ایسنا: عضو فدراسيون بينالمللي ديابت گفت: بيماراني كه سابقه افت قند خون
شديد سه ماه پيش از ماه رمضان يا افت قند خون مكرر دارند و افرادي كه به
كنترل قند خون خود توجه نداشتهاند از افراد بسيار پرخطر محسوب ميشوند و
مجاز به روزهداري نيستند.
ليلا يزدانپناه در همايش ديابت، تغذيه و روزهداري كه در اهواز برگزار
شد، اظهار داشت: بيماران ديابتي در صورت آموزش و كسب آگاهي از بيماري خود،
از عوارض بيماري بيشتر پيشگيري ميكنند و بهتر با آن كنار ميآيند.
وي افزود: بيماري ديابت دو نوع است كه در نوع دوم آن سلولهاي لوزالمعده
از قدرت كافي براي ترشح انسولين برخوردار نيستند؛ زيرا اين سلولها به
مرور زمان كم شدهاند. در نوع اول نيز هيچ سلولي در لوزالمعده باقي نمانده
و فرد بيمار از انسولين تزريقي استفاده ميكند.
اين عضو فدراسيون بينالمللي ديابت خاطرنشان كرد: خوشبختانه شيوع ديابت
نوع يك كمتر و به ميزان 10 تا 15 درصد است و بيشتر در افراد لاغر و كودكان
رواج دارد. ديابت نوع 2 از معضلات جامعه است و 80 تا 85 درصد موارد
مبتلايان ديابتي را شامل ميشود، مبتلايان به اين نوع ديابت بيشتر افراد
چاق و سالم هستند. اين بيماري در مرحله نخست نيازمند پيشگيري است و در
مرحله دوم، درمان با رژيم غذايي و داروي خوراكي تجويز ميشود.
يزدان پناه يادآور شد: علاوه بر كنترل مداوم قند، چربي و فشارخون بيمار
ديابتي، مراجعه ساليانه به چشم پزشك، تست ساليانه سلامتي قلب، آزمايش
ادرار 24 ساعته مرتب براي بررسي تاثير ديابت بر كليهها و معاينه عصبهاي
پا براي بررسي گرفتگي عروق و احتمال جراحت خود به خود از جمله اقداماتي
است كه از به وجود آمدن عوارض بيماري ديابت پيشگيري ميكند.
وي ادامه داد: در طول زمان روزهداري، علاوه بر اجتناب از خوردن و
آشاميدن، روند خواب و بيداري و شيوه زندگي تغيير مييابد و طول روزهداري
به نسبت فصول سال متفاوت است.
اين پزشك ديابت گفت: در بدن فرد روزهدار با گذشت شش ساعت از روزهداري
قند و گلوكز از كبد برداشت ميشود و با گذشت 14 ساعت قند مورد نياز از
پروتئينهاي بدن تامين خواهد شد. بنابراين نه تنها بيماران ديابتي بلكه
افراد سالم نيز نبايد بدون خوردن سحري روزه بگيرند.
وي افزود: تاكنون نوسان قند خون در انواع يك و دو در ماه رمضان بيشتر ديده
شده است. افت قند خون، ضعف و گرسنگي مفرط، لرزشدستها و احساس دلهره از
جمله علايم افت قند خون است كه بيشتر بيماران ديابتي با آن آشنايي دارند و
بلافاصله پس از ديدن آن بايد روزه خود را بشكنند.
اين پزشك ديابت تاكيد كرد: از سوي ديگر افزايش قند خون علامتي است كه
روزهداران ديابتي به دليل تغيير عادات غذايي و سيستم زندگي و ورود حجم
زياد غذا به بدن در وعدههاي افطار و سحر ممكن است با آن رو به رو شوند و
در ديابت نوع يك بيشتر ديده ميشود. افت قند خون شديد نيز در انواع يك و
دو به ترتيب 4/7 و 7/5 برابر روزهاي ديگر افزايش مييابد.
يزدانپناه خاطرنشان كرد: افزايش قند خون در زمان روزهداري در افراد ديابتي نوع يك و دوم به ترتيب سه و پنج برابر ميشود.
