در سفر سهروزه خبرنگاران به منطقه انارک اصفهان، دستاوردهای طرحهای مهار سیلاب و آبخیزداری که با محوریت سرمایهگذاری بخش خصوصی اجرا شده، از احیای روستاهای کویری تا مهار سالانه یک میلیون مترمکعب آب و توسعه کشاورزی و بومگردی به نمایش درآمد؛ نمونهای ملموس از اینکه میتوان به کویر نه بهعنوان تهدید، بلکه بهعنوان گنجینهای ارزشمند نگاه کرد.
سفر سهروزه گروهی از خبرنگاران به منطقه کویری انارک اصفهان، فرصتی بود تا از نزدیک تحولاتی را مشاهده کنند که بهواسطه اجرای طرحهای مهار سیلاب و آبخیزداری در این منطقه شکل گرفته است؛ تحولاتی که نه تنها از تخریب و فرسایش سالانه هزاران تن خاک جلوگیری کرده، بلکه حیات دوباره را به روستاهایی بازگردانده که پیشتر به علت خشکسالی و بیآبی خالی از سکنه شده بودند.
به گزارش فارس، این بازدید میدانی، تصویری واقعی از این حقیقت ارائه داد که کویر، برخلاف تصور عمومی، میتواند بهعنوان «گنجینه»ای ارزشمند دیده شود؛ گنجینهای که اگر نگاه مدیریتی و علمی به آن حاکم باشد، ظرفیت اشتغال، تولید و امنیت غذایی آن بینظیر است.آنچه در این میان بیش از همه برجسته میشد، نقش بیبدیل سرمایهگذاران در کنار دستگاههای دولتی بود؛ بهویژه در شرایطی که به گفته مدیران منابع طبیعی، دولت با کمبود شدید اعتبارات مواجه است و اجرای طرحها بدون مشارکت بخش خصوصی عملاً امکانپذیر نیست.
از سیلاب سال ۹۲ تا آغاز یک تصمیم بزرگ
محمدعلی حاجآبادی اصفهانی، سرمایهگذار اصلی طرحهای مهار سیلاب و آبخیزداری انارک، در گفتوگو با خبرنگاران داستانی را روایت کرد که نقطه آغاز فعالیت او در این عرصه بوده است. او گفت در سال ۱۳۹۲ هنگام عبور از جاده اصفهان به انارک با خانوادهاش گرفتار سیلاب میشود؛ حادثهای که به گفته خودش «تلنگری جدی» بود. همان زمان تصمیم میگیرد به جای آنکه سرمایهاش را به خارج از کشور ببرد، آن را در زادگاه خود و برای آبادانی خاک اصفهان صرف کند.
این تصمیم، به آغاز طرح مهار سیلاب و آبخیزداری در ۲۰۰ هکتار از اراضی انارک منجر شد؛ طرحی که با مشارکت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان شکل گرفت و امروز یکی از نمونههای موفق مشارکت بخش خصوصی در پروژههای زیستمحیطی کشور بهشمار میرود.
مهار سالانه یک میلیون مترمکعب آب؛ ذخیرهسازی معادل یکهزارم سد زاینده رود
در جریان این بازدید خبرنگاران توانستند از نزدیک بندهای خاکی و سازههای آبخیزداری ایجاد شده در مسیر شش رودخانهای را ببینند که سالها منشأ سیلابهای مخرب بودند. به گفته حاجآبادی، اجرای طرحهای آبخیزداری در این عرصه باعث میشود سالانه حدود یک میلیون مترمکعب آب مهار شود؛ رقمی که معادل یکهزارم حجم سد زاینده رود است.
بخش مهمی از این آب به جای تخریب به سفرههای آب زیرزمینی نفوذ میکند و بخش دیگری نیز برای توسعه کشاورزی، از جمله پستهکاری، کشت گیاهان دارویی و طرحهای جدید همچون کشت زیتون و زیره مصرف میشود.حاجآبادی توضیح داد که در هر مترمربع چهار بوته انغوزه کاشته میشود و هر متر مربع ۲۰ میلیون تومان سودآوری دارد. او تأکید کرد که در زمینه کشت زیره، مزیت اقتصادی بهقدری بالاست که «۷۰۰۰ درصد سوددهی» برای آن ثبت شده است.
اشتغالزایی و بازگشت زندگی به روستای حسینآباد
در جریان این پروژهها تاکنون چندین بند خاکی جدید احداث شده و افزون بر مهار سیلاب، موجب ایجاد اشتغال مستقیم برای ۱۰ نفر شده است. اما اثر مهمتر آن بازگشت زندگی به روستای حسینآباد در اطراف منطقه است؛ روستایی که پیشتر به دلیل نبود آب و بستر اقتصادی مناسب ترک شده بود، اما اکنون دوباره جمعیت به آن بازگشته است.یکی دیگر از دستاوردهای مهم این طرح استفاده از رسوبات بندهای خاکی برای اصلاح خاک ۳۰ هکتار از اراضی منطقه است. به گفته کارشناسان، خاکهای رسوبی جمعآوریشده کیفیت بسیار بالایی دارند و بهطور محسوس بهرهوری زمین را افزایش دادهاند.
گردشگری کویری؛ جان تازه در ۲۳ هکتار
سرمایهگذاری حاجآبادی تنها به حوزه مهار سیلاب و کشاورزی محدود نشده است. طرحهای بومگردی در منطقه نیز با انگیزه حمایت از گردشگری پایدار آغاز شده و اکنون در ۲۳ هکتار، کاروانسرایی مجهز با تمام امکانات موردنیاز مسافران و کویرنوردان ساخته شده است. خبرنگاران در این سفر از این مجموعه نیز بازدید کردند؛ مکانی که به گفته مسئولان، چشمانداز جدیدی را برای توسعه گردشگری کویری در منطقه رقم زده است.
اهمیت آبخیزداری برای آینده اصفهان
ابوالفضل کاظمی مدیرکل منابع طبیعی استان اصفهان در این بازدید با اشاره به اینکه «یکسوم زمینهای استان بیابانی است» تأکید کرد که اجرای طرحهای آبخیزداری در چنین شرایطی نه یک انتخاب بلکه ضرورتی حیاتی است. او افزود: «با توجه به اعتبارات اندک دولتی، ما به مشارکت سرمایهگذاران نیاز داریم و باید آنها را تشویق کنیم.»هاشمی همچنین تصریح کرد که در سالهای گذشته هرجا عملیات آبخیزداری اجرا شده، آب شور منطقه نیز به مرور اصلاح شده و کیفیت منابع آب افزایش یافته است.
حقیقت کویر انارک؛ جایی که حتی بوتهای دیده نمیشد
بر اساس مشاهدات میدانی خبرنگار فارس، بخشهای وسیعی از بیابانهای انارک کاملاً لخت و فاقد پوشش گیاهی هستند؛ وضعیتی که اگر طرحهای کنونی ادامه یابد و نگاه به کویر همچنان با رویکرد علمی پیش برود، میتوان آینده متفاوتی برای آن متصور بود؛ آیندهای که در آن بیابان نه تهدید که گنجینهای ارزشمند تلقی میشود.
پربیننده ترین پست همین یک ساعت اخیر