود همخواني دارد. اما اين نشانه از برخي جنبه‌هاي ديگر با پيش‌بيني‌ها مطابقت ندارد.

شلدون استون، ‌فيزيكدان دانشگاه سيراكيوز در گفتگو با سايت اسپيس اظهار كرد: اگر اين شايعه حقيقت داشته باشد بسيار هيجان‌انگيز خواهد بود. اما برخي از اين نشانه‌ها با پيش‌بيني‌هاي نظريه فيزيك مطابقت ندارد. طبق اين يادداشت، سرعت توليد اين ذره بسيار بالاتر از آن چيزي است كه از بوزون هيگز در مدل استاندارد انتظار مي‌رود، از اين رو احتمالا نوع ديگري از ذرات باشد كه در اين صورت بسيار جالبتر خواهد بود. اين مساله حتي مي‌تواند نتيجه فيزيك جديد ماوراي مدل استاندارد باشد.

به گزارش ايسنا، با اين حال وي اين يادداشت را غير رسمي خوانده و هرگونه سرمايه‌گذاري در مورد اعتبار يا كاربرد آنرا ابتدايي خوانده است.

محققان ديگر نيز با استون هم‌راي شده و مردم را پيش از هر چيز به صبر و احتياط تشويق كرده‌اند.

از سوي ديگر برخي از محققان در همين ابتداي كار اين كشف احتمالي را دروغين خوانده‌اند.

از جمله توماس دوريگو فيزيكدان ذرات در سرن (مركز تحقيقات هسته‌يي اروپا) كه برخورددهنده هادروني بزرگ در آن اجرا مي‌شود، بر اين عقيده است كه اين نشانه نادرست بوده و با بررسي‌هاي بيشتر محو خواهد شد.

دوريگو چندين دليل براي اثبات حرف خود دارد از جمله اينكه دانشمندان آزمايشگاه فرمي اين نشانه معروف هيگز را در اطلاعات تواترون خود كه همان زمينه آزمايش مشابه اطلس را دارد، مشاهده نكرده‌اند.

شتابگر بزرگ هادروني (LHC) سرن قدرتمندترين شتابگر ذرات جهان است كه با همكاري دانشمندان كشورهاي مختلف جهان توسط مركز تحقيقات هسته‌يي اروپا (سرن) احداث شده است.

تاسيسات شتابگر سرن شامل يك مجموعه شتاب دهنده عظيم است كه در حاشيه شهر ژنو در مرز مشترك سوئيس و فرانسه به صورت تونلي به قطر 9 كيلومتر و محيط 27 كيلومتر در عمق بيش از 100 متري زير زمين احداث شده است. در اين تجهيزات پروتون‌هاي گسيل شده از دو منبع پرتو پر انرژي پروتوني توسط مگنت‌هايي كه در مسير نصب شده در تونل هدايت و انرژي آنها طي چند مرحله شتابدهي به 7 Tev و سرعت آنها به سرعتي بسيار بسيار نزديك به سرعت نور مي‌رسد.

از برخورد پروتون‌ها در اين تاسيسات ذرات جديدي به وجود آمده و اتفاقات زيادي مي‌افتد كه با بررسي آنها مي‌توان به خواص ماده در ابعاد بسيار كوچك ( 10 به توان 18- سانتيمتر) كه به تعبيري به مثابه ابعاد نانوي نانويي است كه امروز مورد توجه قرار گرفته، پي برده و ذرات بنيادي تشكيل دهنده مواد و چگونگي اندركنشي آنها را بررسي كرد.