قهر و آشتی عکس و واقعیت بعد از اعتراضات پائیز 1401

امیر جدیدی

روزنامه‌نگار و عکاس

روزنامه هم میهن

تصویری نزدیک به واقعیت/درباره عکس‌هایی از مراسم تشییع ناصر تقوایی

یکی از ویژگی‌های عکاسان مطبوعاتی که در خبرگزاری‌های ایران مشغول به‌کارند تبحر ویژه در عکاسی از مراسم تشییع جنازه بزرگان است. در این سال‌ها عکاس‌های مطبوعاتی بر مبنای قاعده کار نیکو کردن از پر کردن است بلد شده‌اند که چطور از مراسم تشییع یک بزرگ‌ عکاسی کنند.

واقعیت این است که پشت این عکس‌هایی که هر بار خیلی ساده از کنار آنها می‌گذرید سال‌ها تجربه و تلاش و درس گرفتن خوابیده است. اصولاً عکاسی کردن از غم، آن هم غم دیگری، کار دشواری است. خانواده و نزدیکان در آن روز نحس، حوصله خودشان را هم ندارند چه برسد که بخواهند عکاس را تحمل کنند.

اصلاً شاید خانواده‌ای بخواهد آن روز شوم را از حافظه‌‌اش پاک کند. حالا تصور کنید جماعتی دوربین به دست قبل از شروع هر مراسم در کمین جنازه می‌نشینند که آخرین حضور روی زمین یک بزرگ را در حافظه جمعی ملتی نگه دارند.

خلاصه آنکه این روز خاص در زیر پوست این شکل مراسم‌ها ملغمه‌ای از احساسات برپاست که تا از نزدیک با آن روبه‌رو نشوید و در موقعیت انجامش نباشید ملتفت عرضم نمی‌شوید.

از یک جایی به بعد ـ یعنی دقیقاً بعد از اتفاقات سال ۱۴۰۱ـ اما گزارش تصویری‌های منتشرشده دو ایراد بزرگ داشت. ایراد اول این بود که عکس‌ها با حقیقتی که در مراسم می‌گذشت فاصله زیادی داشت.

نکته این بود که عکاس بی‌نوا مجبور بود بخش قابل توجهی از شرکت‌کنندگان زن مراسم را در کادرش قرار ندهد تا عکس‌ها مجوز انتشار بگیرند.

ایراد دوم این بود که این ملاحظه باعث می‌شد که عکاس تمرکزش را از دست بدهد و اساساً شیرازه فکری‌اش از هم بپاشد. بنابراین عکس‌هایی تولید می‌شد که نه به لحاظ بصری حرفی برای گفتن داشت نه به لحاظ اسنادی جایی در تاریخ برای خودش باز می‌کرد.

حالا ظاهراً دبیران خبرگزاری‌ها کم کم متوجه این اتفاق شده‌اند چراکه در بیست و چهارم مهرماه ۱۴۰۴ و در حاشیه مراسم تشییع مرحوم تقوایی یکی دو خبرگزاری تصویری نزدیک به واقعیت را منتشر کردند. 

 عکس راست: مهربان افسر کشمیری- ایلنا / عکس چپ: محمد حسین موحدنژاد - تسنیم

نابغه تنیس روی میز ایران تاریخ‌ساز شد (فیلم)

بیشتر بخوانید:

سینمای بی‌مرام / درباره عکسی از مراسم خاکسپاری مرحوم کاسبی

تماشاخانه

طراح اسکناس بیست‌ تومانی کیست؟ چگونه روستای زادگاهش را ماندگار کرد؟ (فیلم)

به خاطر یک مشت جوراب (فیلم)

فیلم های دیگر