نمایشگاه های کتاب در ایستگاه مترو

مهر: شاید خیلی از ما وقتی که گذرمان به ایستگاههای مترو می‌افتد توجه‌مان به میزها و یا قفسه‌بند‌هایی که کتابها را در خود جای داده‌اند جلب شده باشد اتفاق خوبی که از مدتی پیش در برخی ایستگاههای مترو رخ داده و به توجه و تقویت بیشتر نیاز دارد.

این میزها و قفسه‌ها همان نمایشگاههایی است که گاه به گاه در برخی از ایستگاههای مترو برپا می‌شوند تا مسافران مترو را به یاد این موضوع بیندازند که خرید کتاب و خواندن کتاب هم یکی از ملزومات زندگی است هرچند زندگیمان با هزار و یک مسئله و مشکل درآمیخته باشد.

این نمایشگاهها که ابتدا به صورت مناسبتی و در ماههایی چون رمضان و با کتابهایی متناسب با همان مناسبت برپا می‌شد به مرور رنگ و بوی جدی‌تر به خود گرفت و گرچه هنوز بیشتر مبتنی بر یک اتفاق یا مناسبت هستند ولی مدت برپایی آنها بیشتر شده و همچنین بهانه‌های بیشتری برای برپایی آنها در نظر گرفته می‌شود.

گاه به نظر می‌رسد در مکانی چون ایستگاه مترو با آنهمه هیاهو و عجله برای رفتن و رسیدن دیگر کسی برای خرید کتاب تامل نخواهد کرد ولی به واقع اینگونه نیست. کافی است چند روزی با دقت بیشتر به آنچه بر سر میزهای عرضه کتاب رخ می‌دهد، نگاه کنیم تا ببینیم هستند افرادی که برای نظاره عناوین کتابها، ورق زدن آنها و در نهایت خریدشان وقت صرف می‌کنند. کافی است به رفتار کودکانی که با کنجکاوی به این نمایشگاهها نگاه می کنند، دقیق شویم تا این شوق را در چشمانشان ببینیم که می‌خواهند بروند و از نزدیک به کتابها نگاهی بیندازند و گاه سماجت کنند که کتابی برایشان خریداری شود؛ گرچه متاسفانه در بین آثاری که در این نمایشگاهها عرضه می‌شود کمتر و اصلا به ندرت کتاب کودک دیده می‌شود.

برپایی نمایشگاههای کتاب در مترو که تجربه خوبی از آن در ماه رمضان و با حضور کارشناسان ادبی در ایستگاههای مختلف اتفاق می‌افتد می‌تواند به تمام روزهای سال تعمیم پیدا کند و مترو که در حال حاضر یکی از پرترددترین وسائل نقلیه عمومی در شهر تهران است می‌تواند هرچه بیشتر به مکانی برای عرضه محصولات فرهنگی به ویژه کتاب باشد.

نکته دیگر که در کنار لزوم توجه بیشتر به برپایی نمایشگاه کتاب در مترو باید بدان توجه داشت این است که لازم است تنوع آثاری که عرضه می‌شود نیز بیشتر شده و آثار مختلفی که با دریافت مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اجازه چاپ و عرضه می‌گیرند در این نمایشگاهها عرضه شود تا پاسخگوی سلایق مختلف باشند و از این طریق به رونق این حرکت فرهنگی نیز افزوده شود.

برپایی نمایشگاههای کتاب ویژه کودکان با برنامه‌های جنبی نیز یکی دیگر از کارکردهایی است که می‌توان بدان توجه کرده و با فرهنگسازی کودکانمان را به خواندن کتاب عادت دهیم.

آنچه مسلم است اختصاص مکانهایی خاص به عرضه و فروش کتاب در محلهای پرتردد همچون ایستگاههای مترو یکی از راههای ورود کتاب به سبد خرید افراد است که نباید این ظرفیت مورد غفلت قرار گیرد و چه خوب که این نمایشگاهها در همه ایستگاهها برپا شوند و چه بهتر که به دنبال دائمی شدن آنها باشیم تا مردم ما به دیدن هر روزه کتاب عادت کرده و گاه با خود بگویند چقدر دلشان برای خریدن و خواندن کتاب تنگ شده است.

چقدر خوب است با مردمی روبه رو شویم که در قطار مترو نشسته‌اند و کتابی را که تازه خریده‌اند ورق می‌زنند و وقتی از آنها می‌پرسی از کجا می‌توانم این کتاب را تهیه کنم؟ پاسخت را اینگونه بدهند: اولین ایستگاهی که از قطار پیاده شوید.

یکی از شرطهای مهم برای ارتقای سطح کتابخوانی در جوامع این است که دسترسی به کتاب آسان باشد و این در حالی است که در شهر تهران تجمع کتابفروشیها در مناطق مرکزی و شلوغ شهر خود انگیزه‌ای است که مردم به دیدن هر روزه کتاب عادت چندانی ندارند حال در چنین شرایطی برپایی نمایشگاه‌های کتاب در مکان‌هایی که مرکز تردد عموم است می تواند بسیار کارساز باشد اتفاقی که کم و بیش در ایستگاه‌های مترو افتاده است.

توجه به طراحی دکور در محل عرضه کتابها نکته دیگری است که لازم است بدان توجه شود. توجه به زیبایی دکوراسیون نمایشگاههای مترو که در حال حاضر به میزهایی آهنی با یک رومیزی پارچه‌ای تک‌رنگ و یا قفسه‌های چوبی و آهنی منحصر است، یکی از عوامل مهمی است که می‌تواند بیننده گذری را هم جذب خود کند و سپس این تنوع و جذابیت محصولات است که می‌تواند آنها را برای بیشتر ماندن و خرید کردن تشویق کند.

آنچه در پایان لازم است بدان توجه داده شود این است که برپایی برنامه‌های جنبی همچون برپایی جلسات دیدار با چهره‌های سرشناس فرهنگی، اجتماعی و سیاسی، جلسات نقد و بررسی و پرسش و پاسخ، ایجاد کارگاههای هنری به ویژه برای کودکان از دیگر راهکارهایی است که می‌تواند به رونق این نمایشگاهها بیفزاید که بازده اقتصادی نیز یکی از ثمره‌های این رونق خواهد بود که می‌تواند پاسخگوی دغدغه بخش اقتصادی آن باشد.