فارس: رانندگي بدون گواهينامه، براي مرتبه اول به حبس تعزيري تا دو ماه يا جزاي نقدي تا يك ميليون ريال يا هر دو مجازات محكوميت دارد و اگر اين عمل را تكرار شود دو ماه تا شش ماه حبس در پي دارد.
برابر قانون هر كس كه بدون گواهينامه رسمي اقدام به رانندگي و يا هدايت وسايل نقليه موتوري كه مستلزم داشتن پروانه مخصوص است، كند و نيز شخصي كه به موجب حكم دادگاه از رانندگي وسايل نقليه موتوري ممنوع است به رانندگي وسايل مزبور مبادرت كند براي مرتبه اول به حبس تعزيري تا دو ماه يا جزاي نقدي تا يك ميليون ريال و يا هر دو مجازات محكوم مي شود و اگر اين عمل را تكرار كند به دو ماه تا شش ماه حبس محكوم خواهد شد.
چنانچه كسي پروانه رانندگياش را به موقع تمديد نكرد آيا در صورت رانندگي مرتكب جرم شده است؟خير، عدم تمديد گواهينامه رانندگي، دارنده آن را در حكم فرد فاقد گواهينامه قرار نميدهد و با پرداخت جريمه مربوطه گواهينامهاش تمديد ميشود.
همان طور كه ميدانيم براي راندن برخي از وسايل نقليه مانند تاكسي علاوه بر داشتن گواهينامه، صاحب آن بايد 23 سال سن داشته باشد يا از زمان دريافت گواهينامهاش يك سال گذشته باشد و ... آيا در اين حالت فردي كه فاقد اين شرايط است در حكم راننده بدون گواهينامه است؟خير، اين افراد فاقد گواهينامه محسوب نميشوند اما عمل آنان تخلف از مقررات رانندگي است كه بايد جريمه شوند ولي مجرم محسوب نميشوند و حتي اگر رانندگي آنان منجر به وقوع تصادف شود به صرف نداشتن شرايط لازم براي رانندگي مقصر حادثه به حساب نخواهد آمد بلكه آنچه در تعيين مقصر حادثه اثرگذار است وجود رابطه بين وقوع حادثه و خطاي راننده است كه اين رابطه بايد مستقيم باشد يعني اگر آن علت وجود نميداشت حادثه هم به وجود نميآيد پس اگر كسي در حادثه رانندگي حتي گواهينامه هم نداشته باشد چنانچه علت وقوع حادثه بياحتياطي و يا بي مبالاتي از سوي طرف مقابل باشد او به علت نداشتن گواهينامه مقصر قلمداد نميشود گرچه از حيث اينكه فاقد گواهينامه بوده قابل تعقيب و مجازات است.
اگر كسي كه گواهينامه رسمي براي رانندگي وسيله نقليه موتوري ندارد اقدام به رانندگي كند كه منجر به قتل ديگري شود مقصر حادثه تلقي ميشود؟همان طور كه در سؤال قبل اشاره شد صرف نداشتن گواهينامه دلالت بر تقصير راننده ندارد همانطور كه داشتن گواهينامه نيز دلالت بر عدم تحقق بي احتياطي يا بيمبالاتي و ... از سوي راننده ندارد و اين بر عهده مرجع قضايي است كه با ارجاع امر به كارشناس و شرايط و اوضاع و احوال پرونده به دست خواهد آورد كه چه كسي در وقوع حادثه مرتكب تقصير شده است چنانچه براي مقام قضايي ثابت شود كه فرد بدون گواهينامه مقصر حادثه بوده و برابر قانون مكلف است مجازات وي را تشديد كند و از طرفي ميتواند او را براي مدت يك تا پنج سال از حق رانندگي محروم كند.