خروج ایران چک 100 هزار تومانی از چرخه پولی از سه شنبه

ایران چکهای 100 هزار تومانی به منظور مبارزه با پولشویی از سه شنبه هفته جاری از چرخه پولی کشور خارج می‌شوند.

به گزارش مهر، جمع آوری ایران چکهای 100 هزار تومانی از چرخه پولی کشور در راستای مبارزه با جرم پولشویی از 5 بهمن ماه جاری (سه شنبه هفته جاری) توسط سیستم بانکی لازم الاجرا است، اما ایران چکهای 50 هزار تومانی فعلا مشمول خروج از چرخه اقتصادی کشور نیست.

پیش از این، قرار بود جمع‌آوری چک پولهای 100 هزار تومانی از بازار از تاریخ 15 آبان ماه امسال اجرایی شود که به دلیل اینکه در آستانه اجرای هدفمندی یارانه‌ها قرار داشتیم، اجرای این برنامه توسط بانک مرکزی به تعویق افتاد.

بر اساس برنامه های اعلام شده، مقرر شده است که در اولین مرحله چک پول 100 هزار تومانی و در مرحل دیگر چک پولهای 50 هزار تومانی از چرخه پولی کشور خارج شوند.

محمود بهمنی رئیس کل بانک مرکزی در این خصوص گفته است: پشت نویسی ایران چک‌های 100 هزار تومانی با هدف جلوگیری از پولشویی آغاز می‌شود.

بهمنی درباره ایران چکهای 50 هزار تومانی نیز اظهارداشت: تا زمانی که به اندازه نیاز اسکناس 10 هزار تومانی وارد بازار نشود، این ایران چکها جمع آوری نمی شوند، زیرا از آنها در خودپردازها استفاده می شود و در رفع نیاز مردم موثر هستند.

پیش از انتشار چک پول توسط بانک مرکزی، 12 بانک ایرانی اقدام به انتشار چک پول می کردند که این کار از بهارسال 87 به انحصار بانک مرکزی درآمد.

بانک مرکزی عنوان می کند که به منظور رفع مشکلات ناشی از انتشار چک پولهای بانکی و تسهیل بیشتر مبادلات در کشور در پی مصوبه هیئت وزیران مبادرت به انتشار چک پولها می کند. البته بانک مرکزی سیاست چاپ ایران چک توسط این بانک را سیاستی موقتی عنوان کرده بود.

در پی این اقدام برای اولین بار در مردادماه سال 87 چک پولهای بانک مرکزی روانه بازار و جایگزین ایران چکهای متعدد و بدون پشتوانه بانکها شد. انتشار چک پول توسط بانکها نه تنها باعث اضافه برداشت آنها از منابع بانک مرکزی شده بود و هر روز به میزان آن افزوده می شد، بلکه بانکها بدون پشتوانه خلق پول می کردند.

براساس اعلام بانک مرکزی رواج گسترده ایران چکها تبعات منفی زیادی به همراه داشت که از آن جمله می توان به تشدید رشد بی رویه نقدینگی، تضعیف انضباط و ثبات پولی، کاهش کارآمدی سیاستهای پولی و افزایش تورم در کشور اشاره کرد.
 
بانک مرکزی برای مقابله با این شگرد بانکها وارد عمل شد و اعلام کرد از این پس بانکها دیگر اجازه چاپ چک پول را ندارند و این کار را بانک مرکزی انحصاری انجام خواهد داد؛ بدین ترتیب انتشار چک پول توسط بانک مرکزی از آن زمان آغاز و تاکنون ادامه داشته است.
 
محمود بهمنی رئیس کل بانک مرکزی به انتشار چک پول اعتقادی ندارد و انتشار اینگونه چک پولها را از وظایف بانک مرکزی نمی داند و دلیل آن را این طور اعلام می کند: " این کار تنها برای ساماندهی وضعیت انتشار چک پولهای بانکها که بدون پشتوانه اقدام به انتشار می کردند و به افزایش نقدینگی در جامعه دامن می زد، انجام شد."
 
چک پولهای منتشر شده توسط بانک مرکزی از آن زمان تاکنون با توجه به فقدان اسکناس درشت و اینکه پشت نویسی نمی شد، عملا نقش پول درشت را ایفا می کرد، هم اکنون نیز این دغدغه به وجود آمده که با خروج چک پولها از بازار مبادلات پولی مردم با مشکلاتی مواجه شود.
 
البته برخی از مسئولان بانک مرکزی بر فقدان اسکناس درشت در کشور صحه می گذارند و مطرح می کنند که هنوز مجوزی برای انتشار اسکناس درشت دریافت نکرده اند، این در حالی است که یکی از نیازهای فعلی جامعه در زمینه پولی را انتشار اسکناسهای درشت همچون 50 و 100 هزار تومانی می دانند ولی در عین حال عنوان می کنند که مجوزی برای انتشار این اسکناسها دریافت نکرده اند.
 
در این خصوص محمود احمدی دبیرکل بانک مرکزی گفته است: با توجه به اینکه هم اکنون چک پول 50 هزار تومانی در دستگاه‌های ATM قابل ارائه به مردم است، این دغدغه وجود دارد که پس از جمع آوری این چک پولها، مبادلات مردم از نظر نقدینگی دچار مشکل شود.
 
بانک مرکزی حدود دو سال پیش چک پولهای 200 هزار تومانی را نیز به چاپ رسانده که هیچگاه وارد جامعه نشده است و مشخص نیست این چک پولها که به گفته مسئولان بانک مرکزی با هزینه های بسیاری به چاپ می رسد با چه هدفی چاپ شده است؟
 
در قوانین و دستورالعملهای مربوطه در بانک مرکزی برای انتشار چک پول هیچگونه دستورالعملی مبنی بر انتشار ایران چک توسط این بانک وجود ندارد و تمام مقررات در این زمینه از جمله نحوه انتشار، خرید و فروش و سایر مقررات خطاب به بانکها است.