رییس قضا: در علوم انسانی سکولار جایی برای ولایت فقیه نمی ماند

رئیس قوه قضائیه با تاکید بر پرهیز از افراط گرایی در تحول علوم انسانی افزود: در یادگیری و مطالعه علوم انسانی تعصبی به غربی یا شرقی بودن آن نداریم و قصدمان هم سیاسی کردن این علوم نیست.

به گزارش مهر، آیت الله صادق آملی لاریجانی صبح شنبه در همایش هم اندیشی تحول علوم انسانی با رویکرد اسلامی که توسط دانشگاه امام حسین(ع) در تالار طلائیه تهران برگزار شد بحث تحول علوم انسانی را کاری بسیار بزرگ و دشوار عنوان کرد و افزود: در مغرب زمین قرنها است که علوم انسانی پیشتاز بوده تا حدی که امروز دیگر مقوله تعامل علوم ریاضیات و علوم طبیعی از بین رفته و هر کدام حرفی برای گفتن دارند.

وی افزود: مطالعه و پیشرفت علوم انسانی در غرب با نگاه لیبرالیسم رشد کرده است که لیبرالیسم تابع مدرنیته بوده در حالی که خود مدرنیته هم نیاز به کالبد شکافی اساسی دارد.

رئیس دستگاه قضا اظهار داشت: درحالی که متفکران غربی کالبد شکافی مدرنیته و علوم انسانی را آغاز کرده اند در کشور ما طرفداران علوم اجتماعی از غرب الگوبرداری می کنند و توجه خاصی به مبانی علوم ندارند. در واقع می توان گفت که اسلام یکی از قربانیان توسعه علوم انسانی در غرب است.

آیت الله آملی لاریجانی با بیان اینکه در یادگیری و مطالعه علوم انسانی تعصبی به غربی یا شرقی بودن آن نداریم گفت: مهم بصیرت است تا در حین آموزش از دین خارج نشویم که بارها مقام معظم رهبری در این مورد توصیه و هشدار داده اند.

رئیس قوه قضائیه خطاب به کارشناسان، اساتید و جامعه شناسان اظهار داشت: بحث تحول در علوم انسانی آنقدر مهم است که باید برای آن نیرو و توان زیادی گذاشت و توقع هم نداشته باشید ظرف مدت امروز و فردا این تحول انجام شود زیرا نیاز به کار فنی و استفاده از کارشناسان زبده و روحانیون دارد.

آملی لاریجانی با انتقاد از برخی روشنفکران مبنی بر سیاسی کردن طرح تحول علوم انسانی در کشور گفت: برخی روشنفکران ادعا کرده اند هدف ما در بحث تحول علوم انسانی حفظ نظام و ولایت فقیه است و اگر ما همین علوم انسانی برپایه سکولار را ادامه دهیم دیگر جایی برای ولایت فقیه باقی نمی ماند.

رئیس قوه قضائیه خطاب به منتقدان گفت: اول اینکه ما قصد سیاسی کردن علوم انسانی را نداریم و دوم آنکه به دنبال این هستیم که چگونه می توان اسلام را وارد علوم انسانی که قرنهاست پایه گذاری شده وارد کنیم.

آیت الله آملی لاریجانی افزود: اینکه ما بخواهیم در مورد رفتار انسانی نظریاتی را بیان کنیم در ابتدا باید انسان را به درستی بشناسیم و شناخت انسان از راه دین و آموزه ها و تعالیم دینی و ارتباط انسان با جهان بهتر و شفاف تر است.

مسلمان در تعریف علم از دین کمک می گیرد

رئیس قوه قضائیه با بیان اینکه قبل از پرداختن به علوم انسانی باید ابتدا علم را تعریف کرد گفت: اینکه غربیها و بسیاری از کارشناسان می گویند ما در علم باید بی طرف باشیم آیا صحیح است؟ به عنوان مثال من بمب اتم را می سازم و به من هم ربطی ندارد برای چه استفاده می شود و یا اینکه هدف ناسا برای من اهمیتی ندارد در حالی که یک عالم نمی تواند بی طرف باشد و یک مسلمان در تعریف هدف علم از دین کمک می گیرد.

از افراط گرایی در تحول علوم انسانی بپرهیزیم

آملی لاریجانی به کارشناسان حاضر در مراسم گفت: نباید در تحول علوم انسانی افراط کنیم زیرا در علوم قبلی تلاشهای زیادی انجام شده است و باید از بسیاری از مبانی و تجربیات قبلی استفاده کرد.

وی افزود: برگزاری سمینارها و استفاده از نظرات روانشناسان و جامعه شناسان در تحول علوم انسانی لازم و ضروری است و بیشتر بر روی پیش فرضها کار کنید.

رئیس قوه قضائیه اظهار داشت: یک تلقی نادرست از ورود دین و اسلام به علوم انسانی این است که می گویند که باید ریاضیات یا فیزیک را از درون قرآن درآوریم در حالی که اشتباه است زیرا استفاده از تعالیم دینی در تحول علوم انسانی راهکارها و شیوه های خاصی دارد. مثلا یک روانشناس مسلمان نماز می خواند، روزه می گیرد و خدا را هم قبول دارد و روانشناس موفقی هم است.

لاریجانی افزود: باید تلاش کنیم بفهمیم مقصود ما از اسلامی کردن علوم انسانی چیست و چه چیزی را می‌توانیم در آن تصرف کنیم. ما نمی‌خواهیم نقل را به جای عقل بگذاریم. نگاه ما به بازسازی علوم انسانی توجیه معقولی دارد و آن این است که ما ایمان به دینی داریم که دارای آموزه‌های متنوع در زمینه‌های مختلف مانند حقیقت انسان، جهان و رابطه بین این دو دارد طبیعی است که ما بیندیشیم که چنین دینی نسبت به علوم انسانی صاحب نظر باشد.

رئیس‌ قوه ‌قضائیه اظهار داشت: یکی از این بحثها که بسیار مهم است بحث پیش‌فرض‌هاست؛ چیزی که در کلام مورخین و فیلسوفان وجود دارد یعنی تفکرات ما در یک علم پیش‌فرض دارد و مهم این است که آنان را برجسته کنیم.

وی گفت: به گفته ناظران بر این علوم، بسیاری وقتها این پیش‌فرضها برجسته نیستند؛ مثلا جامعه‌شناس و روانشناس در این زمینه کار می‌کنند ولی نمی‌دانند پیش‌فرضها چیست و خیلی وقتها پیش‌فرض وارد علم نمی‌شود. بسیاری از علوم ما دارای پیش‌فرض‌هایی هستند که مرتبط با آن علم نیستند.

لاریجانی افزود: مسیر دیگر بحث هدف در علوم است؛ چه بسیار افرادی که می‌گویند ما کاری به این نداریم که هدف از علم و دستاوردها چیست و مدعی هستند علم بی‌طرف است. حال آنکه این تز سالها بر جهان سیطره داشت. یکی از مسائل مهم برای ما که به دین اسلام اعتقاد داریم اعمال و رفتاری است که انجام می‌دهیم. معلوم شده است که تز بی‌طرفی حرف نامعقولی است و نمی‌شود که عالم وارد حیطه‌ای شود و اعلام کند که بی‌طرف است.