صادرات چادرشب از خراسان شمالی به کانادا / این روستا به دهکده نساجی تبدیل شد

به گزارش همشهری ‌آنلاین، هر چند زنان روستای رویین در خراسان شمالی میراث چادرشب بافی را از مادرانشان آموخته‌بودند، اما در زندگی امروز چادرشب‌بافی خواهانی نداشت و دستگاه‌ها در گوشه خانه‌ها خاک می‌خورد. عشرت کاوه، از اهالی همین روستا که حالا ۵۲ ساله است، این سنت را احیا کرد و امروز ۳۵۰ نفر از زنان روستا میراث مادربزرگان را زنده‌کرده‌اند.

دهکده نساجی رویین که پیش از این در سال ۱۳۸۹ به عنوان اولین روستای نساجی سنتی کشور شناخته شده بود، قرار است پس از داوری نهایی به عنوان روستای «چادرشب بافی» نیز ثبت ملی شود.

طرحی نو برای پارچه‌بافی سنتی

هیچ یک از زنان روستا که چشم ‌بسته هم می‌توانند با نخ‌پنبه پارچه‌ ببافند، یادشان نمی‌آید از کی و چطور پارچه‌بافی را یاد گرفته‌اند. اهالی می‌گویند که عمر پارچه‌بافی در این روستا دست کم به ۳۰۰ سال پیش می‌رسد. پارچه‌های متنوع صنعت نساجی که حسابی به روستا راه باز کرد، کم‌کم دستگاه‌های چادرشب‌بافی هم مشتری خودش را از دست داد. عشرت کاوه، یکی از زنان روستا در برابر از یاد رفتن این میراث ایستاد و فکری نو در انداخت.

او می‌گوید: «چادرشب‌بافی طوری از رونق افتاده بود که فقط در جهیزیه دختران آن هم به رسم قدیم دید می‌شد. فکر کردم برای زنده ماندن این هنر می‌توانم انواع لباس را با این نوع پارچه نخ پنبه بدوزم.» او از دوختن یک دامن برای خودش شروع کرد و با کمک چند نفر دیگر خیاطی با این پارچه سنتی بافت را آغاز کرد. حالا دیگر انواع بلوز، دامن، مانتو، کیف، کیسه نان و حتی چادرشب بود که از خیاط‌خانه بیرون می‌آمد.

حفظ میراث ماندگار

عشرت کاوه ادامه می‌دهد: «با بانوان روستا یک تعاونی راه انداختیم. باز دوباره صدای دستگاه‌های پارچه‌بافی سنتی در روستا پیچید. کار به جایی رسید که برخی از آقایان هم برای آموزش درخواست دادند. خودم به همه آنان آموزش کار با دستگاه را یاد دادم.»

رونق پارچه بافی در روستا سبب شد تا این هنر به عنوان میراث یک روستا زنده شود و روستا به دهکده صنایع دستی معروف شود. عشرت کاوه ادامه می‌دهد: «حالا دوباره دختران با نگاه به دست مادران هنر پارچه‌بافی سنتی را یاد می‌گیرند و ما توانستیم میراث روستا را به نسل بعد برسانیم.»

حضور در نمایشگاه‌های صنایع‌دستی سبب شده تا با سلیقه مشتریان هم آشنا شوند. کاوه می‌گوید: «من از مشتری می‌پرسم که چه طرح و مدل‌هایی را بیشتر دوست دارند. چون می‌خواهیم هنرمان به روز باشد. برای بافت پارچه‌های متنوع با این شیوه سنتی بافت برخی دستگاه‌ها را از ۴ پدال به ۸ پدال تبدیل کردیم. این هم راهی برای رقابت در بازار است. رنگ‌آمیزی پارچه با روناس و برخی رنگ‌های طبیعی هم مشتری خودش را دارد.»

کمک به گردشگری روستا

عشرت کاوه ادامه می‌دهد: «به پیشنهاد برادرزاده‌ام راهی بجنورد شدم و یک جلسه برای علاقه‌مندان آموزش دادم. گفتم جلسه بعدی را باید به روستا بیایند. دیدم این هم راهی برای جذب گردشگر است. حالا هر جا بروم جلسه دوم آموزش را در روستای رویین برگزار می‌کنم. گردشگران هم از روستا بازدید می‌کنند و هم دست‌بافته‌های زنان روستا را به عنوان سوغاتی می‌خرند.»

کارگاه بجنورد هم با اشتغال‌زایی برای ۶ نفر می‌چرخد. کاوه درباره صادرات دست‌بافت بانوان روستا نیز می‌گوید: «صادرات به اصطلاح چمدانی است و برای ترکیه و کانادا می‌فرستیم. در داخل هم بیشتر اهالی گیلان و مازندران طرفدار چادرشب‌های ما هستند.»

رویین، اولین روستای نساجی کشور است

میراث ماندگار هنر پارچه‌بافی در روستای رویین، نرخ مهاجرت را معکوس کرده‌است و این اشتغال پایدار به دست زنان روستا می‌چرخد. روشن ماندن چراغ کارگاه‌های پارچه‌بافی در روستا اهالی را هم دلگرم کرده و دور مهاجرت را خط کشیده‌اند.

سالمندترین بانوی اهل روستا که پای دستگاه می‌نشیند ۹۰ سال دارد. چادرشب بافی یا نساجی سنتی روستای رویین مهر اصالت یونسکو نیز دریافت کرده‌است. سالانه بیش از ۱۵۰ هزار متر مربع محصولات نساجی در این روستا تولید می‌شود. این روستا در سال ۱۳۸۹ به عنوان اولین روستای نساجی سنتی کشور شناخته شد.