وي ادامه داد: از نظر اخلاقي خود بيمار به شرط كافي بودن اطلاعات درباره
توان روزه گرفتن در تصميمگيري مختار است و بهتر است اين تصميمگيري ميان
مثلث متشكل از بيمار، پزشك و مجتهد گرفته شود.
عضو فدراسيون بينالمللي ديابت خاطرنشان كرد: سهلانگاري در مراجعه به
پزشك به علت آگاهي نداشتن از بيماري و از سوي ديگر، بياعتنايي به
آموزشهاي لازم موجب به وجود آمدن تصورات اشتباه براي بيماران ديابتي
درباره امكان روزهداري از نظر شرعي ميشود.
يزدانپناه يادآور شد: پزشكان بايد به اعتقادات بيمار توجه كنند و اطلاعات
كافي را در اختيار او بگذارند تا اعتماد كافي ميان پزشك و بيمار به وجود
آيد.
وي افزود: تنظيم دارو و مراجعه به پزشك دو ماه پيش از ماه رمضان براي
ديابتيها لازم است تا بيمار نسبت به ميزان خطري كه براي او وجود دارد
آگاه شود.
اين پزشك اظهار داشت: بيماران ديابتي از نظر توان روزهداري به چهار گروه
كم خطر، متوسط، پرخطر و بسيار پرخطر تقسيمبندي ميشوند كه در هر گروه با
توجه به شرايط و عوارض روزهداري توان انجام اين فريضه مشخص ميشود.
بيماراني كه تحت درمان با انسولين هستند و تنها زندگي ميكنند و افرادي كه
در كنار ديابت به بيماري ديگري نظير سرطان يا نارسايي كبد مبتلا هستند در
زمره گروه سوم قرار دارند كه مجاز به روزه گرفتن نيستند.
وي افزود: بيماراني كه سابقه افت قند خون شديد در سه ماه پيش از ماه رمضان
يا افت قند خون مكرر دارند و افرادي كه به كنترل قند خون خود توجه
نداشتهاند از افراد بسيار پرخطر محسوب ميشوند و مجاز به روزهداري
نيستند.
اين عضو فدراسيون بينالمللي ديابت اظهار داشت: بيمار ديابتي اگر اقدام به
روزهداري كند در طول ماه رمضان نبايد به حال خود رها شود و بايد ميزان
دارو و عوارض روزهداري بررسي و كنترل شود. همچنين پس از ماه رمضان بايد
از اين افراد آزمايشهايي گرفته شود.
يزدانپناه توصيه كرد: بيماران ديابتي از پرخوري در سحر و افطار خودداري
كنند، مواد غذايي را در فاصله افطار و سحر در وعدههاي كم حجم وارد بدن
خود كنند و از مصرف غذاهاي چرب و پركربوهيدرات در زمان افطار اجتناب كنند
تا از بالا رفتن قند خون در شب پيشگيري شود.
وي ادامه داد: مصرف فراوان مايعات در اين زمان از ديگر نكات مهم است كه
ديابتيها بايد در نظر داشته باشند. بهترين زمان ورزش در زمان سحر نزديك
به اذان و شب است و با توجه به افت قند خون بعدازظهر و پيش از افطار
نامناسبترين زمان ورزش است.
اين پزشك اظهار كرد: اگر در زمان سحر ميزان قند خون بيش از 200 تا 250
باشد مواد دريافتي بايد كاهش يابد و اگر اين عدد به 300 برسد روزهداري
قابل توجيه نيست. ميزان قند خون كمتر از 60 نيز مستلزم شكستن روزه است و
از نظر شرعي هيچ مشكلي ندارد.
يزدانپناه تاكيد كرد: انجام فرايض ديني مانند نماز خواندن و نشست و
برخاست نيز جزو فعاليتهاي بدني محسوب ميشود. ميزان قند خون بايد پيش از
افطار، دو ساعت پس از افطار، زمان سحر و وسط روز اندازهگيري شود.
وي بيان كرد: در فريضه روزهداري تنها خودداري از خوردن و آشاميدن مد نظر
نيست بلكه توجه به تزكيه نفس امر مهمي است كه افرادي مانند بيماران ديابتي
پرخطر كه قادر به روزهگيري نيستند ميتوانند اين موارد را مورد توجه
قرار دهند.