تنگه سازوبن؛ روایت سنگ‌ها از دفاع نظامی ساسانیان

به گزارش ایسنا، حبیب‌الله محمودیان اظهار کرد: سازه‌های تاریخی تنگه سازوبن در ارتفاعات بخش شمالی روستای ورگچ و مشرف بر رودخانه سیمره قرار گرفته‌اند، تأمین آب این مکان از طریق رودخانه سیمره صورت می‌گرفته که در بخش شرقی اثر جریان دارد. مواد فرهنگی سطح تپه شامل سفالینه‌ها و آثار معماری است.

وی خاطرنشان کرد: آثار پی بنا و آوار سنگ مربوط به ابنیه در سطح اثر مشاهده می‌شود. به نظر می‌رسد مجموعه آثار موجود در این محدوده جغرافیایی نشانگر یک مرکز پشتیبانی و نگهبانی برای قلعه نظامی ضلع شمالی باشد، نوع سازه‌ها، محل احداث بناها، دژ و استحکامات آن، این نظر را تأیید می‌کند.

این باستان‌شناس توضیح داد: قلعه نانوا و متعلقات آن بر روی خط‌الرأس صخره‌ای و مشرف بر رودخانه سیمره در بخش شرقی و کوهپایه‌های بخش غربی ساخته شده‌اند. طول محوطه حدود ۱۰۰ متر و عرض آن ده متر است. بنابراین، بناها به صورت طولی طراحی شده و کاملاً تحت کنترل قلعه‌بانان و نگهبانان این مرکز نظامی قرار داشته‌اند.

وی افزود: این اثر از سه بخش شامل قلعه نانوا ۱و ۲ و یک بخش دیده‌بانی کوچک تشکیل شده است، موقعیت استراتژیک این سازه‌ها نشان‌دهنده اهمیت نظامی آن‌ها در گذشته است مصالح به‌کاررفته در ساخت این بناها شامل سنگ، گچ و آجر پخته بوده است.

محمودیان تشریح کرد: قلعه نظامی تنگه سازوبن در ارتفاعات شمالی روستای ورگچ و مشرف بر رودخانه سیمره در منطقه تنگه سازوبن سیروان واقع شده است، این مکان باستانی ۹۲۳ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. قلعه شامل یک بنای اصلی و چند سازه فرعی و جانبی است.

این استاد باستان‌شناسی ادامه داد: این مجموعه در فاصله ۸۰ متری بخش شمالی قلعه نانوا و بر روی صخره‌های بلند حاشیه غربی رودخانه سیمره در محدوده‌ای صعب‌العبور ایجاد شده است، مواد فرهنگی سطح اثر شامل سفالینه‌ها و آثار معماری است. شواهد موجود نشان می‌دهد که این قلعه نظامی بسیار مهمی بوده است.

وی بیان کرد: قلعه بر روی خط‌الرأس صخره‌ای و مشرف بر رودخانه سیمره در بخش شرقی و کوهپایه‌های بخش غربی ساخته شده است، طول محوطه حدود ۵۰ متر و عرض آن ۱۰ متر است. بناها به‌صورت طولی طراحی شده‌اند و کاملاً تحت کنترل نگهبانان قرار داشته‌اند.

محمودیان گفت: این اثر از دو بخش شامل قلعه نظامی و دژ دفاعی تشکیل شده است، دژ به‌‎صورت دیواری نفوذناپذیر در بخش جنوبی قلعه و در جهت غرب به شرق به سمت دامنه‌های جانبی قلعه ایجاد شده است، مصالح سنگ و گچ، عرض زیاد دیوار و نفوذناپذیری آن از ویژگی‌های شاخص این اثر است.

این دانش‌آموخته باستان‌شناسی پیش از تاریخ اضافه کرد: طول قلعه اصلی ۳۵ متر و عرض آن به دلیل محدودیت فضا ۶ متر است، دو بخش شمالی و جنوبی قلعه شامل بناها، تأسیسات و اتاق‌هاست و بخش میانی فضای باز قلعه را تشکیل می‌دهدT در ساخت قلعه علاوه بر سنگ و گچ، از آجر پخته نیز استفاده شده است.

وی افزود: بر اساس شواهد معماری و مصالح به‌کاررفته، به نظر می‌رسد این قلعه و دژ مستحکم متعلق به اواخر دوره ساسانی و قرون اولیه اسلامی باشد. موقعیت جغرافیایی، نوع سازه‌ها و استحکامات آن، اهمیت تاریخی و نظامی این اثر را نشان می‌دهد.